DOGE im lặng giải thể sau khởi đầu rầm rộ, lời tuyên bố cắt giảm hàng chục tỷ USD không thể kiểm chứng

Bộ phận Tinh gọn Chính phủ (Department of Government Efficiency – DOGE) do Tổng thống Mỹ Donald Trump thành lập đã bị giải thể khi còn tám tháng trước thời hạn theo sắc lệnh ban đầu. Đây từng là sáng kiến được ông Trump quảng bá rầm rộ như biểu tượng cho cam kết thu nhỏ bộ máy liên bang, nhưng giới phê bình cho rằng cơ quan này không mang lại các khoản tiết kiệm có thể đo lường được.

“Cơ quan đó không còn tồn tại”, Giám đốc Cơ quan Quản lý Nhân sự (OPM) Scott Kupor nói với Reuters đầu tháng này khi được hỏi về tình trạng của DOGE. Ông cũng cho biết DOGE không còn là một “thực thể tập trung”, đánh dấu lần đầu chính quyền Trump công khai thừa nhận sự kết thúc của tổ chức này.

Thành lập từ tháng 1, DOGE từng có những động thái mạnh tay trong những tháng đầu nhiệm kỳ hai của ông Trump nhằm thu gọn các cơ quan liên bang, cắt ngân sách hoặc điều chỉnh nhiệm vụ theo ưu tiên của Nhà Trắng.

Theo các tài liệu Reuters thu thập được, OPM, đơn vị phụ trách nhân sự liên bang, hiện đã tiếp quản phần lớn chức năng của DOGE.

Ít nhất hai nhân sự chủ chốt của DOGE đã chuyển sang National Design Studio – tổ chức mới được thành lập theo sắc lệnh hành pháp mà ông Trump ký hồi tháng 8. Đơn vị này do Joe Gebbia, đồng sáng lập Airbnb, đứng đầu và có nhiệm vụ “làm đẹp” các trang web của chính phủ.

Gebbia từng là thành viên trong nhóm DOGE do tỷ phú Elon Musk dẫn dắt, trong khi một nhân viên khác của DOGE là Edward Coristine, biệt danh “Big Balls”, từng lên mạng X kêu gọi người theo dõi nộp đơn gia nhập.

Sự biến mất dần dần của DOGE trái ngược hoàn toàn với chiến dịch truyền thông rầm rộ trước đó. Ông Trump, các cố vấn và bộ trưởng nội các liên tục nhắc tới DOGE trên mạng xã hội. Musk, người dẫn dắt DOGE trong giai đoạn đầu, thường xuyên khoe kết quả trên X, thậm chí từng vung cưa máy tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) ở Maryland để minh họa nỗ lực “cắt giảm bộ máy”.

DOGE tuyên bố đã cắt giảm hàng chục tỷ USD chi tiêu, nhưng các chuyên gia độc lập không thể xác minh do cơ quan này không công bố báo cáo chi tiết.

“Tổng thống Trump nhận được một nhiệm vụ rõ ràng: giảm lãng phí, gian lận và lạm dụng trong bộ máy liên bang, và ông vẫn đang thực hiện cam kết đó”, người phát ngôn Nhà Trắng Liz Huston cho biết trong email gửi Reuters.

Chính quyền Trump chưa bao giờ công khai tuyên bố DOGE đã giải thể, ngay cả sau khi Musk công khai mâu thuẫn với ông Trump hồi tháng 5. Tuy vậy, từ mùa hè này, các tín hiệu cho thấy DOGE đã kết thúc sứ mệnh, mặc dù sắc lệnh trước đó của ông Trump quy định cơ quan sẽ tồn tại đến tháng 7/2026.

Trong các phát biểu gần đây, ông Trump nhiều lần nhắc về DOGE ở thì quá khứ. Quyền Giám đốc DOGE Amy Gleason, người có nền tảng trong công nghệ y tế, từ tháng 3 đã chính thức trở thành cố vấn cho Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Robert Kennedy, theo hồ sơ tòa án; trong khi các tuyên bố công khai của bà tập trung vào vai trò tại HHS hơn là DOGE.

Một số bang do Đảng Cộng hòa lãnh đạo, như Idaho và Florida, đang thành lập các tổ chức địa phương mô phỏng DOGE.

Bên cạnh đó, lệnh đóng băng tuyển dụng liên bang, một dấu ấn lớn của DOGE, cũng đã chấm dứt, theo ông Kupor. Ngay từ ngày đầu nhậm chức, ông Trump đã ban hành lệnh cấm các cơ quan tuyển người mới, trừ các vị trí phục vụ thực thi luật nhập cư và an ninh công cộng. Những ngoại lệ khác phải được DOGE phê duyệt, và các cơ quan được yêu cầu chỉ tuyển “một người cho mỗi bốn người nghỉ việc”. “Hiện không còn bất kỳ mục tiêu cắt giảm nào nữa”, Kupor nói.

Các nhân sự DOGE chuyển sang vai trò mới

Nhiều nhân viên DOGE đã đảm nhận chức vụ khác trong chính quyền. Đáng chú ý nhất là Gebbia, người được Trump giao nhiệm vụ nâng cấp “trình bày trực quan” của các trang web chính phủ. Studio của ông đã xây dựng các trang nhằm tuyển nhân viên tuần tra tại Washington D.C. và quảng bá chương trình giảm giá thuốc của tổng thống. Gebbia từ chối phỏng vấn qua đại diện.

Zachary Terrell, thành viên DOGE được cấp quyền truy cập hệ thống y tế liên bang trong giai đoạn đầu nhiệm kỳ hai, nay giữ vị trí Giám đốc Công nghệ tại Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh. Rachel Riley, người có quyền truy cập tương tự theo hồ sơ tòa án, hiện là lãnh đạo Văn phòng Nghiên cứu Hải quân.

Jeremy Lewin, người từng phối hợp với Musk và chính quyền Trump trong việc tái cấu trúc Cơ quan Phát triển Quốc tế (USAID), nay phụ trách hoạt động viện trợ tại Bộ Ngoại giao.

Musk từng tuyên bố ngay sau bầu cử rằng ông có “nhiệm vụ xóa bỏ núi quy định” của chính phủ. Việc bãi bỏ quy định và tái kiến thiết bộ máy thông qua AI là hai trụ cột lớn của DOGE, bên cạnh tinh giản biên chế liên bang.

Chính quyền vẫn tiếp tục theo đuổi mục tiêu tinh giản quy định. Văn phòng Ngân sách Nhà Trắng đã giao Scott Langmack, đại diện DOGE tại Bộ Phát triển Nhà ở và Đô thị, nhiệm vụ phát triển ứng dụng AI để quét hàng loạt quy định liên bang và đề xuất bãi bỏ.

Musk cũng đã xuất hiện lại tại Washington, khi tham dự tiệc tối Nhà Trắng dành cho Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman trong tuần này.