ĐBQH đề xuất phát hành sách giáo khoa điện tử

Thực hiện đề xuất cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho học sinh trên toàn quốc ngay từ năm học 2026-2027, nhiều đại biểu Quốc hội đã bày tỏ quan tâm trong phiên thảo luận tại nghị trường diễn ra vào ngày 20/11.

Đề xuất này liên quan trực tiếp đến dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù, nhằm triển khai Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Dự thảo Nghị quyết nêu rõ, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ đảm bảo có một bộ sách giáo khoa thống nhất áp dụng từ năm học 2026-2027. Việc cung cấp sách giáo khoa miễn phí cho học sinh trên toàn quốc dự kiến hoàn thành vào năm 2030, trong khi các địa phương có điều kiện có thể triển khai ngay từ năm học 2026-2027.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, đoàn Thành phố Hồ Chí Minh, đề xuất Chính phủ từ năm học 2026-2027 nên cung cấp sách giáo khoa miễn phí cho học sinh các cấp, nhằm thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với giáo dục Việt Nam.

Kiến nghị này cũng nhận được sự đồng tình từ đại biểu Nguyễn Thu Thủy, đoàn Gia Lai, cùng một số đại biểu khác. Theo đại biểu Thủy, nếu để các địa phương tự quyết, sẽ gặp khó khăn với những địa phương thiếu nguồn lực, đặc biệt là các vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số, từ đó ảnh hưởng đến nỗ lực rút ngắn khoảng cách giáo dục giữa các vùng. Bà đề nghị cân đối nguồn lực để thực hiện cung cấp sách giáo khoa miễn phí cho học sinh các vùng khó khăn cùng thời điểm từ năm học 2026-2027.

Đại biểu Thủy cũng lưu ý, khi lựa chọn sách giáo khoa từ các bộ sách hiện có, cần làm rõ tiêu chí để đảm bảo tính công bằng. Đại biểu Tâm Hùng đề nghị ban soạn thảo Nghị quyết xem xét bổ sung cơ chế lựa chọn và trách nhiệm giải trình của Hội đồng quốc gia thẩm định trong quy trình chỉnh sửa sách khi phát hiện sai sót.

“Sách giáo khoa là công cụ lao động của giáo viên, nếu việc thẩm định, phê duyệt và chỉnh sửa không minh bạch, giáo viên là người chịu áp lực trực tiếp khi phải giải thích với phụ huynh và học sinh”, đại biểu nhấn mạnh.

Góp ý về Nghị quyết liên quan chính sách đặc thù phát triển giáo dục, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh, đoàn Lâm Đồng nhấn mạnh việc có bộ sách thống nhất và cấp miễn phí là bước tiến quan trọng về công bằng giáo dục, nhưng chỉ thực sự có hiệu quả khi được quản lý chặt chẽ.

Bà cho biết, nhiều nơi dù không thu tiền sách giáo khoa nhưng phụ huynh vẫn phải mua thêm sách bài tập, sách nâng cao có nội dung trùng lặp, khiến gánh nặng chi phí không giảm.

Trên cơ sở này, bà Tú Anh đề xuất nghiên cứu bộ sách giáo khoa điện tử, đồng thời hỗ trợ học sinh khó khăn được mượn thiết bị đọc. “Hình thức điện tử giúp tiết kiệm chi phí in ấn, cho phép sách dùng lại nhiều năm và phù hợp với quá trình chuyển đổi số trong giáo dục”, đại biểu cho biết.

Quan điểm này tương đồng với ý kiến của đại biểu Dương Minh Ánh, Hiệu trưởng Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội, khi thảo luận tại tổ. Bà Ánh cho rằng việc cấp mới sách giấy hằng năm dễ dẫn đến lãng phí, trong khi mô hình cho mượn sách từ thư viện trường kết hợp phát triển sách giáo khoa điện tử là giải pháp tiết kiệm và bền vững.

Bà nhấn mạnh, dù chi phí đầu tư hạ tầng số ban đầu lớn, nhưng về lâu dài sẽ giảm đáng kể chi phí học tập cho phụ huynh, đồng thời cho phép cập nhật nội dung nhanh, tích hợp hình ảnh, video và bài tập tương tác, đồng thời là cơ hội để giáo viên nâng cao năng lực số và đổi mới phương pháp dạy học.

Theo chương trình, Quốc hội dự kiến thông qua các Luật Giáo dục sửa đổi vào ngày 10/12 và Nghị quyết về cơ chế đặc thù thực hiện Nghị quyết 71 vào ngày 11/12.