Đại biểu Quốc hội: Cần điều động, biệt phái cán bộ giáo dục cấp tỉnh về hỗ trợ cấp xã

Lý do thiếu hụt cán bộ có chuyên môn giáo dục

Thời gian qua, nhiều địa phương phản ánh tình trạng thiếu cán bộ chuyên trách giáo dục tại cấp xã mới sau sáp nhập, thậm chí có nơi còn chưa bố trí được người phụ trách lĩnh vực này. Bà nhìn nhận vấn đề này như thế nào?

Đây là thực tế đang diễn ra ở không ít địa phương. Sau khi sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính, số lượng xã, phường giảm, quy mô quản lý mỗi đơn vị lại tăng, trong khi bộ máy chưa được kiện toàn tương ứng, dẫn đến thiếu hụt nhân sự, đặc biệt là cán bộ phụ trách giáo dục.

Qua khảo sát nhanh của chúng tôi cho thấy, có những nơi hoàn toàn chưa bố trí được cán bộ chuyên trách giáo dục; có nơi thì bố trí cán bộ không đúng chuyên môn. Việc này ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý, điều hành các cơ sở giáo dục, gây ra nhiều khó khăn ở cơ sở.

Hiện nay, vai trò của cấp xã, phường trong quản lý giáo dục cụ thể ra sao, thưa bà?

Sau khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, bỏ cấp huyện thì cấp xã, phường không chỉ là “cánh tay nối dài” mà còn được phân cấp rất rõ trong quản lý nhà nước, bao gồm cả lĩnh vực giáo dục. Cấp xã, phường giờ đây quản lý toàn bộ hệ thống giáo dục từ mầm non đến THCS (trừ THPT do Sở GD&ĐT quản lý).

Trung bình một xã, phường sau sáp nhập hiện nay quản lý khoảng 9 trường, cá biệt có địa phương quản lý đến 15 trường học, bao gồm mầm non, tiểu học và THCS – chưa kể các trường tư thục. Mỗi cấp học có đặc thù riêng, yêu cầu chuyên môn sâu.

Ví dụ trước đây, một phòng giáo dục huyện có từ 5 – 7 cán bộ chuyên trách từng bậc học, thì nay, nhiều xã chỉ có một cán bộ phụ trách toàn bộ lĩnh vực giáo dục. Thậm chí người được giao phụ trách này còn không có chuyên môn về giáo dục. Vậy thử hỏi họ có đủ năng lực để tham mưu, quản lý, triển khai nhiệm vụ không?

Nguyên nhân chính của sự thiếu hụt cán bộ ngành giáo dục ở địa phương là do đâu, thưa bà?

Trước kia, một phòng giáo dục ở cấp huyện có khoảng 5 biên chế. Và một huyện có thể có 15–17 xã. Giờ đây, khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, bỏ cấp huyện, các xã được giao quyền quản lý giáo dục. Trước đây chỉ có cấp huyện, còn cấp xã không được giao nhiệm vụ này.

Nghĩa là, bây giờ cấp xã phải làm nhiệm vụ thay cho phòng giáo dục ở cấp huyện trước đây. Nhưng với số biên chế cấp huyện trước đây, chúng ta lại không có đủ người để “chia” cho từng xã.

Chưa kể, sau khi thực hiện chính sách theo Nghị định 177, 178 của Chính phủ, nhiều cán bộ đã nghỉ việc hưởng chế độ. Bên cạnh đó, cũng có những trường hợp cán bộ ngành giáo dục, như trưởng phòng, phó phòng lại được điều động, bổ nhiệm chức vụ khác. Như vậy, sự thiếu hụt cán bộ trong ngành giáo dục ở cấp xã là điều khó tránh khỏi.

Đào tạo, tập huấn khẩn cấp cho cán bộ phụ trách

Vậy trong bối cảnh năm học mới đang đến gần, theo bà, đâu là giải pháp trước mắt và lâu dài cho vấn đề này?

Đây là vấn đề quan trọng cần phải nghĩ tới trong bối cảnh địa phương thiếu cán bộ chuyên môn như hiện nay. Bởi trong năm học mới này, chúng ta sẽ có rất nhiều điểm mới cần triển khai liên quan đến quy định của pháp luật.

Ví dụ, Quốc hội đã thông hai nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí cho học sinh phổ thông và nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi. Rõ ràng, đó là hai nghị quyết mới cần phải triển khai. Có rất nhiều thay đổi trong năm học mới này.

Chắc chắn chúng ta không thể kiện toàn bộ máy trong một sớm một chiều được. Do đó, việc đào tạo, tập huấn khẩn cấp cho cán bộ phụ trách là điều bắt buộc. Đặc biệt với những cán bộ không có chuyên môn giáo dục, cần triển khai hình thức “cầm tay chỉ việc”, tập huấn từng quy trình, từng nhiệm vụ cụ thể.

Song song với đó, các tỉnh, thành phố nên tăng cường điều động, hoặc biệt phái cán bộ giáo dục từ cấp tỉnh xuống hỗ trợ tạm thời cho cấp xã. Điều này vừa để bảo đảm vận hành công việc, vừa là cơ hội để huấn luyện cho cán bộ cơ sở.

Cònvề lâu dài cần phải có giải pháp điều tiết nhân sự mang tính tổng thể cho toàn tỉnh. Thực tế có những xã thừa cán bộ lĩnh vực này nhưng lại thiếu lĩnh vực khác. Vì thế, các địa phương nên rà soát để điều chuyển cho hợp lý, tránh tình trạng chỗ thiếu chỗ thừa cán bộ biên chế.

Trân trọng cảm ơn bà !