Bộ Công Thương đề xuất tính khoản lỗ của EVN vào giá điện

Bộ Công Thương vừa hoàn thiện dự thảo lần 3 Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2025 về cơ chế và thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, gửi Bộ Tư pháp thẩm định trước khi trình ban hành trong tháng 9/2025.

Theo dự thảo, Bộ đề xuất bổ sung quy định cho phép Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) được đưa vào giá bán lẻ điện bình quân những khoản chi phí chưa được hạch toán đầy đủ trước đây. Đây sẽ là cơ sở pháp lý để EVN thu hồi phần lỗ của các năm trước thông qua điều chỉnh giá điện trong những năm tiếp theo.

Ảnh minh họa

Hai phương án phân bổ chi phí

Phương án 1, EVN được phân bổ các chi phí trực tiếp cho sản xuất, cung ứng điện chưa được bù đắp trong giá bán lẻ điện, dựa trên báo cáo tài chính đã kiểm toán từ năm 2022 trở đi, sau khi trừ lợi nhuận từ hoạt động khác (nếu có). Phương án này có thể áp dụng tiếp trong các năm sau nếu còn phát sinh.

Bộ đánh giá phương án này tạo sự chủ động cho điều hành giá, song nhận được nhiều ý kiến dư luận cho rằng làm triệt tiêu động lực của các đơn vị điện lực trong việc kiểm soát các chi phí liên quan do sẽ được bù đắp thông qua giá bán lẻ điện bình quân.

Phương án 2, chỉ xử lý các khoản chi phí trực tiếp chưa được bù đắp giai đoạn 2022 đến trước khi nghị định có hiệu lực, không áp dụng cho những năm tiếp theo. Bộ cho rằng phương án này buộc các đơn vị điện lực phải quản trị chặt chẽ, giảm thiểu phát sinh lỗ, tránh lặp lại tình trạng cũ.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đề xuất đưa chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa phân bổ và chênh lệch tỷ giá chưa thanh toán của các nhà máy điện vào giá bán lẻ, trên cơ sở số liệu minh bạch từ báo cáo tài chính kiểm toán hằng năm của EVN.

Giá điện tạm thời chưa ảnh hưởng

Việc EVN thua lỗ lũy kế 44.792 tỷ đồng, Bộ Công Thương cảnh báo tình trạng này làm giảm vốn đầu tư Nhà nước tại EVN, ảnh hưởng tới khả năng bảo toàn vốn. Do đó nếu không được tính toán để thu hồi trong giá điện thì sẽ không bù đắp kịp thời phần vốn đã mất.

Trong 2 năm 2022 - 2023, doanh thu hoạt động tài chính của EVN lần lượt đạt 12.070 tỷ đồng và 14.982 tỷ đồng, góp phần bù đắp đáng kể chi phí sản xuất. Nếu không có nguồn thu này, mức chênh lệch cần bù đắp sẽ còn cao hơn.

Nguồn: Tổng hợp

Bộ Tài chính sẽ phối hợp với Bộ Công Thương trong việc thẩm định và giám sát, chịu trách nhiệm về tính chính xác, hợp lý, hợp lệ của chi phí EVN đề xuất. Nếu phát hiện sai sót, Bộ Công Thương có quyền yêu cầu dừng hoặc điều chỉnh trong vòng 5 ngày.

Cơ chế điều hành giá điện về cơ bản giữ nguyên, chỉ làm rõ thêm quy định phân bổ chi phí. Với điều kiện thủy văn thuận lợi trong 7 tháng đầu năm, kết quả kinh doanh EVN tốt hơn kế hoạch. Do vậy, nếu áp dụng quy định mới, giá điện cuối năm nhiều khả năng chưa thay đổi hoặc chỉ tăng nhẹ 2% - 5%. Nếu tăng 3% từ tháng 10/2025, CPI cả năm dự kiến chỉ tăng thêm khoảng 0,03%.

Bộ Công Thương khẳng định mọi điều chỉnh sẽ theo lộ trình, tránh “giật cục”, nhằm bảo đảm ổn định kinh tế - xã hội, đồng thời hài hòa lợi ích của doanh nghiệp và người dân.