Bị cúm khi nào dùng và không dùng kháng sinh?
Khi có triệu chứng thường gặp của cúm như sốt, đau rát họng, ho khan, đau đầu, đau mỏi người, nhiều người thường tự mua thuốc kháng sinh, thuốc kháng virus uống. Bác sĩ chỉ rõ việc bị cúm khi nào dùng và không dùng kháng sinh.
Nhiều người vào mùa này khi thấy bản thân hay trẻ nhỏ có dấu hiệu sốt, ho, đau đầu, mỏi người, nghĩ mắc cúm, tự mua thuốc kháng sinh và thuốc kháng virus uống. Tôi muốn hỏi, nếu trẻ em hay người lớn mắc cúm có cần dùng kháng sinh hay không? (Minh An, Hà Nội).
PGS.TS Tạ Anh Tuấn, Trưởng khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương, tư vấn:
Cúm A, cúm B lây từ người sang người thông qua các giọt bắn nhỏ (có chứa virus cúm) trong không khí khi người bị nhiễm bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Ngoài ra, trẻ em, người lớn cũng có nguy cơ mắc bệnh khi chạm vào các bề mặt bị ô nhiễm virus rồi chạm vào miệng, mũi hoặc mắt.
Các triệu chứng thường gặp của cúm bao gồm: Sốt, đau rát họng, ho khan, đau đầu, đau mỏi người, đau xương khớp, mệt mỏi, cảm thấy kiệt sức.
Trẻ em bị cúm có thể có các triệu chứng tiêu hóa (buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy). Đa số trẻ sẽ bình phục sau 1-2 tuần, tuy nhiên ho và mệt mỏi có thể kéo dài hơn 2 tuần.
Bệnh cúm phần lớn là nhẹ và tự hồi phục, chủ yếu điều trị và chăm sóc tại nhà, thuốc kháng sinh không có hiệu quả đối với virus cúm, chỉ dùng thuốc kháng virus trong một số trường hợp đặc biệt, tùy thuộc vào bệnh cảnh lâm sàng, bác sĩ sẽ có chỉ định điều trị phù hợp.
Với người bị cúm nhẹ, việc điều trị và chăm sóc tại nhà chủ yếu điều trị triệu chứng như sốt thì hạ sốt đúng liều, đúng hướng dẫn; nếu trẻ ho thì dùng các thuốc ho thảo dược.
Nếu trẻ có những biểu hiện sau, cần đưa đi viện:
- Trẻ sốt cao ≥ 39,5 độ C dùng thuốc hạ sốt và các phương pháp vật lý hạ nhiệt (phòng thoáng mát 26-29 độ, chườm nước ấm tích cực) nhưng nhiệt độ không hạ. Hoặc trẻ sốt cao ≥ 38,5 độ C quá 3 ngày không có xu hướng thuyên giảm.
- Trẻ thở nhanh, thở bất thường: thở rít, khò khè, rút lõm lồng ngực, co kéo cơ hô hấp.
- Mạch nhanh so với tuổi (khi trẻ không sốt) vân tím, lạnh chi (khi không sốt cao).
- Trẻ không ăn/uống được.
- Trẻ có biểu hiện mất nước: môi se, mắt trũng, niêm mạc miệng/lưỡi khô, khát nước đòi uống nước, hoặc đi tiểu ít (theo dõi thấy bỉm/tã ít ướt hơn bình thường).
- Thay đổi ý thức: trẻ không chịu chơi, quấy khóc, li bì, co giật...
- Trẻ lớn thấy kêu đau bụng/đau ngực, nôn nhiều..
- Cha/mẹ/người chăm sóc cảm thấy lo lắng bất an về trẻ.
- Trẻ có các yếu tố nguy cơ gây bệnh nặng.
Không tự ý sử dụng các thuốc kháng sinh, thuốc kháng virus mà nên theo tư vấn, chỉ định của bác sĩ.
Thuốc kháng sinh sẽ được dùng với chỉ định của bác sĩ trong trường hợp nếu có bội nhiễm vi khuẩn. Trong khi đó, thuốc kháng virus được dùng cho những người có nguy cơ cao/có các biến chứng (chỉ dùng cho những trường hợp sốt dưới 48 giờ). Nếu có suy hô hấp, tùy mức độ, sẽ được hỗ trợ hô hấp bằng thở oxy hoặc thở máy, bù nước điện giải, điều trị suy tim nếu có…
