Chính phủ Mỹ chính thức đóng cửa hôm nay 1/10: Vàng lập kỷ lục mới, chứng khoán châu Á giảm điểm

Đúng nửa đêm, đồng hồ điểm (11h sáng ngày 1/10, giờ Việt Nam), Chính phủ Liên bang Mỹ đã chính thức rơi vào tình trạng đóng cửa sau khi Quốc hội bế tắc không thông qua được dự luật ngân sách để duy trì hoạt động. Hiện tại, trong Điện Capitol cũng chưa ai biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.

Đây là lần đóng cửa Chính phủ đầu tiên kể từ năm 2019. Lãnh đạo hai Đảng hiện vẫn công khai lẫn kín đáo khẳng định rằng họ sẽ không phải chịu trách nhiệm cho sự đình trệ này.

Đảng Cộng hòa khẳng định phe Dân chủ chỉ cần đồng ý gia hạn ngân sách hiện tại thêm bảy tuần. Phe Dân chủ từ chối, trừ khi nhận được những nhượng bộ lớn để đổi lấy lá phiếu ủng hộ bất kỳ dự luật chi tiêu nào tại Thượng viện.

Việc đóng cửa Chính phủ đồng nghĩa với: Hàng trăm nghìn nhân viên Liên bang sẽ bị cho nghỉ việc tạm thời. Những nhân sự thiết yếu vẫn phải đi làm nhưng không được trả lương cho đến khi bế tắc kết thúc. Một số khác vẫn tiếp tục nhận lương, do công việc của họ không phụ thuộc vào nguồn ngân sách được Quốc hội phê duyệt hằng năm.

Sau thông tin này, thị trường chứng khoán châu Á cùng hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ đồng loạt giảm. Cụ thể, hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500 và Nasdaq 100 giảm 0,5%.

Đồng USD ổn định sau ba phiên giảm liên tiếp, trong khi giá vàng chạm kỷ lục mới. Giá vàng giao ngay tăng 0,09%, đạt 3.875,32 USD/ounce vào lúc 11h04 sáng theo giờ Singapore.

Chứng khoán Nhật Bản giảm mạnh trong phiên sáng: Nikkei 225 mất 1,16%, trong khi chỉ số Topix giảm 1,71%. Chỉ số S&P/ASX 200 giảm 0,26%. Thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục và Hồng Kông (Trung Quốc) đóng cửa nghỉ lễ.

Mặt khác, tại Hàn Quốc, thị trường đi ngược xu hướng với Kospi tăng 0,79% và Kosdaq tăng 0,56%. Trái phiếu Kho bạc Mỹ gần như đi ngang, lợi suất kỳ hạn 10 năm neo ở mức 4,15%.

Tác động toàn thị trường trong thời gian tới ra sao?

Lao động và lãi suất

Ảnh hưởng lớn nhất được dự báo sẽ nằm ở thị trường lao động và định hướng chính sách lãi suất. Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang đe dọa sa thải hàng loạt thay vì cho nghỉ tạm thời, động thái có thể khiến số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tăng vọt trong bối cảnh thị trường việc làm vốn đã mong manh.

Ngoài ra, dữ liệu kinh tế cũng sẽ bị gián đoạn, bắt đầu từ báo cáo việc làm dự kiến công bố vào thứ Sáu (ngày 3/10) - ngay khi triển vọng kinh tế đang mờ mịt.

“Lần đóng cửa này có thể mang lại tác động lớn hơn bình thường vì mức độ căng thẳng đã bị đẩy lên rất cao ngay cả trước khi sự kiện xảy ra”, Steve Sosnick, Chiến lược gia trưởng tại Interactive Brokers nhận định.

Thị trường chứng khoán Mỹ đã tăng mạnh suốt thời gian dài, khiến giá cổ phiếu hiện ở mức cao giống như những giai đoạn hưng phấn trước kia.

Vì biến động đang thấp và nhiều nhà đầu tư kỳ vọng vào một đợt tăng cuối năm, nên chỉ cần một cú trượt nhỏ cũng có thể gây ra làn sóng bán tháo bắt buộc, làm thị trường giảm mạnh hơn nữa.

Vàng, USD, trái phiếu

Trong các kênh đầu tư khác, vàng được dự đoán giữ được sức hấp dẫn như “nơi trú ẩn an toàn”, ngay cả sau khi chạm đỉnh lịch sử gần 4.000 USD/ounce. Một phần mức tăng đến từ sự suy yếu của đồng USD, vốn thường mất giá trong các đợt Chính phủ đóng cửa. Điều đó có thể có lợi cho đồng yên Nhật và thậm chí cả đồng euro, theo ngân hàng ING.

Trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn dài cũng thường hưởng lợi từ những lần Chính phủ đóng cửa (shutdown), nhờ đặt cược vào kịch bản tăng trưởng chững lại.

Dịch vụ Chính phủ và hàng không

Các công ty như Booz Allen Hamilton, Leidos Holdings hay CACI International - chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn và công nghệ cho chính phủ - có thể chịu tác động rõ hơn. Lịch sử cho thấy doanh thu của họ giảm sút trong các đợt shutdown, dù mức độ không lớn. Tuy nhiên, nếu thời gian kéo dài, lợi nhuận sẽ chịu ảnh hưởng.

Ngành hàng không cũng đối mặt rủi ro. Khoảng 2% doanh thu hàng năm đến từ các chuyến bay do Chính phủ tài trợ, và nếu nguồn thu này bị gián đoạn lâu dài, áp lực càng đè nặng lên một ngành vốn đã khó khăn. Ngoài ra, hàng nghìn nhân viên liên bang không nhận được lương đều đặn có thể cắt giảm chi tiêu cho du lịch, theo chuyên gia Sheila Kahyaoglu của Jefferies.

Trong quá khứ, cả nhóm dịch vụ Chính phủ lẫn hàng không thường giảm trước khi shutdown xảy ra, rồi phục hồi trong lúc nó diễn ra. Chỉ số S&P 1500 Airlines Index đã mất 1,9% hôm thứ Ba (30/9), khép lại tháng tệ nhất kể từ tháng 3, trong khi cổ phiếu CACI và nhiều nhà thầu khác biến động mạnh do lo ngại ngân sách Liên bang sẽ bị siết chặt.

Cổ phiếu chu kỳ

Đây là nhóm chịu ảnh hưởng trực tiếp từ triển vọng kinh tế. Nếu shutdown kéo dài đủ lâu để làm chậm tăng trưởng và đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên, tâm lý thị trường với các ngành công nghiệp và tài chính sẽ bị đe dọa, theo Matt Gertken, chuyên gia tại BCA Research.

“Shutdown dài ngày có thể làm dấy lên sự chú ý đến hàng loạt rủi ro vốn đã tồn tại”, ông Gertken nói.

Các tập đoàn công nghiệp lớn như Caterpillar hay Deere đã hồi phục từ mức đáy hồi tháng Tư, nhưng vẫn phải đối mặt với thuế quan và suy giảm trong lĩnh vực sản xuất.

Cổ phiếu tài chính - từ các ngân hàng lớn như JPMorgan Chase đến các nhà quản lý tài sản như Apollo Global - cũng trải qua nhiều biến động do lo ngại về sức khỏe kinh tế. Doanh nghiệp gắn liền với chi tiêu tiêu dùng, như Affirm Holdings, lại càng dễ “lao dốc mạnh”.

Theo chuyên gia, khoảng 640.000 nhân viên liên bang sẽ bị nghỉ việc không lương trong một đợt shutdown, khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,7%. Ngay cả sau khi mở cửa trở lại, tỷ lệ này vẫn có thể duy trì ở mức cao nếu ông Trump thực hiện lời đe dọa sa thải vĩnh viễn một phần lao động.

Các nhà đầu tư lo ngại nhóm cổ phiếu chu kỳ sụt giảm có thể xoay trục sang những lĩnh vực phòng thủ như y tế và tiện ích.

Chuẩn bị cho biến động

Chỉ số S&P 500 gần như không thay đổi trong 20 lần shutdown trước đó, theo dữ liệu của Truist. Lần này, Phố Wall cũng chưa điều chỉnh nhiều danh mục.

Tuy nhiên, rủi ro biến động ngắn hạn là khó tránh, đặc biệt khi việc chậm trễ công bố dữ liệu kinh tế làm triển vọng lãi suất thêm mơ hồ. Cục Thống kê Lao động nhiều khả năng sẽ hoãn báo cáo việc làm vào thứ Sáu, và nếu tranh cãi ngân sách kéo dài, dữ liệu lạm phát công bố ngày 15/10 cũng bị ảnh hưởng.

Trong bối cảnh đó, các báo cáo từ khu vực tư nhân như chỉ số sản xuất và dịch vụ của Viện Quản lý Nguồn cung (ISM) sẽ càng có ý nghĩa, theo RBC.

Hôm thứ Ba, chỉ số S&P 500 vẫn tăng 0,4%, bất chấp lo ngại. Tuy nhiên, về lâu dài, bất kỳ tổn thất nào với nền kinh tế cũng có thể “thổi bay” đà phục hồi vốn đang có dấu hiệu suy yếu.

“Thị trường đang chật vật tìm động lực mới. Rất khó để nói rằng shutdown lại là tín hiệu tích cực”, Mark Malek, Giám đốc đầu tư tại Siebert Financial nhận định.