'Công chúa Wahaha' nỗ lực vực dậy đế chế đồ uống từng đứng số 1 Trung Quốc

Muôn vàn khó khăn

Trong suốt gần 2 thập kỷ, Kelly Zong (hay Zong Fuli) đã luôn “núp” dưới bóng của cha mình cũng là ông trùm đồ uống từng giàu nhất Trung Quốc Zong Qinghou. Ông Zong qua đời vào tháng trước khiến mọi sự chú ý đổ dồn vào người phụ nữ được mệnh danh là “Công chúa Wahaha”.

Sẽ chẳng có gì dễ dàng với người thừa kế 42 tuổi này khi tiếp quản một đế chế đang gặp nhiều vấn đề. Doanh số bán hàng của Wahaha Group tại Hàng Châu đã giảm mạnh trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt và sự nổi lên của một “ông trùm” đồ uống khác, người vừa trở thành tỷ phú giàu nhất Trung Quốc - Zhong Shanshan của Nongfu Spring Co.

Suheng Wu, nhà phân tích kinh doanh tại Daxue Consulting ở Thượng Hải nhận định: “Cô ấy sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn ở phía trước. Nhu cầu của người tiêu dùng đang thay đổi và sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt với các thương hiệu mới trong nước cũng như quốc tế liên tục nổi lên”.

Đế chế Wahaha vốn chậm thích ứng với sự thay đổi về thị hiếu và thói quen của người tiêu dùng, dẫn đến việc mất thị phần trên các sàn mua sắm trực tuyến. Trong khi các thương hiệu đối thủ đã liên tục đổi mới và thu hút được nhiều sự chú ý của người dân thì những sản phẩm mới lạ của Wahaha lại không gây được tiếng vang.

Theo Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Trung Quốc, doanh số bán hàng của công ty đã giảm 35% so với mức đỉnh năm 2013, xuống còn 51,2 tỷ nhân dân tệ vào năm 2022. Doanh thu của đối thủ Nongfu, được niêm yết rầm rộ ở sàn Hồng Kông vào năm 2020, đã tăng 62% trong 5 năm tính đến năm 2022 và 28% chỉ trong năm 2023 lên 42,7 tỷ nhân dân tệ.

Theo Bloomberg Billionaires Index, tài sản của gia đình Zong chỉ còn khoảng 2,2 tỷ USD, bằng một phần nhỏ so với 20 tỷ USD hồi năm 2012. Số liệu này dựa trên 29,4% cổ phần của ông Qinghou trong Wahaha (con số chính thức chưa được cập nhật kể từ khi ông qua đời) và quyền sở hữu 100% của Kelly tại Hongsheng Group. Đây là doanh nghiệp kinh doanh đồ uống và dịch vụ đóng gói mà cô đã điều hành từ năm 2007.

Tài sản của gia đình Zong có thể lớn hơn vì ước tính không bao gồm các khoản đầu tư cá nhân, tài sản hoặc cổ tức bằng tiền mặt thu được sau nhiều năm không có thông tin rõ ràng. Wahaha đã từ chối bình luận về vấn đề này.

Bà Kelly Zong phát biểu tại một sự kiện

Làn sóng chuyển giao quyền lực cho thế hệ F1

Kelly Zong tốt nghiệp ngành Kinh doanh quốc tế tại Đại học Pepperdine ở Mỹ và bắt đầu làm việc tại Wahaha với tư cách là nhân viên tại một trong những nhà máy của công ty để học cách quản lý sản xuất. Cô nhanh chóng thăng tiến và cuối cùng trở thành Phó Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc vào tháng 12/2021.

Gần đây, cô thực hiện các chiến lược tiếp thị để thu hút người tiêu dùng trẻ tuổi bằng cách chọn một đại sứ thương hiệu mới, quảng cáo sản phẩm trên các chương trình truyền hình và thuê những người có ảnh hưởng để phát trực tiếp các sản phẩm của Wahaha.

Kelly là con gái duy nhất của ông Zong và được cho là sẽ đảm nhận chức danh Chủ tịch doanh nghiệp mà cha cô vẫn nắm giữ cho đến khi ông qua đời.

Gia đình Zong là một phần của làn sóng kế thừa đang diễn ra khi thế hệ doanh nhân tư nhân đầu tiên của Trung Quốc đang rục rịch chuyển giao quyền lực cho “F1”. Một số “ông trùm” đang chuẩn bị trao quyền thừa kế cho con cái họ sớm hơn. Vì thế, không khó nhận thấy ngày càng nhiều người thừa kế thuộc thế hệ Millennials và Gen-Z sẽ nắm giữ ghế hội đồng quản trị tại một số công ty lớn nhất đất nước tỷ dân.

Liệu Kelly Zong có thể giúp Wahaha lấy lại ngôi vương?

Zong Qinghou thành lập doanh nghiệp tiền thân của Wahaha năm 1987 với 22.000 USD đi vay người thân và biến nó thành doanh nghiệp trị giá hàng tỷ USD. Đồ uống từ sữa của hãng trở nên đặc biệt phổ biến vào những năm 1990.

Đến năm 1996, Zong đã lập một số liên doanh với gã khổng lồ sữa Danone của Pháp. Tuy nhiên, hai bên nhanh chóng có những quan điểm trái chiều, gây ra sự bất hòa kéo dài suốt nhiều năm và hàng loạt vụ kiện tụng mà cuối cùng phải nhờ tới sự can thiệp của Chính phủ Trung Quốc. Khi Danone cuối cùng đã “đuối sức” và rút lui vào năm 2009, ông Zong mua hết cổ phần của công ty và trở thành tỷ phú giàu nhất Trung Quốc với khối tài sản ước tính hơn 20 tỷ USD.

Kelly Zong tốt nghiệp ngành Kinh doanh quốc tế tại Đại học Pepperdine ở Mỹ

Kể từ đó, Wahaha ngoài nước đóng chai đã sản xuất thêm đồ uống có ga và các sản phẩm đóng hộp nhưng không đạt được thành công lớn như trước. Trong khi các doanh nghiệp đồ uống khác nhanh chóng nắm bắt “cơn sốt” trà sữa và cà phê đang lan rộng trong khu vực thì Wahaha phần lớn vẫn đứng bên lề.

Chưa đầy hai tuần sau khi cha cô qua đời, Kelly xuất hiện trước công chúng lần đầu tiên tại sự kiện thường niên của Hiệp hội Công nghiệp Đồ uống Trung Quốc. Báo chí địa phương đưa tin, cô tự gọi mình là một người kỳ cựu trong ngành và là một “vị lãnh đạo mới” trong hoạt động của công ty, đồng thời đề cập rằng công ty đang chuyển hướng tập trung nhiều hơn vào đồ uống ít đường, tốt cho sức khỏe hơn.

Theo Harry Han, nhà phân tích nghiên cứu tại Euromonitor International, mặc dù Wahaha có thể phải đối mặt với nhiều thách thức nhưng doanh nghiệp đang nỗ lực tiếp cận những người tiêu dùng mới và tạo dựng niềm tin.

Han cho biết: “Đây là một bước đi mang tính chiến lược và táo bạo nhằm làm mới hình ảnh thương hiệu. Việc mở rộng và phát triển ổn định các đại lý bán lẻ, cùng với các sản phẩm mới và chiến lược tiếp thị phù hợp, dự kiến sẽ giúp Wahaha giữ vững vị trí của mình trong tương lai.”

>> Tỷ phú giàu nhất Trung Quốc bị cáo buộc 'ăn cháo đá bát', cổ phiếu công ty giảm mạnh, người dân đồng loạt kêu gọi tẩy chay