Chuyển đổi số y tế: Hàng triệu người dân Việt Nam được hưởng lợi

Chuyển đổi số y tế là quá trình ứng dụng công nghệ và truyền thông vào các hoạt động của ngành y tế một cách tổng thể, toàn diện. Qua đó, giúp tối ưu hóa công tác quản lý, lưu trữ thông tin, đồng thời cải thiện và nâng cao chất lượng dịch vụ cũng như trải nghiệm của người sử dụng.

Chuyển đổi số y tế hiện được xem là trọng tâm trong công tác của ngành, đang được Nhà nước ưu tiên thúc đẩy và dành nguồn lực đầu tư mạnh mẽ.

Ưu tiên chuyển đổi số trong ngành y tế

Chuyển đổi số trong y tế được xác định là một trong những ưu tiên hàng đầu và đóng vai trò then chốt trong chiến lược phát triển của ngành, nhằm hiện thực hóa mục tiêu bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân và hoàn thành các mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030.

Việc ứng dụng và tích hợp các công nghệ như Internet vạn vật, chăm sóc ảo, trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu lớn, chuỗi khối cùng các nền tảng, công cụ thuộc hệ sinh thái y tế đã mở ra cơ hội nâng cao sức khỏe cộng đồng. Những công nghệ này góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ y tế, tăng khả năng tiếp cận, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả trong các quy trình quản lý.

Tại cuộc họp nhóm đối tác y tế với chủ đề “Chuyển đổi số trong y tế tại Việt Nam đến năm 2030”, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh, việc chuyển đổi số đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng và tiếp cận dịch vụ y tế, dự phòng, chẩn đoán và điều trị, phục hồi chức năng, nghiên cứu khoa học và đào tạo nhân lực y tế, tiết kiệm thời gian; hỗ trợ quản lý Nhà nước đồng bộ, thống nhất, liên thông, tăng cường khả năng phục hồi và bền vững trước các tác động, mối đe dọa về sức khỏe cộng đồng và môi trường.

Nhằm cụ thể hóa các định hướng đó, Bộ Y tế đã ban hành Nghị quyết số 157-NQ/BCSĐ “Về chuyển đổi số y tế đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Trước đó, vào tháng 12/2020, Bộ cũng đã phê duyệt chương trình chuyển đổi số y tế theo Quyết định số 5316/QĐ-BYT.

Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết thêm, mục tiêu chung của chuyển đổi số trong y tế là nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý, hoạt động chuyên môn nghiệp vụ và đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận các dịch vụ y tế kịp thời, hiệu quả.

Bệnh án điện tử - một trong những “trụ cột” then chốt

Trong bối cảnh toàn ngành y tế đang bước vào giai đoạn tăng tốc chuyển đổi số, bệnh án điện tử được xem là một "trụ cột" then chốt, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, tiết kiệm nguồn lực và hướng tới sự hài lòng của người dân.

Thay vì phải mang theo nhiều loại giấy tờ mỗi lần đi khám, người dân hiện nay chỉ cần thực hiện vài thao tác đơn giản để truy cập toàn bộ thông tin sức khỏe của mình thông qua bệnh án điện tử. Các chỉ số xét nghiệm, kết quả khám định kỳ đều được lưu trữ an toàn, tạo thuận lợi cho việc theo dõi và chăm sóc sức khỏe lâu dài.

Với đội ngũ bác sĩ, hồ sơ bệnh án điện tử không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, tránh trùng lặp xét nghiệm mà còn hỗ trợ chẩn đoán chính xác hơn. Đối với toàn ngành y tế, đây là bước tiến quan trọng trong việc xây dựng hệ thống dữ liệu sức khỏe toàn dân, phục vụ hiệu quả cho công tác quản lý, dự báo và hoạch định chính sách trong tương lai.

Không dừng lại ở việc thay thế bệnh án giấy bằng bệnh án điện tử, chuyển đổi số còn là tiến trình xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu liên thông, kết nối từ căn cước công dân, lịch sử khám chữa bệnh cho đến quy trình thanh toán bảo hiểm y tế. Khi toàn bộ thông tin được xác thực và đồng bộ, những thủ đoạn gian lận như “bệnh nhân ảo” sẽ không còn chỗ ẩn náu, qua đó đặt nền móng cho sự minh bạch và công bằng trong toàn hệ thống y tế.

Theo yêu cầu của Chính phủ và Bộ Y tế, trong tháng 9/2025, tất cả các bệnh viện trên toàn quốc phải hoàn tất việc triển khai bệnh án điện tử, thay thế hoàn toàn bệnh án giấy truyền thống.

Báo cáo của Bộ trưởng Bộ Y tế tại Phiên họp lần thứ 4 của Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 (chiều 24/9) cho biết: Đến nay, đã có 630 cơ sở y tế trên toàn quốc sử dụng bệnh án điện tử, không còn sử dụng bệnh án giấy; 84/125 bệnh viện công tuyến tỉnh hạng 1 đã triển khai, đạt tỷ lệ khoảng 70%.

Tuy nhiên, một số bệnh viện mới chuyển từ Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (cũ) sang Bộ Y tế vẫn đang gặp khó khăn về phần mềm thông tin và quy trình hành chính. Bên cạnh đó, việc sắp xếp đơn vị hành chính và triển khai đấu thầu thời gian qua cũng diễn ra chậm hơn quy định, dẫn tới nguy cơ chậm tiến độ hoàn thành bệnh án điện tử trên phạm vi toàn quốc trước ngày 30/9.

Ở khối Bộ Quốc phòng, 31 bệnh viện trực thuộc đã hoàn thành triển khai bệnh án điện tử 100%. Với Bộ Công an, hiện 66% bệnh viện đã hoàn tất, các cơ sở còn lại đang nỗ lực để hoàn thành đúng tiến độ đề ra.

Đối với hệ thống y tế tư nhân, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, đã có 140/399 bệnh viện triển khai bệnh án điện tử và các cơ sở còn lại đang rất quyết tâm thực hiện theo lộ trình.

Một số địa phương như Vĩnh Long, Nghệ An, Lào Cai... đã đạt tỷ lệ 100% cơ sở khám chữa bệnh công lập và tư nhân được thẩm định, triển khai và vận hành hồ sơ bệnh án điện tử.

Với nền tảng công nghệ ngày càng hoàn thiện cùng quyết tâm chính trị rõ ràng, chuyển đổi số đang mở ra bước ngoặt quan trọng đối với ngành y tế Việt Nam. Không chỉ góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, tiết kiệm chi phí và thời gian, chuyển đổi số còn đặt nền móng cho một hệ thống y tế hiện đại, minh bạch hơn và đặt người dân ở vị trí trung tâm.