Cảnh báo toàn bộ người dùng ảnh AI 'bắt trend'
Mạng xã hội như một “thế giới” thu nhỏ, có tốc độ lan truyền thông tin chóng mặt. Chính vì thế người dùng mạng xã hội nên cẩn trọng trong việc chia sẻ hình ảnh, thông tin để tránh những rắc rối không đáng có.
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng được ứng dụng rộng rãi mang lại nhiều tiện ích thiết thực trong đời sống. Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực, việc lạm dụng AI cũng kéo theo nhiều rủi ro tiềm ẩn.
Gần đây, mạng xã hội xuất hiện một trào lưu mới là người dùng sử dụng công cụ AI để tạo ra các bức ảnh được ghép đứng cạnh siêu xe đắt tiền, mặc trang phục hàng hiệu, hay đặc biệt là xuất hiện cùng một chiến sĩ Cảnh sát giao thông đang lập biên bản như bị xử phạt... và đăng lên mạng xã hội. Những tưởng đây chỉ là một bức ảnh để giải trí nhưng đằng sau đó là nhiều rủi ro.
Các hình ảnh này được xử lý tinh vi, bối cảnh là những địa điểm quen thuộc trong thành phố khiến nhiều người tưởng thật. Từ đó khiến dư luận hiểu lầm, ảnh hưởng đến hình ảnh, uy tín của người thi hành công vụ.
Theo báo Pháp luật TP. Hồ Chí Minh đưa tin, việc sử dụng hình ảnh Cảnh sát giao thông trong các bức ảnh ghép này có thể khiến người dùng mạng xã hội vướng vào rắc rối. Khoản 1 Điều 8 Luật An ninh mạng năm 2018 quy định, hành vi đăng tải thông tin không đúng sự thật trên không gian mạng, gây hoang mang xã hội, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân là hành vi bị nghiêm cấm.
Khái niệm "tin giả" cũng đã được định nghĩa rõ tại khoản 18 Điều 3 Nghị định 147/2024. Theo đó, tin giả là thông tin bị bóp méo một phần hoặc toàn bộ, do cá nhân hoặc tổ chức tạo ra vì mục đích riêng.
Nghị định 15/2020/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 14/2022) quy định rõ mức xử phạt hành vi chia sẻ hoặc phát tán thông tin sai sự thật, giả mạo, làm ảnh hưởng đến danh dự cá nhân hoặc uy tín tổ chức, cơ quan nhà nước. Cụ thể, tổ chức vi phạm có thể bị xử phạt từ 10 đến 20 triệu đồng; cá nhân vi phạm bị phạt bằng một nửa mức này theo Điều 101 của Nghị định.
Người dùng mạng xã hội dù chỉ chia sẻ lại nội dung sai sự thật không phải là người trực tiếp tạo ra cũng có thể bị buộc phải gỡ bỏ thông tin vi phạm.
Trường hợp hành vi gây hậu quả nghiêm trọng, người phát tán tin giả có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Ngoài ra, nếu sử dụng hình ảnh khuôn mặt hoặc danh tính của người khác để ghép vào nội dung số mà không có sự đồng ý, người thực hiện có thể bị xem là vi phạm quyền nhân thân, được bảo vệ theo Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015. Trong trường hợp việc sử dụng phục vụ mục đích thương mại, người sử dụng còn phải trả thù lao, trừ khi các bên có thỏa thuận khác.
Mạng xã hội như một “thế giới” thu nhỏ, có tốc độ lan truyền thông tin chóng mặt. Chính vì thế người dùng mạng xã hội nên cẩn trọng trong việc chia sẻ hình ảnh, thông tin để tránh những rắc rối không đáng có.
Không những thế, thời gian qua đã ghi nhận nhiều vụ việc lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan đến công nghệ cao. Các chuyên gia an ninh mạng liên tục cảnh báo về rủi ro khi khuôn mặt - một dạng dữ liệu sinh trắc học đặc biệt bị lạm dụng. Nếu như mật khẩu khi bị lộ có thể thay đổi thì khuôn mặt là danh tính sinh học cố định, một khi đã bị rò rỉ người dùng không thể “đổi mặt” như thay mã PIN.
Bên cạnh đó, chuyên gia cũng cảnh báo nguy cơ bị giả mạo bằng công nghệ deepfake, video giả giọng nói hay hình ảnh đang ngày càng gia tăng. Những sản phẩm giả mạo này có thể khiến người xem nhầm lẫn, bị lợi dụng để thực hiện hành vi lừa đảo tài chính, hạ thấp uy tín hoặc xâm phạm danh dự cá nhân.
Không ít người dùng còn bị khai thác hình ảnh cá nhân mà không hề hay biết. Cụ thể, những dữ liệu khuôn mặt này có thể được sử dụng nhằm cải thiện độ chính xác của công nghệ nhận diện mà chính người dùng mạng xã hội cũng không được thông báo.
>>Chuyên gia an ninh mạng Hiếu PC mách mẹo phát hiện cuộc gọi deepfake lừa đảo
