Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an phối hợp với một doanh nghiệp Việt thực hiện dự án đặc biệt
Dự án đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công tác đền ơn đáp nghĩa, góp phần hàn gắn ký ức chiến tranh và đưa các anh hùng liệt sĩ trở về với cội nguồn.
Chiều 25/7/2025, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị trực tuyến sơ kết một năm triển khai kế hoạch số 356/KH-BCA-C06 về thu nhận mẫu ADN phục vụ xác định danh tính liệt sĩ chưa rõ tên tuổi trên toàn quốc. Hội nghị do Bộ Công an tổ chức, nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ 27/7.
Tại hội nghị, Bộ Công an công bố kết quả triển khai Ngân hàng Gen Liệt sĩ – một dự án đặc biệt mang đậm giá trị nhân văn, do Chính phủ chỉ đạo, Bộ Công an chủ trì, phối hợp cùng Công ty GeneStory – đơn vị công nghệ sinh học tiên phong tại Việt Nam thực hiện. Ngân hàng Gen Liệt sĩ được thành lập ngày 23/7/2024 với sự tham gia của các bộ, ngành và chính quyền địa phương trên cả nước.
Dự án đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công tác đền ơn đáp nghĩa, góp phần hàn gắn ký ức chiến tranh và đưa các anh hùng liệt sĩ trở về với cội nguồn. Thông qua ứng dụng công nghệ giám định ADN hiện đại, dữ liệu được tích hợp trực tiếp vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cho phép sàng lọc, đối chiếu ADN của thân nhân với các mẫu hài cốt chưa xác định danh tính, từ đó từng bước xác minh chính xác tên tuổi liệt sĩ. Toàn bộ quy trình được thực hiện một cách bài bản, bảo mật và đáp ứng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế.
Tất cả chi phí liên quan đến việc thu mẫu, phân tích, đối sánh và trả kết quả đều miễn phí đối với thân nhân liệt sĩ, với nguồn kinh phí đến từ sự đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp trong cả nước, thông qua chương trình xã hội hóa giàu tính nhân đạo.
Tính đến tháng 7/2025, Ngân hàng Gen đã tiếp nhận hơn 51.000 mẫu ADN từ thân nhân tại 34 tỉnh, thành, tương đương khoảng 5% mục tiêu 1 triệu mẫu vào năm 2030. Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06), Bộ Công an đã phối hợp với GeneStory và công an các địa phương tổ chức hơn 600 đợt thu mẫu lưu động và tập trung, nhằm hỗ trợ những thân nhân tuổi cao, sức khỏe yếu.
Hiện đã có danh tính của 16 liệt sĩ được xác định chính xác. Mỗi trường hợp được gọi tên là một hành trình đầy nhân văn, phản ánh khát vọng kết nối ký ức và niềm hy vọng xuyên thế hệ.
GeneStory đảm nhận toàn bộ quy trình thu nhận, phân tích và đối sánh gen trong dự án, đồng thời đặt nền móng cho phát triển y học chính xác tại Việt Nam. Với năng lực xử lý lên tới 500.000 mẫu mỗi năm, đơn vị này không chỉ đóng vai trò then chốt trong việc xác minh danh tính liệt sĩ mà còn góp phần xây dựng Hệ thống Ngân hàng gen quốc gia, phục vụ nghiên cứu y học, dược lý di truyền và chính sách an sinh xã hội trong tương lai.
Chương trình hiện được triển khai đồng bộ tại 34 tỉnh, thành theo kế hoạch do UBND cấp tỉnh phê duyệt, do lực lượng Công an tỉnh, Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (PC06) và Công an xã thực hiện. Thân nhân liệt sĩ có thể liên hệ để được hướng dẫn đăng ký thông tin.
Giáo sư Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, đồng sáng lập GeneStory chia sẻ rằng, ADN không chỉ là mã di truyền sinh học mà còn là sợi dây gắn kết giữa quá khứ và hiện tại. Theo ông, mỗi mẫu gen không chỉ là dữ liệu mà là một phần linh hồn dân tộc, là tiếng gọi trở về của những người đã ngã xuống vì Tổ quốc. Ông nhấn mạnh, công nghệ hiện đại có thể giúp đặt lại tên cho những nấm mộ vô danh, hồi sinh ký ức bị lãng quên và khép lại những hành trình đợi chờ suốt hơn nửa thế kỷ. Đó là cách mà các nhà khoa học hôm nay tri ân những người đã hy sinh với tất cả trách nhiệm và lòng biết ơn.
