‘Cơn sốt’ phim ngắn 60 giây của Trung Quốc đang tràn ra thế giới, tạo nên ngành công nghiệp tỷ đô
Không giống như các video TikTok truyền thống, thường xoay quanh những thử thách hài hước hoặc các màn nhảy đồng bộ, phim bộ ngắn là những series được sản xuất chuyên nghiệp dành cho nền tảng trực tuyến, với cốt truyện rõ ràng và những tình tiết gay cấn.
Giữa tháng 12, các nhà đầu tư mạo hiểm và startup đã tập trung tại khách sạn Conrad Bắc Kinh để khai thác hiện tượng mới nhất trong ngành truyền thông Trung Quốc: phim bộ ngắn (mini drama).
Không giống như các video TikTok truyền thống, thường xoay quanh những thử thách hài hước hoặc các màn nhảy đồng bộ, phim bộ ngắn là những series được sản xuất chuyên nghiệp dành cho nền tảng trực tuyến, với cốt truyện rõ ràng và những tình tiết gay cấn. Mỗi tập phim chỉ kéo dài 60 đến 90 giây, nhưng một series có thể lên tới hơn 50 tập.
Một trong những tác phẩm đình đám nhất năm 2023, The Double Life of My Billionaire Husband (Cuộc sống hai mặt của người chồng tỷ phú của tôi), kể câu chuyện về một người phụ nữ bị ép kết hôn với một "kẻ thất bại và từng ngồi tù" để có tiền chữa bệnh cho mẹ – tất cả chỉ trong vòng 100 giây.
Nhờ doanh thu từ quảng cáo và chi tiêu của người xem, ngành công nghiệp phim bộ ngắn đã tăng trưởng 35% vào năm ngoái, đạt 50,44 tỷ NDT (6,91 tỷ USD), vượt qua tổng doanh thu phòng vé của Trung Quốc, theo một hiệp hội ngành công nghiệp do chính phủ hậu thuẫn. Hơn một nửa trong số hơn một tỷ người dùng Internet tại Trung Quốc đang xem phim bộ ngắn, và hơn 30% trong số đó theo dõi thể loại này mỗi ngày.
"Tôi thấy phim bộ ngắn đang trở thành một hình thức giải trí chủ đạo, thậm chí có thể vượt qua thị trường phim truyền thống trong vài năm tới", Joey Jia, CEO của ReelShort – đơn vị sản xuất "The Double Life of My Billionaire Husband" – nhận định.
Phim bộ ngắn bắt đầu xuất hiện ở Trung Quốc vào năm 2018, không lâu sau khi TikTok ra mắt. Các công ty như Kuaishou Technology và Tencent đã thu hút hàng chục triệu khán giả trẻ, những người thường xuyên lướt màn hình để tìm kiếm nội dung mới và các video thịnh hành.
Sự chuyển mình của các "ông lớn"
Sự phát triển của các nền tảng này đã buộc những gã khổng lồ trong lĩnh vực phát trực tuyến phim và TV tại Trung Quốc phải chấp nhận định dạng nội dung ngắn. iQiyi và Tencent, hai nền tảng tương đương với Netflix và Hulu tại Trung Quốc, hiện đang bắt đầu cấp phép cho các bộ phim ngắn, không chỉ phục vụ khán giả trong nước mà còn hướng tới thị trường quốc tế.
"Trung Quốc có một chuỗi cung ứng phim bộ ngắn rất mạnh – không nơi nào trên thế giới có thể cạnh tranh được", Reeves Deng, một cựu nhà đầu tư mạo hiểm tại Thâm Quyến, hiện là người sáng lập công ty phim bộ ngắn Luckyshort, cho biết. "Chúng tôi đang mang đến niềm vui cho mọi người, với chi phí thấp hơn và tần suất cao hơn".
Theo Deng, các nhà sản xuất Trung Quốc hiện cho ra mắt từ 5.000 đến 8.000 loạt phim ngắn mỗi năm, gấp 10 lần so với phần còn lại của thế giới. Chỉ riêng năm 2024, hàng ngàn công ty mới đã đăng ký kinh doanh trong lĩnh vực này.
Đầu tư lớn, chi phí thấp, doanh thu khủng
Cạnh tranh ngày càng gay gắt khiến chi phí sản xuất tăng cao, nhưng so với phim truyền hình truyền thống, phim ngắn vẫn rẻ hơn rất nhiều, chỉ tốn vài chục nghìn USD một series. Tuy nhiên, có thể tạo ra hàng triệu USD doanh thu thông qua quảng cáo hoặc tính phí người xem để mở khóa các tập tiếp theo. Sau khi xem miễn phí vài tập đầu, người xem phải trả tiền hoặc xem quảng cáo để tiếp tục theo dõi.
Để mở rộng thị trường và tránh kiểm duyệt nội dung, nhiều nền tảng phim ngắn của Trung Quốc đang tìm đường ra quốc tế. Tháng 11 vừa qua, chính quyền Bắc Kinh đã ban hành các quy định mới nhằm hạn chế những nội dung đề cao chủ nghĩa vật chất hay khuyến khích hôn nhân vì tiền, buộc các nhà làm phim phải tìm kiếm những mô-típ mới.
ShortMax, một trong những ứng dụng phim bộ ngắn được tải xuống nhiều nhất trên toàn cầu, đang mở rộng sang thị trường châu Á với nội dung bản địa hóa bằng nhiều ngôn ngữ.
Trong khi đó, nền tảng của Mega Matrix, một công ty niêm yết tại Mỹ, đang có kế hoạch thâm nhập thị trường Trung Đông. Các nền tảng lớn khác như Tving của Hàn Quốc, JioCinema của Ấn Độ và Vidio, dịch vụ video lớn nhất Indonesia, cũng đang chuẩn bị ra mắt nội dung ngắn.
Chinh phục khán giả phương Tây
Một số công ty Trung Quốc đã thiết lập cơ sở sản xuất tại Mỹ, với mục tiêu tái hiện thành công của TikTok. Họ hợp tác với các tài năng song ngữ Anh – Trung, đồng thời thu hút khán giả phương Tây bằng cách sử dụng một số đội ngũ sản xuất bản địa hoặc hợp tác với các studio Hollywood.
Các nền tảng này thu hút người xem thông qua YouTube, Instagram, X và TikTok bằng các đoạn phim dài một phút, sau đó dẫn họ đến ứng dụng riêng để theo dõi toàn bộ series.
ReelShort, nền tảng do Crazy Maple Studio vận hành tại Sunnyvale, California, đã có hơn 10 triệu người dùng hoạt động hằng tháng kể từ khi ra mắt năm 2022. Hiện công ty này đang mở rộng sang Mỹ Latinh, châu Âu và khu vực châu Á – Thái Bình Dương với nội dung được phát hành bằng 16 ngôn ngữ.
Bằng cách chuyển thể các câu chuyện Trung Quốc sang thị trường Mỹ với sự tham gia của diễn viên bản địa, ReelShort đã thu hút nhiều khán giả nữ yêu thích thể loại phim bộ ngắn có yếu tố lãng mạn hoặc giả tưởng.
Dù đang phát triển mạnh mẽ, phim ngắn Trung Quốc có thể gặp nhiều rào cản khi mở rộng tại Mỹ, nơi chính phủ ngày càng tỏ ra cứng rắn với các công ty Trung Quốc. Lo ngại về an ninh dữ liệu và cáo buộc TikTok là công cụ tuyên truyền, Washington đã ra lệnh yêu cầu TikTok phải tìm nhà đầu tư mới hoặc đối mặt với nguy cơ bị cấm hoạt động.
Ngành công nghệ và nội dung trực tuyến của Trung Quốc cũng nổi tiếng với những xu hướng ngắn hạn, khi dòng tiền thường đổ vào lĩnh vực đang "hot" trước khi nhanh chóng dịch chuyển sang xu hướng khác. Một số chuyên gia lo ngại rằng trào lưu phim ngắn có thể chỉ là một "cơn sốt" nhất thời.
Dẫu vậy, những người trong ngành vẫn lạc quan. "Mọi người muốn giải trí bất cứ lúc nào, thay vì bỏ hàng giờ để xem phim trong rạp", Nan Yapeng, phó chủ tịch Crazy Maple Studio, nhận định. "Phim bộ ngắn mang đến sự linh hoạt, giúp người xem thưởng thức nội dung trong thời gian cực ngắn".
