Di dời 7.000 người để xây dựng đập thủy điện có sức chứa bằng 4/5 thủy điện Hòa Bình, vốn đầu tư hơn 200.000 tỷ đồng

Tọa lạc trên vùng núi cao của tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc), có một công trình khổng lồ vượt trội về chiều cao so với bất kỳ con đập nào khác trên thế giới, đó là Đập Thủy điện Jinping-I. Với chiều cao lên tới 305m, đập này thậm chí còn cao hơn cả tháp Eiffel, biểu tượng kiến trúc nổi tiếng của Pháp.

Tuy nhiên, đây không chỉ đơn thuần là một "khối bê tông khổng lồ ngăn nước". Jinping-I là kỳ quan kỹ thuật với thiết kế vòm cong kép, ôm sát theo khúc quanh của sông Yalong và chịu lực vượt trội trước sức ép dữ dội của nước sông và địa hình núi đá.

Khởi công từ năm 2005, những tổ máy phát điện đầu tiên của đập bắt đầu hoạt động vào năm 2013. Kể từ đó, Jinping-I đã trở thành mắt xích quan trọng trong Dự án Chuyển điện từ Tây sang Đông của Trung Quốc – một sáng kiến quy mô nhằm chuyển tải lượng điện lớn từ các khu vực giàu tài nguyên phía Tây đến các thành phố, khu công nghiệp tiêu thụ điện nhiều ở phía Đông đất nước.

Với sáu tua-bin khổng lồ, mỗi chiếc có công suất 600 megawatt, đập này sản sinh hơn 16 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm – đủ để cung cấp cho hàng triệu hộ gia đình và nhà máy. Hồ chứa phía sau con đập cũng có quy mô đáng kinh ngạc. Nó trải dài trên diện tích hơn 80km2 và có sức chứa lên tới 7,76 tỷ m3 nước - bằng khoảng 4/5 so với hồ Thủy điện Hòa Bình của Việt Nam (9,45 tỷ m3 nước).

Để vận hành được một hệ thống như vậy, các kỹ sư đã phải đối mặt với địa chất vô cùng phức tạp. Con đập được “kẹp chặt” giữa các vách đá dốc đứng, không ổn định, buộc đội ngũ kỹ thuật phải tính toán tỉ mỉ từng điểm chịu lực và áp lực. Ngoài ra, đập còn được trang bị hệ thống an toàn kiểm soát lũ đa tầng: Từ cống xả tràn bề mặt, cửa xả đáy đến hầm chuyển dòng kết nối với trạm thủy điện Jinping-I ở hạ lưu.

Được biết, dự án quy mô lớn này đã khiến 7.000 người dân phải di dời để nhường chỗ cho hồ chứa. Các nhà khoa học cũng cảnh báo rằng việc tích nước đã gây ra hơn 300 trận động đất nhỏ – một minh chứng cho thấy các công trình lớn có thể tạo ra tác động không nhỏ đến môi trường.

Truyền thông địa phương cũng cho biết, chi phí đầu tư cho dự án được ước tính vào khoảng 54,4 tỷ nhân dân tệ, tương đương 200.000 tỷ đồng (theo tỷ giá hiện tại).

Hiện tại, Jinping-I vẫn giữ danh hiệu con đập cao nhất thế giới. Nhưng vị trí này có thể sớm thay đổi. Một “gã khổng lồ” khác - đập Shuangjiangkou - đang được xây dựng ngay gần đó và dự kiến sẽ đạt chiều cao 315m. Nếu hoàn thành đúng kế hoạch, nó sẽ vượt đập Jinping-I và chính thức soán ngôi.

Dù vậy, ở thời điểm hiện tại, đập thủy điện Jinping-I vẫn là một kỳ quan kỹ thuật đích thực, với sự kết hợp hoàn hảo giữa quy mô khổng lồ, thiết kế tinh vi và tham vọng vượt giới hạn, cho thấy ngành xây dựng đập thủy điện đã tiến xa đến mức nào.

Tham khảo Wonderful Engineering