Bổ nhiệm 'bộ trưởng AI' đầu tiên trên thế giới, mục tiêu chống tham nhũng

Cái tên được lựa chọn là Diella, trong tiếng Albania nghĩa là “ánh dương”. Theo Thủ tướng Edi Rama, Diella sẽ phụ trách toàn bộ hoạt động đấu thầu công, lĩnh vực vốn bị coi là điểm nóng tham nhũng tại nước này.

Ý tưởng này vốn được ông Rama úp mở trong mùa hè, rằng một ngày nào đó đất nước có thể có một bộ trưởng kỹ thuật số, thậm chí là thủ tướng AI. Nhưng ít ai ngờ viễn cảnh này lại trở thành hiện thực nhanh đến vậy.

Tại Đại hội Đảng Xã hội ở thủ đô Tirana, nơi ông Rama công bố danh sách nhân sự được giữ lại hay thay thế trong nhiệm kỳ mới, ông cũng giới thiệu Diella, thành viên chính phủ duy nhất không có hình hài thực mà được tạo dựng bằng AI.

“Diella là thành viên đầu tiên không hiện diện về thể xác, mà được kiến tạo hoàn toàn bởi trí tuệ nhân tạo”, Rama nói trước các đảng viên.

Theo ông, toàn bộ quyết định về đấu thầu sẽ được đưa “ra ngoài các bộ” để giao cho Diella – “người phục vụ cho công tác mua sắm công”. Quá trình này sẽ được triển khai “từng bước”, hướng tới mục tiêu biến Albania thành quốc gia có đấu thầu công khai 100% minh bạch, không thể bị thao túng.

“Đây không phải khoa học viễn tưởng, mà là nhiệm vụ của Diella”, ông Rama khẳng định.

Thực tế, Diella đã phần nào quen thuộc với người dân Albania khi là “trái tim” của nền tảng e-Albania, cho phép công dân tiếp cận hầu hết dịch vụ công trực tuyến. Nhân vật này có cả hình đại diện – một người phụ nữ trẻ mặc trang phục truyền thống Albania.

Ngoài việc đánh giá hồ sơ thầu, Diella còn có quyền “tuyển chọn nhân tài toàn cầu”, góp phần xóa bỏ tâm lý bảo thủ, sợ thay đổi trong bộ máy hành chính.

Albania từ lâu phải đối mặt với vấn nạn tham nhũng, đặc biệt trong khu vực công và các hoạt động đấu thầu. Vấn đề này nhiều lần được Liên minh châu Âu nhấn mạnh trong các báo cáo pháp quyền hàng năm.

Ông Rama vừa giành chiến thắng lịch sử để bước vào nhiệm kỳ Thủ tướng thứ tư hồi tháng 5/2025, với cam kết đưa Albania gia nhập EU vào năm 2030.

Theo Politico