Cựu Tổng Giám đốc SJC đã tuồn vàng bình ổn giá ra 'chợ đen' bằng cách nào?

VKSND Tối cao vừa ban hành cáo trạng, truy tố 16 bị can, trong đó bà Lê Thúy Hằng, cựu Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), bị cáo buộc về hai tội Tham ô tài sản và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Theo cáo trạng, để bình ổn thị trường vàng, giảm chênh lệch giá trong nước và quốc tế, từ ngày 3/6/2024, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bắt đầu can thiệp giá vàng miếng SJC. Việc này thực hiện bằng cách bán trực tiếp vàng cho 4 ngân hàng thương mại nhà nước và Công ty SJC, sau đó các đơn vị này phân phối cho người dân.

Theo đó, các ngân hàng và SJC sẽ được phép mua bán vàng với nhau, không được bán vàng mua từ NHNN cho tổ chức khác. Giá bán khuyến nghị phải nhỏ hơn hoặc bằng giá mua bình quân từ NHNN cộng thêm 1 triệu đồng/lượng.

NHNN cũng đã có văn bản chỉ đạo SJC "chấp hành nghiêm giá bán vàng miếng SJC hàng ngày" khi được nhận bán vàng miếng trực tiếp cho người dân từ nguồn vàng NHNN bán cho. NHNN cũng yêu cầu "chỉ đạo tất cả cửa hàng của SJC bán đúng giá, niêm yết công khai, minh bạch giá bán".

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, bà Lê Thúy Hằng bị cáo buộc lợi dụng chức vụ Tổng Giám đốc để bán vàng bình ổn giá trái quy định. Bà chỉ đạo Trần Ngọc Minh Thư - Trưởng phòng Kinh doanh vàng chỉ bán một phần vàng bình ổn giá cho khách đến cửa hàng, còn lại giữ lại để bán ra ngoài thị trường với giá cao hơn nhằm hưởng chênh lệch. "Điều này là trái với quy định về bán vàng bình ổn giá của NHNN", cáo trạng nêu.

Tuồn vàng ra 'chợ đen'

Nhận chỉ đạo từ bà Hằng, bà Minh Thư bàn bạc với cấp dưới để phối hợp thực hiện. Hàng ngày, Phòng Kinh doanh vàng thống kê lượng vàng mua lại được của khách hàng và số vàng khách quen của Thư cần mua. Sau đó, Thư yêu cầu cấp dưới lập khống lệnh xuất vàng bình ổn giá cho các cá nhân.

Tên tuổi và địa chỉ “người mua vàng bình ổn giá” đều do nhân viên bịa ra, mỗi lệnh xuất từ 1-2 lượng vàng theo đúng quy định bán lẻ. Sau khi ký duyệt, lệnh này được chuyển cho nhân viên quản lý vàng miếng tại Phòng Kinh doanh để xuất hóa đơn và giao hàng. Vàng miếng được trao tận tay khách hàng của Thư và thanh toán ngay tại phòng.

Số tiền thu được, nhóm này nộp phần tiền tương ứng với giá bình ổn (theo các lệnh khống) vào kho quỹ SJC, còn khoản chênh lệch thu được chuyển cho bà Hằng.

Cơ quan điều tra xác định, từ ngày 20/7/2024 đến 30/8/2024, Thư đã chỉ đạo cấp phó lập 591 lệnh xuất vàng khống cho 591 khách hàng. Qua đó lấy ra được 883 lượng vàng miếng SJC với giá niêm yết là 69 tỷ đồng và bán cho khách hàng bên ngoài với giá cao hơn. Với 400 triệu đồng tiền chênh lệch, bà Hằng lấy 330 triệu đồng, Thư 70 triệu.

Góp vàng bán quay vòng để trục lợi

Ngoài thủ đoạn trên, VKS xác định bà Hằng còn chỉ đạo Giám đốc SJC chi nhánh Hải Phòng và Miền Trung lập danh sách khách hàng khống để rút vàng miếng bán ngoài, thu lợi bất chính.

Tại chi nhánh Hải Phòng, từ 14/6 đến 27/8/2024, Giám đốc Nguyễn Thị Huệ cùng nhân viên lập danh sách 1.711 khách hàng khống, qua đó rút 2.820 lượng vàng miếng trị giá 221 tỷ đồng. Trong số này, Huệ bán trái quy định 918 lượng cho 16 khách hàng, thu về 74 tỷ đồng vào tài khoản cá nhân, hưởng chênh lệch 1,1 tỷ đồng và chia đôi với bà Hằng.

Số còn lại 1.902 lượng, Huệ bán cho một số khách khác nhưng không ghi chép, không lưu dữ liệu, nên chưa xác định được người mua và giá trị giao dịch. Ngoài ra, Huệ còn mua hộ người thân, bạn bè theo giá niêm yết nhưng không hưởng lợi.

Tại chi nhánh Miền Trung, Giám đốc Hoàng Lệ Huê cũng thực hiện chỉ đạo tương tự: chỉ bán một phần vàng bình ổn tại quầy, phần còn lại bán ngoài với giá cao hơn. Từ 19/6 đến 30/8/2024, Huê chỉ đạo nhân viên kho quỹ giao 2.408 lượng vàng miếng để bán ngoài, thu hơn 4,1 tỷ đồng tiền chênh lệch. Để hợp thức hóa, nhóm này lập hóa đơn cho 1.500 khách hàng khống.

Ngoài ra, ngày 17/6/2024, Huê còn huy động 25 nhân viên chi nhánh góp tổng cộng 53 lượng vàng để bán ngoài. Sau đó, bà chỉ đạo nhân viên dùng tên khách hàng khống mua lại số vàng trên theo giá bình ổn, rồi tiếp tục bán quay vòng ra thị trường để hưởng chênh lệch. Trong phi vụ này, Huê hưởng lợi 2,2 tỷ đồng, còn bà Hằng nhận 1,9 tỷ.

Theo cáo trạng, tổng số tiền bà Lê Thúy Hằng hưởng lợi cá nhân trong vụ án lên tới 73,5 tỷ đồng.

Quá trình điều tra và truy tố, cơ quan chức năng đã thu giữ 429,55 lượng vàng, 1.095,88 gam vàng, cùng 28,4 tỷ đồng do các bị can và người liên quan nộp. Công an cũng kê biên 6 bất động sản của bà Hằng và hai căn hộ chung cư của Phát.