Dự thảo: Chủ tịch nước sẽ bổ nhiệm thẩm phán Tòa án chuyên biệt, kể cả người nước ngoài đủ tiêu chuẩn

Tòa án nhân dân Tối cao hiện đang lấy ý kiến về dự thảo Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm Tài chính quốc tế. Đây được xem là căn cứ pháp lý quan trọng, tạo nền tảng cho việc xét xử và giải quyết các tranh chấp phát sinh trong hoạt động đầu tư, kinh doanh tại Trung tâm Tài chính quốc tế.

Dự thảo luật đưa ra quy định về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm Tài chính quốc tế, đồng thời quy định cụ thể về thủ tục tố tụng và việc áp dụng pháp luật nhằm bảo đảm hoạt động của cơ quan này.

Theo đó, Tòa án chuyên biệt được tổ chức gồm Tòa sơ thẩm Tòa án chuyên biệt, Tòa phúc thẩm Tòa án chuyên biệt cùng bộ máy giúp việc.

Tòa án chuyên biệt có trách nhiệm xét xử và giải quyết tranh chấp trong hoạt động đầu tư, kinh doanh tại Trung tâm Tài chính quốc tế; xử lý các yêu cầu liên quan; tổng kết thực tiễn xét xử để bảo đảm sự thống nhất trong việc áp dụng pháp luật; đề xuất án lệ; áp dụng pháp luật nước ngoài, án lệ nước ngoài, tập quán thương mại quốc tế; đồng thời thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn về thi hành án và những nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.

Một điểm quan trọng trong dự thảo là các điều kiện để trở thành thẩm phán Tòa án chuyên biệt. Nếu là người nước ngoài, ứng viên phải là thẩm phán, luật sư hoặc chuyên gia có kiến thức chuyên môn phù hợp, có ít nhất 10 năm kinh nghiệm xét xử những vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa án chuyên biệt, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn khác theo quy định của Tòa án nhân dân Tối cao.

Trong trường hợp thẩm phán là công dân Việt Nam, ứng viên phải là công chức, chuyên gia, luật sư, giảng viên đại học hoặc nhà khoa học; có khả năng xét xử bằng tiếng Anh các vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa án chuyên biệt; có trình độ pháp luật cao, kinh nghiệm tham gia tố tụng, đồng thời đáp ứng thêm những điều kiện khác theo hướng dẫn của Tòa án nhân dân Tối cao.

Theo dự thảo, thẩm phán Tòa án chuyên biệt sẽ do Chủ tịch nước bổ nhiệm. Riêng các thẩm phán Tòa án nhân dân được phân công làm thẩm phán Tòa án chuyên biệt sẽ do Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao quyết định. Nhiệm kỳ của thẩm phán, dù là người nước ngoài hay công dân Việt Nam, đều là 5 năm kể từ ngày được bổ nhiệm.

Về thẩm quyền xét xử, Tòa sơ thẩm Tòa án chuyên biệt sẽ giải quyết các tranh chấp và yêu cầu theo thủ tục sơ thẩm. Tòa phúc thẩm Tòa án chuyên biệt có trách nhiệm xét xử theo thủ tục phúc thẩm những vụ việc mà bản án hoặc quyết định của Tòa sơ thẩm bị kháng cáo hoặc kiến nghị.

Trong trường hợp phát sinh tranh chấp về thẩm quyền, Chánh án Tòa án chuyên biệt sẽ là người ra quyết định và quyết định này mang tính cuối cùng.