Chớp cơ hội từ thị trường quy mô tỷ USD, VinFast thúc đẩy cuộc cách mạng xe máy điện
Các chính sách hỗ trợ kết hợp với tiềm lực từ doanh nghiệp trong và ngoài nước, cùng sự ủng hộ của người tiêu dùng sẽ đưa Việt Nam trở thành một trong những trung tâm xe điện hàng đầu khu vực và thế giới.
Tiềm năng lớn của thị trường xe máy điện tại Việt Nam
Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia tiêu thụ xe máy hàng đầu thế giới bởi đây là phương tiện có giá cả hợp lý, dễ sử dụng và phù hợp với môi trường đô thị. Đến nay, sự chuyển đổi từ xe máy chạy xăng sang xe máy điện đang dần trở thành một xu hướng tất yếu.
Theo Hiệp hội Các nhà Sản xuất Xe máy Việt Nam (VAMM), từ năm 2018, doanh số xe máy xăng giảm đáng kể, từ 3,3 triệu chiếc xuống chỉ còn 2,49 triệu chiếc vào năm 2021. Mặc dù có sự phục hồi nhẹ trong năm 2022, thị trường tiếp tục giảm 17% vào năm 2023. Nguyên nhân được cho là do các chính sách kiểm soát khí thải sắp được triển khai và nhận thức ngày càng cao của người tiêu dùng về giao thông xanh.
Trái ngược với sự ảm đạm của xe máy xăng, xe máy điện đang trở thành xu hướng mới tại Việt Nam nhờ vào các chính sách khuyến khích từ Chính phủ nhằm giảm thiểu phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch. Việt Nam hiện là thị trường xe máy điện lớn nhất Đông Nam Á và đứng thứ 2 trên thế giới, chỉ sau Trung Quốc.
 |
| Nguồn: HSBC |
Theo HSBC, tổng doanh số bán xe máy và ô tô điện hàng năm tại Việt Nam dự kiến sẽ tăng từ dưới 1 triệu chiếc năm 2024 lên hơn 2,5 triệu chiếc vào năm 2036. Xe máy điện được xem là phân khúc chủ lực nhờ giá thành hợp lý, tỷ lệ sản xuất nội địa cao và phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng.
Theo Modor Intelligent, quy mô thị trường xe máy điện thế giới ước tính đạt 1,03 tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 1,4 tỷ USD vào năm 2029, tăng trưởng với tốc độ CAGR là 6,43% trong giai đoạn dự báo (năm 2024-2029). Thị trường xe máy điện tại Việt Nam cũng ngày càng trở nên sôi động. Vero - đơn vị tư vấn truyền thông thương hiệu tại ASEAN - trích dẫn số liệu từ Bộ Công Thương, cho thấy nhu cầu mua xe máy điện trong thời gian gần đây tăng khoảng 30-35%.
 |
| Nguồn: Modor Intelligent |
Nhận thấy được tiềm năng phát triển, nhiều "ông lớn" trong ngành công nghiệp xe máy không ngừng đầu tư, ra mắt phương tiện chạy điện nhằm giành "miếng bánh" thị phần tại Việt Nam.
VinFast và các doanh nghiệp trong nước “chớp” thời cơ
VinFast là thương hiệu tiên phong với các dòng xe như Klara, Feliz S và Evo200, đã tạo được tiếng vang lớn. Sự đầu tư vào công nghệ pin và trạm sạc cũng đang được nhà sản xuất chú trọng, đảm bảo thời gian sạc ngắn và quãng đường di chuyển dài hơn. Tháng 9/2023, VinFast lần đầu công bố báo cáo kinh doanh chi tiết theo quý của các dòng xe máy điện. Cụ thể, quý II/2023, doanh số xe máy điện VinFast đạt 10.182 chiếc, quý III/2023 đạt 28.220 chiếc, quý IV/2023 đạt 24.309 chiếc. Lũy kế năm 2023, VinFast đã bàn giao 72.468 chiếc xe máy điện tới khách hàng, tăng 21% so với năm 2022 và chiếm gần 3% tổng doanh số xe máy cả năm tại Việt Nam (theo số liệu của VAMM). Năm 2024, mục tiêu số lượng xe điện bàn giao của VinFast là 100.000 xe điện.
Ngày 12/1, VinFast ra mắt dòng xe máy điện Motio, nhắm đến phân khúc khách hàng đang còn là học sinh với giá bán 17,9 triệu đồng (bao gồm VAT) và bảo hành 3 năm. Motio có kích thước dài 1.742mm, rộng 715mm, cao 1.085mm, chiều cao yên 755mm và trọng lượng 95,6kg. Xe được trang bị cốp chứa đồ dung tích 22l và bộ lốp 10inch, sử dụng động cơ công suất 1.500W, tốc độ tối đa 49km/h, không yêu cầu bằng lái. Khác với các mẫu xe điện dùng pin, VinFast Motio được cấp điện bởi bộ ắc-quy chì axit kín khí, có thể sạc 0-80% trong 8 giờ và mất 10 giờ để sạc đầy. Khi di chuyển ở điều kiện tiêu chuẩn và tốc độ 30 km/h, VinFast Motio có thể vận hành liên tục trên quãng đường tối đa 82km
Bên cạnh đó, VinFast liên tục áp dụng những chương trình ưu đãi, giảm giá lớn nhằm thu hút người dùng. Mới đây, thương hiệu xe Việt vừa công bố bảng giá mới áp dụng cho dải sản phẩm xe máy điện. Cụ thể, từ đầu năm 2025, các mẫu xe máy điện của VinFast có giá bán niêm yết mới. So với trước đây, tất cả các mẫu mã, phiên bản đều được điều chỉnh giảm giá, mức giảm từ 3 - 12 triệu đồng, tùy hình thức mua xe thuê pin hay kèm pin.
Ngoài VinFast, các doanh nghiệp trong nước dần tham gia vào thị trường. Trong năm 2021, công ty start-up Dat Bike đã ra mắt mẫu xe Weaver 200, với kiểu dáng khác lạ và không giống với bất kỳ mẫu xe điện nào khác trên thị trường, cùng khả năng di chuyển lên đến 200km trong một lần sạc. Các mẫu xe điện sau này của Dat Bike dần chuyển sang thiết kế giống các xe tay ga hơn, nhưng vẫn tập trung chính vào khả năng vận hành và quãng đường di chuyển dài.
Cuối năm 2022, thêm một doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào cuộc chơi xe điện, nhưng tiếp cận với tệp khách hàng khác. Start-up Selex Motors đã ra mắt mẫu xe mang tên Camel, hướng đến khách hàng giao vận, chuyên chở hàng như những chú lạc đà (camel) với tải trọng tối đa lên đến 225kg.
Doanh nghiệp nước ngoài không đứng ngoài cuộc
Với sự phát triển nhanh chóng của những doanh nghiệp xe máy điện trong nước, các công ty nước ngoài khác cũng không thể "ngó lơ" khi xu hướng điện hóa phương tiện di chuyển cá nhân đang diễn ra mạnh mẽ tại thị trường Việt Nam.
Ở phân khúc giá rẻ vẫn là các hãng xe từ Trung Quốc như Yadea. Ở phân khúc trung cấp và cao cấp, giờ đây đã xuất hiện thêm các hãng Nhật và châu Âu. Yamaha đã giới thiệu mẫu máy điện đầu tiên của hãng tại thị trường Việt Nam vào năm 2022, có tên Neo’s. Mẫu xe này lắp ráp tại Việt Nam và xuất khẩu đến các thị trường khác trên thế giới. Tuy vậy, mức giá cao của sản phẩm cùng quãng đường di chuyển kém hơn các đối thủ khác khiến Neo's không dành cho số đông.
Cũng trong thời gian này, Honda mang về PCX chạy điện để thăm dò, lấy ý kiến. Tuy vậy, đến năm 2024 hãng mới bắt đầu tham chiến vào thị trường xe máy điện tại Việt Nam, với mẫu ICON e: sản xuất trong nước, giá dự kiến dưới 30 triệu chưa kèm pin, bán từ tháng 3/2025, trong khi CUV e: cao cấp hơn cho thuê từ tháng 4, nhập Thái Lan.
Ở phân khúc cao cấp, BMW ra mắt mẫu CE04 đến khách Việt vào 2023 với mức giá trên 550 triệu đồng, là mẫu xe máy điện đắt nhất tại thị trường. CE04 mang phong cách thiết kế viễn tưởng, nhập Đức, tầm hoạt động 130km, tăng tốc 0-50km/h trong 2,6 giây.
Mặc dù dự báo thị trường xe máy có thể bão hòa vào cuối những năm 2030, phân khúc xe máy điện vẫn còn rất nhiều tiềm năng. Sự hỗ trợ từ các chính sách, tiềm lực từ doanh nghiệp trong và ngoài nước, cùng sự ủng hộ của người tiêu dùng sẽ giúp Việt Nam trở thành một trong những trung tâm xe điện hàng đầu khu vực và thế giới.
