Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Cần một 'Tổng công trình sư' để đưa Việt Nam trở thành quốc gia số

Sáng 11/7, tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã có buổi làm việc với các đơn vị thuộc Khối Chuyển đổi số (CĐS), nhằm rà soát tiến độ thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW và định hướng các giải pháp trọng tâm trong 6 tháng cuối năm 2025.

Một trong những nội dung được Bộ trưởng đặc biệt nhấn mạnh là vai trò của Cục Chuyển đổi số quốc gia (CĐSQG) trong việc thiết kế thể chế cho toàn bộ tiến trình chuyển đổi số của đất nước. Theo ông, khi hàng loạt bộ ngành, địa phương đều đang xây dựng thể chế CĐS, thì rất cần một đơn vị đảm nhiệm vai trò “tổng công trình sư” về thể chế số – đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất, kết nối, tránh tình trạng mạnh ai nấy làm.

“Muốn Việt Nam trở thành quốc gia số, chúng ta phải có một tổng công trình sư về thể chế CĐS quốc gia. Đó là vai trò của Cục CĐSQG. Đừng để mỗi nơi tự xây một phần thể chế, rồi không khớp nhau”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh minh hoạ.

>>> Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Chuyển đổi số là cầu nối sống còn giữa tỉnh và xã'

Để cụ thể hóa vai trò đó, Cục CĐSQG đã kiến nghị thành lập bộ phận chuyên trách thực hiện các đầu việc theo Nghị quyết 57, nhằm giúp lãnh đạo Cục tập trung hoàn toàn vào nhiệm vụ then chốt là soạn thảo Luật Chuyển đổi số trong 6 tháng cuối năm.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng hoàn toàn đồng thuận với kiến nghị này. Ông yêu cầu bộ phận chuyên trách không chỉ lo công việc hành chính mà phải tích hợp cả lĩnh vực khoa học công nghệ (KHCN) và đổi mới sáng tạo (ĐMST). Thứ trưởng Phạm Đức Long được giao nhiệm vụ bổ sung đại diện KHCN và ĐMST vào tổ chuyên trách này.

Để tăng cường nguồn lực, Bộ trưởng cũng chỉ đạo Vụ Tổ chức cán bộ điều chuyển nhân sự từ các đơn vị khác về Cục CĐSQG ngay trong tuần tới. Đồng thời, các Trưởng đơn vị thuộc Bộ phải học và hoàn thành khóa mini-MBA do Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông tổ chức, nhằm trang bị kỹ năng quản lý tổng thể, không chỉ chuyên môn.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đặc biệt nhấn mạnh điểm khác biệt giữa thời công nghệ thông tin và thời chuyển đổi số chính là sự xuất hiện của các nền tảng số. Đây là hạ tầng quan trọng thúc đẩy kinh tế số phát triển.

“Không có nền tảng số thì không thể có kinh tế số. Facebook hay các nền tảng tương tự giúp cả doanh nghiệp một người cũng có thể tham gia nền kinh tế số. Còn nhà nước, cần tập trung vào việc thiết lập cơ chế cho người khác làm, cụ thể là doanh nghiệp”, Bộ trưởng nói.

Để tạo điều kiện cho thử nghiệm mô hình mới trong kinh tế số, ông cho rằng cần có sandbox pháp lý, có nguồn tài chính, phòng thí nghiệm, và đặc biệt là thể chế linh hoạt. Việc thí điểm thành công sẽ là cơ sở để nhân rộng trên toàn quốc.

Một nội dung khác được Bộ trưởng lưu tâm là nhận thức đúng về vai trò của AI trong quá trình CĐS. Theo ông, AI chỉ là công cụ xử lý dữ liệu, và nền tảng thực sự để ứng dụng AI là quá trình số hóa toàn diện, từ đó hình thành dữ liệu phục vụ huấn luyện AI.

“Không nên chạy theo trào lưu chuyển đổi AI. Điều quan trọng là phải có dữ liệu, có hệ thống vận hành số hóa. Chuyển đổi số không phải là đổi công cụ, mà là đổi cách thức vận hành”, Bộ trưởng khẳng định.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thừa nhận thể chế cho kinh tế số tại Việt Nam hiện còn rất hạn chế, từ thiếu tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đến thiếu các chính sách hỗ trợ cụ thể cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs). Ông cho rằng đây là một lỗ hổng cần lấp đầy sớm để không bỏ lỡ làn sóng tăng trưởng kinh tế số.

Đối với bài toán nhân lực chất lượng cao – yếu tố then chốt trong chuyển đổi số, Bộ trưởng chia sẻ một kinh nghiệm đáng chú ý từ Australia khi đất nước này dành 10% quỹ lương để thuê chuyên gia giỏi làm việc thời vụ. Bởi vì công tác quản lý nhà nước, 80% là các công tác thực thi nên cần có đội ngũ nhân lực có thái độ tốt phục vụ người dân, doanh nghiệp, trung thành với đất nước, với Tổ quốc.

“Cục CĐSQG và các đơn vị trong Khối CĐS phải tiếp tục nâng mình lên một tầm cao mới để làm tròn vai trò dẫn dắt quốc gia về CĐS. Chúng ta không chỉ chuyển đổi số, mà phải chuyển đổi cách tư duy, cách tổ chức, cách hành động”, Bộ trưởng kết luận.

>>> Tổng Bí thư Tô Lâm dự lễ khai trương 3 nền tảng số phục vụ triển khai Nghị quyết 57