Bộ Công Thương đề xuất bao tiêu 90% điện gió ngoài khơi, VinEnergo kiến nghị tăng lên 100%

Theo Báo Lao Động, Bộ Công Thương vừa có văn bản trình Bộ Tư pháp đề nghị thẩm định dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026–2030.

Theo Bộ Công Thương, đối với việc phát triển điện gió ngoài khơi, Việt Nam hiện chưa có các dữ liệu khảo sát cơ bản phục vụ phát triển lĩnh vực này, đồng thời thiếu sự đồng bộ về hạ tầng cảng biển cần thiết cho việc triển khai các dự án điện gió ngoài khơi đến năm 2030.

Do đó, Bộ Công Thương cho rằng cần có cơ chế đặc thù, vượt trội để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án điện gió ngoài khơi đã được đưa vào quy hoạch, đặc biệt là những dự án có kế hoạch vận hành trong các năm 2030 và 2035.

Các cơ chế được đề xuất bao gồm: (1) Thực hiện đấu thầu cạnh tranh có chọn lọc, kết hợp hình thức giao nhiệm vụ triển khai; (2) Ban hành chính sách pháp lý hỗ trợ và cơ chế đột phá cho phát triển điện gió ngoài khơi; (3) Giao nhiệm vụ cho một số doanh nghiệp lớn của Nhà nước và tư nhân có uy tín, năng lực tài chính, thương hiệu để triển khai các dự án quy mô lớn, gắn với yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh và chủ quyền biển đảo; (4) Cơ chế xử lý chi phí đối với doanh nghiệp Nhà nước được giao nhiệm vụ khảo sát, lập hồ sơ đấu thầu nhưng dự án không được triển khai.

Theo Nghị định số 58/2025 của Chính phủ về phát triển điện năng lượng tái tạo và năng lượng mới, sản lượng điện hợp đồng tối thiểu dài hạn (bao tiêu sản phẩm) được quy định là 80%, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Tại dự thảo Nghị quyết của Quốc hội nêu trên, Bộ Công Thương đề xuất các dự án điện gió ngoài khơi phục vụ nhu cầu điện trong nước được áp dụng sản lượng điện hợp đồng tối thiểu dài hạn ở mức 90% sản lượng điện bình quân nhiều năm của dự án, trong thời hạn trả nợ gốc vốn vay nhưng không quá 15 năm. Quy định này áp dụng cho các dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày 1/1/2030 và hoàn thành, phát điện trước ngày 1/1/2032.

Đối với dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày 1/1/2032 và hoàn thành, phát điện trước ngày 1/1/2036, mức bao tiêu tối thiểu sẽ là 80% sản lượng điện bình quân nhiều năm của dự án, với thời hạn tương tự.

VinEnergo – đơn vị thuộc hệ sinh thái Vingroup đã có văn bản góp ý cho dự thảo nói trên. Doanh nghiệp đề xuất các nhà máy điện gió ngoài khơi được ưu tiên huy động tối đa toàn bộ công suất khả dụng, trừ trường hợp hệ thống điện gặp sự cố, hạn chế truyền tải hoặc vì lý do an ninh năng lượng quốc gia.

Theo VinEnergo, điện gió ngoài khơi có tính đặc thù cao khi phụ thuộc vào yếu tố tự nhiên như gió mùa, thời tiết, đồng thời có chi phí đầu tư rất lớn. Nếu không được ưu tiên huy động, nguồn điện này sẽ dẫn đến lãng phí nguồn lực quốc gia và ảnh hưởng an ninh năng lượng.

Về thời hạn bao tiêu sản phẩm, VinEnergo cho rằng mức 15 năm là chưa hợp lý và kiến nghị nâng lên 25 năm để phù hợp với chu kỳ đầu tư và hoàn vốn của các dự án điện gió ngoài khơi.

Liên quan lĩnh vực này, ngày 29/9 vừa qua, VinEnergo và Trung tâm FIMO (Trường Đại học Công nghệ – Đại học Quốc gia Hà Nội) đã ký kết biên bản hợp tác chuyển giao bộ dữ liệu đo gió ngoài khơi đầu tiên của Việt Nam. Đây là bước chuẩn bị quan trọng cho các dự án sản xuất điện gió quy mô lớn, góp phần đưa Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành quốc gia tiên phong về năng lượng xanh trong khu vực.

Theo thỏa thuận, FIMO sẽ cung cấp cho VinEnergo bộ dữ liệu đo gió NASA OSW để ứng dụng vào công tác nghiên cứu, khảo sát và đầu tư dự án điện gió ngoài khơi. Bộ dữ liệu này có độ chính xác cao, nguồn gốc hợp pháp và đi kèm hỗ trợ kỹ thuật cần thiết, giúp VinEnergo rút ngắn thời gian nghiên cứu tiền khả thi, giảm chi phí khảo sát ban đầu. Việc chuyển giao sẽ được thực hiện qua nền tảng lưu trữ đám mây và ổ cứng chuyên dụng.

Trước đó, vào tháng 3/2025, Vingroup đã gửi công văn đến Chính phủ đề xuất bổ sung quy hoạch các dự án năng lượng tái tạo với tổng công suất lên tới 47.500MW trong giai đoạn 2025–2035.

Cụ thể, các dự án dự kiến triển khai tại 7 địa phương gồm: Sơn La, Đắk Lắk, Ninh Thuận (nay là Khánh Hòa), Bình Phước (nay là Đồng Nai), Đồng Nai, Trà Vinh (nay là Vĩnh Long) và Sóc Trăng (nay là TP. Cần Thơ).

Riêng giai đoạn đến năm 2030, Vingroup đề xuất tổng công suất 20.500MW, với mức đầu tư 20–25 tỷ USD. Cơ cấu gồm điện mặt trời (13.900MW) và điện gió (6.600MW).

Bên cạnh đó, tập đoàn cũng đề nghị bổ sung dự án Nhà máy nhiệt điện khí LNG Hải Phòng với công suất 5.000MW, vốn đầu tư 5,5 tỷ USD, vào Quy hoạch điện VIII điều chỉnh. Dự án này dự kiến triển khai trong giai đoạn 2025–2030.

Tổng cộng, các dự án điện tái tạo và điện khí LNG mà Vingroup đề xuất bổ sung vào Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đến năm 2030 có tổng công suất khoảng 25.500MW, với tổng vốn đầu tư ước tính 25–30 tỷ USD. Phần còn lại, tương đương 27.000MW, sẽ được triển khai trong giai đoạn 2031–2035.