Đề xuất cộng điểm thi đua, nâng lương, thăng chức cho phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi

Ngày 24/9, Cục Dân số (Bộ Y tế) đã tổ chức hội thảo nhằm lấy ý kiến cho dự thảo hồ sơ đề án sửa đổi, bổ sung chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp theo từng vùng và nhóm đối tượng đến năm 2030.

Việt Nam có nguy cơ giảm dân số ở mức "kinh hoàng"

Tại sự kiện này, ThS.BS Hồ Mạnh Tường, Thư ký Hội Nội tiết Sinh sản TP. Hồ Chí Minh cho biết, xu hướng giảm sinh đang trở thành tất yếu ở các quốc gia phát triển và Việt Nam cũng không nằm ngoài vòng xoáy đó.

Ông nhấn mạnh: "Trong vài năm qua, không quốc gia nào trên thế giới chứng kiến tỷ suất sinh giảm liên tục và mạnh mẽ như Việt Nam. Ở nước ta, tỷ suất sinh giảm nhanh từ 2,11 (năm 2011) xuống 1,91 (năm 2024). Nếu không can thiệp, mức sinh có thể giảm còn 1,3-1,4 vào năm 2030, dẫn đến khủng hoảng dân số".

Theo bác sĩ Tường, mục tiêu dân số cần được điều chỉnh để phù hợp với bối cảnh mới. Thay vì tiếp tục duy trì mức sinh thay thế 2,1 con/phụ nữ, chính sách nên tập trung vào việc làm chậm đà giảm sinh, nhất là khi tốc độ đô thị hóa và phát triển kinh tế ngày càng mạnh. Ông nhấn mạnh, đô thị hóa và tăng trưởng kinh tế chính là nguyên nhân cốt lõi khiến tỷ suất sinh sụt giảm. “Nếu không muốn giảm sinh, chỉ có cách dừng đô thị hóa và phát triển kinh tế, tuy nhiên điều này là không thể”, ông nói.

Bên cạnh yếu tố kinh tế - xã hội, bác sĩ Tường cũng chỉ ra sự thay đổi mạnh mẽ trong tư duy và lối sống của giới trẻ. Ông phân tích: "Thế hệ trẻ hiện nay không còn coi trách nhiệm xã hội là ưu tiên, mà tập trung vào giá trị cá nhân. Việc có con trở thành bất lợi về mặt kinh tế và tài chính, đặc biệt ở các nước phát triển. Ở Việt Nam, quan điểm của giới trẻ đang thay đổi với tốc độ nhanh hơn bất kỳ quốc gia nào, dẫn đến nguy cơ giảm dân số ở mức 'kinh hoàng' trong 10-15 năm tới".

Nânglương, thăng chức cho phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi

ThS. Phạm Chánh Trung, Chi cục trưởng Chi cục Dân số TP. Hồ Chí Minh cho biết kết quả khảo sát nhanh cho thấy người dân đưa ra nhiều yếu tố tác động đến quyết định sinh con, trong đó nổi bật nhất là y tế, giáo dục, nhà ở và dịch vụ giữ trẻ. Đây được xem là bốn trụ cột quan trọng cần giải quyết nếu muốn nâng cao tỷ suất sinh trong bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay của thành phố.

Trong lĩnh vực y tế, kể từ khi UBND thành phố ban hành Quyết định 2162 về Đề án Chăm sóc sức khỏe toàn diện cho người dân thành phố và một số giải pháp nhằm tăng tổng tỷ suất sinh giai đoạn 2025-2030, ngành y tế đã chủ động tham mưu, đề xuất các chính sách hỗ trợ cụ thể. Mục tiêu là tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các cặp vợ chồng trong quá trình kết hôn, mang thai và nuôi con nhỏ.

PGS. TS. BS Hoàng Thị Diễm Tuyết, Giám đốc Bệnh viện Hùng Vương nhận định, độ tuổi kết hôn trung bình đang có xu hướng tăng, trong khi khuyến nghị vẫn là nên sinh đủ từ 2 con trước 35 tuổi. Bà cho rằng cần nâng cao nhận thức về trách nhiệm với gia đình và xã hội ngay từ khi học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường, thay vì chờ đến khi trưởng thành mới bắt đầu trang bị kiến thức.

Theo bác sĩ Tuyết, việc hỗ trợ nên được triển khai từ giai đoạn kết hôn đến mang thai, như hỗ trợ chi phí điều trị vô sinh (một phần hoặc toàn bộ) hay cân nhắc chính sách lưu trữ trứng. Những biện pháp này vừa giảm áp lực kết hôn sớm vừa bảo đảm thiên chức làm mẹ. Bà cũng đề xuất chính sách khuyến khích sinh đủ 2 con trước 35 tuổi cần đi kèm cơ chế cụ thể như cộng điểm khi xét thi đua, nâng lương, thăng chức cho các cặp vợ chồng hoặc phụ nữ đáp ứng điều kiện này.

Không chỉ vậy, bác sĩ Tuyết nhấn mạnh cần điều chỉnh chính sách cho giai đoạn sau sinh. Bà đề nghị tăng thu nhập nghỉ hậu sản 6 tháng dựa trên tổng thu nhập thực tế thay vì chỉ lương cơ bản, nhằm giảm áp lực tài chính khi chi phí nuôi con ngày càng cao. Mặc dù chính sách nghỉ một tuần cho người chồng đã là bước tiến, nhưng bà cho rằng cần mở rộng thời gian để gia đình có sự hỗ trợ tốt hơn trong những tháng đầu sau sinh.

Ở khía cạnh nuôi dạy con, bác sĩ Tuyết gợi ý nên giảm thuế hoặc trợ giá sản phẩm chăm sóc trẻ em để giảm bớt gánh nặng chi tiêu cho phụ huynh. Bà lưu ý rằng hệ thống nhà trẻ công lập, đặc biệt cho trẻ dưới 12 tháng tuổi, hiện rất thiếu tại các đô thị lớn. Vì vậy, Nhà nước cần đầu tư xây dựng nhiều cơ sở giữ trẻ, đồng thời điều chỉnh thời gian gửi trẻ phù hợp với giờ làm việc của cha mẹ và giảm chi phí để phụ huynh yên tâm làm việc.

“Hy vọng những đề xuất này sẽ giúp người dân thuận lợi hơn trong kết hôn, sinh con, nuôi dạy con, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội”, bác sĩ Tuyết bày tỏ.