Chính thức tháo dỡ 3 biệt thự khu 'tam giác vàng' của đại phú giàu nhất Nam Bộ để làm công viên, đài tưởng niệm

Sáng 17/11, nhân công và máy móc bắt đầu phá dỡ các căn biệt thự hư hỏng trong khu đất rộng 4,3ha ở phường Vườn Lài. Khu vực đang được dọn dẹp, bàn giao mặt bằng cho đơn vị tài trợ để xây công viên và đài tưởng niệm nạn nhân Covid-19.

Hàng chục công nhân, máy móc đang được huy động để tháo dỡ các cấu trúc xuống cấp, gom rác, san gạt vườn cây và tiến hành hàng rào tôn quanh khu đất, theo ghi nhận của lao động địa phương.

Khu đất số 1 Lý Thái Tổ, phường Vườn Lài là khu đất trung tâm thành phố, có vị trí đặc biệt, nằm tiếp giáp 3 tuyến đường (Lý Thái Tổ, Hùng Vương và Trần Bình Trọng), giáp tuyến metro số 1 kéo dài từ Bến Thành đến depot An Hạ, tuyến metro số 3 trong tương lai (dự kiến bố trí 3 ga tiếp giáp khu đất).

Theo lãnh đạo thành phố, mục tiêu là biến mảnh "đất vàng" này thành công viên đa chức năng, không gian cộng đồng, kết hợp đài tưởng niệm những người mất trong đại dịch COVID-19.

Nơi đây từng là khu biệt thự nhà Chú Hỏa – doanh nhân nổi tiếng được biết đến là "đại phú giàu nhất Nam Bộ", "Vua nhà đất" của Việt Nam thời kỳ Pháp thuộc. Ông Hứa Bổn Hỏa (sinh năm 1854) nắm trong tay gần 40.000 căn nhà khắp Sài Gòn.

Trên lô đất của ông từng có 8 căn biệt thự xây dựng theo kiến trúc Pháp (1 trệt, 2 lầu), trong đó hiện chỉ còn 7 căn còn tương đối nguyên vẹn.

Sau năm 1975, khu đất được Bộ Ngoại giao tiếp quản, dùng làm Nhà khách Chính phủ, sau đó bỏ hoang nhiều năm trước khi bàn giao lại cho TP. HCM. Cụm biệt thự được đưa vào danh sách 108 cảnh quan kiến trúc cần nghiên cứu bảo tồn năm 1996.

Việc quy hoạch cũng dự kiến giữ lại các biệt thự cổ thuộc di sản của gia đình Hứa Bổn Hòa – trong khi một số phần xuống cấp sẽ được phân loại, đánh giá trước khi quyết định giữ hay phá bỏ. 3 trong số 7 căn biệt thự Chú Hỏa bị tháo dỡ đã xuống cấp nghiêm trọng, không còn khả năng bảo tồn. Việc tháo dỡ những căn biệt thự này để có thêm không gian triển khai dự án công viên.

Chủ tịch UBND TP. HCM cũng đã giao trách nhiệm cho Sở Quy hoạch – Kiến trúc kiểm kê, đánh giá và phân loại toàn bộ biệt thự trong khu vực trước ngày 10/11. Trên cơ sở đó, quy hoạch tỉ lệ 1/2.000 sẽ được điều chỉnh để phát triển công viên cây xanh, sân chơi, đồng thời bố trí không gian ngầm nếu cần.

Song song với việc cải tạo công viên, chính quyền TP. HCM lên kế hoạch mở rộng đường Trần Bình Trọng – đoạn từ Lý Thái Tổ đến Hùng Vương – từ 5m lên 17m, để đồng bộ hạ tầng giao thông, phục vụ việc chuyển đổi khu đất này thành không gian xanh trung tâm.

Theo đại diện thành phố, dự án công viên và đài tưởng niệm dự kiến hoàn thành và đưa vào sử dụng trước Tết Nguyên đán 2026.