Cựu cố vấn Fed cảnh báo: Hệ thống tài chính Mỹ đang ‘khát tiền’ một cách nguy hiểm, ‘cú rơi’ của vàng chính là tín hiệu báo động đỏ

Cảnh báo này xuất hiện trong bối cảnh thị trường tài chính Mỹ phát đi những tín hiệu trái ngược. Ngày thứ Ba, chỉ số Dow Jones tăng hơn 200 điểm nhờ kết quả kinh doanh khả quan từ General Motors và Coca-Cola, kéo S&P 500 tiến sát mức kỷ lục lịch sử.

Tuy nhiên, thị trường trái phiếu và hàng hóa lại đang xuất hiện dấu hiệu căng thẳng rõ rệt.

Danielle DiMartino Booth, cựu cố vấn của Chủ tịch Fed chi nhánh Dallas Richard Fisher (2006–2015) và hiện là CEO của công ty tư vấn vĩ mô QI Research, cho rằng sự chênh lệch giữa các thị trường này “không thể kéo dài”.

“Có vẻ như hệ thống tài chính đang dần cạn kiệt thanh khoản”, Booth nói trong cuộc phỏng vấn với Kitco News. “Và Fed sẽ buộc phải dừng lại bên lề”.

Booth nhắc đến chính sách “thắt chặt định lượng” (QT) mà Fed đang triển khai, mỗi tháng cho phép tới 95 tỷ USD trái phiếu chính phủ và chứng khoán đảm bảo bằng thế chấp (MBS) đáo hạn mà không tái đầu tư, qua đó rút bớt tiền khỏi hệ thống tài chính.

Phát biểu của bà được đưa ra đúng lúc giá vàng lao dốc hơn 5%, xuống gần 4.125 USD/ounce, sau khi lập đỉnh trên 4.380 USD chỉ một ngày trước đó. Theo Booth, đây không phải là sự quay lưng của thị trường với vàng, mà là dấu hiệu của “bán tháo bắt buộc” trong bối cảnh thị trường khát tiền mặt, tương tự như cú sốc thanh khoản hồi tháng 3/2020, khi đại dịch COVID-19 bùng nổ.

“Tôi cho rằng chúng ta đang chứng kiến một kịch bản lặp lại năm 2020", Booth nói. “Khi thanh khoản cạn kiệt hoặc bị gọi ký quỹ, nhà đầu tư buộc phải bán đi những tài sản sinh lời nhất, những ‘người thắng cuộc’.”

Bà cảnh báo mức biến động mạnh hiện nay là dấu hiệu tiêu cực, bởi “bạn không bao giờ muốn thấy vàng hành xử như một cổ phiếu meme.”

“Những con gián” trong thị trường tín dụng

Trọng tâm trong cảnh báo của Booth nằm ở thị trường tín dụng tư nhân (private credit), khu vực đã phình to lên hơn 1.700 tỷ USD, hoạt động ngoài tầm giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý. Bà cho rằng rủi ro lan truyền đang tăng cao do chuẩn tín dụng lỏng lẻo suốt giai đoạn lãi suất gần bằng 0.

Nhận định của Booth trùng khớp với lo ngại từ các nhà quản lý tài chính toàn cầu. Cùng ngày, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh Andrew Bailey cảnh báo trước Quốc hội rằng những “sự cố” trong tín dụng tư nhân Mỹ hiện nay có nét tương đồng với khủng hoảng nợ dưới chuẩn năm 2007. Cả Fed và IMF gần đây cũng đã nêu rủi ro này trong các báo cáo ổn định tài chính.

“Nếu các vụ vỡ nợ đang diễn ra trong thị trường tín dụng tư nhân, điều đó phản ánh việc các ngân hàng không còn thực hiện đúng quy trình thẩm định rủi ro khi tiền được bơm ra quá dễ dàng”, Booth nhận định.

Bà gọi đây là vấn đề mang tính hệ thống, trích lại lời cảnh báo của CEO JPMorgan Jamie Dimon rằng khi hệ thống có vấn đề, “sẽ luôn có nhiều con gián hơn bạn nghĩ”.

“Nếu tiêu chuẩn cho vay lỏng lẻo hơn mức cần thiết, thì ta sẽ phát hiện ra thêm nhiều ‘con gián’ trong hệ thống", Booth nói thêm.

Theo dữ liệu mới nhất của Fed New York, nợ hộ gia đình Mỹ đã lên kỷ lục 18.400 tỷ USD, trong khi tỷ lệ vỡ nợ thẻ tín dụng và vay mua ô tô tiếp tục tăng, vượt cả mức trước đại dịch.

Dấu hiệu cuối cùng của khủng hoảng

Booth cho rằng dù bề ngoài thị trường chứng khoán vẫn lạc quan, người tiêu dùng Mỹ đang chịu áp lực rõ rệt. Các báo cáo mới từ Vanguard và Empower cho thấy tỷ lệ rút tiền 401(k) vì khó khăn tài chính đã lên mức cao nhất trong hai năm, một phần do việc khôi phục nghĩa vụ trả nợ sinh viên.

“Kinh tế thực yếu hơn nhiều so với con số GDP 4% mà Atlanta Fed đang dự báo”, bà nhận định.

Khi được hỏi đâu là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy khủng hoảng tín dụng ngầm đã lan sang công chúng, Booth chỉ ra thị trường chứng khoán hóa nợ doanh nghiệp (CLO).

“Nếu chênh lệch lợi suất CLO bắt đầu nới rộng, điều đó nghĩa là sự cố tín dụng trong khu vực tư nhân đang tràn sang khu vực công,” bà nói. “Và khi đó, thị trường chắc chắn sẽ chú ý”.

Các CLO là công cụ tài chính phức tạp, gộp các khoản vay doanh nghiệp có đòn bẩy thành chứng khoán để bán lại cho nhà đầu tư. Tính đến tháng 10/2025, chênh lệch lợi suất ở các hạng CLO cao cấp vẫn tương đối ổn định, nhưng các hạng rủi ro thấp hơn đã bắt đầu có dấu hiệu căng thẳng.

Nếu chênh lệch này mở rộng trên diện rộng, đó sẽ là tín hiệu nhà đầu tư đòi mức bù rủi ro cao hơn, phản ánh nỗi lo vỡ nợ tăng và niềm tin vào doanh nghiệp suy yếu.

Theo Kitco