Fed rung chuyển, lộ diện nhân vật sẽ thay thế ông Powell trong chưa đầy 1 năm nữa

Ngày 8/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ đề cử Stephen Miran, người đứng đầu Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng (CEA), vào Hội đồng Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) để tạm thời giữ chức Chủ tịch.

Ông Stephen Miran được Tổng thống Trump bổ nhiệm lãnh đạo CEA hồi tháng 12 và Thượng viện Mỹ phê chuẩn vào tháng 3. Ông sẽ đảm nhiệm vai trò mới đến hết nhiệm kỳ vào tháng 1 năm sau, trong khi Nhà Trắng tiếp tục tìm kiếm ứng viên lâu dài.

Ông Miran sẽ thay thế vị trí Thống đốc Fed của bà Adriana Kugler, người bất ngờ tuyên bố từ chức vào ngày 8/8, sớm hơn khoảng sáu tháng so với thời hạn.

Việc bổ nhiệm Cố vấn Miran diễn ra trong bối cảnh Nhà Trắng không có nhiều lựa chọn để sắp xếp nhân sự kế nhiệm Chủ tịch Fed Jerome Powell, khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào tháng 5/2026 nhưng ghế hội đồng quản trị của Powell kéo dài đến năm 2028.

Nếu Chủ tịch Fed Jerome Powell không rời khỏi hội đồng quản trị, vị trí Thống đốc Fed của Stephen Miran có thể trở thành phương án nhân sự duy nhất được Tổng thống Trump chỉ định cho chức Chủ tịch Fed trong vòng chưa đầy một năm tới.

Stephen Miran, tiến sĩ kinh tế Đại học Harvard, từng làm cố vấn Bộ Tài chính dưới thời Tổng thống Trump và đồng sáng lập một công ty quản lý tài sản.

Hiện chưa rõ ông Stephen Miran sẽ vượt qua quá trình phê chuẩn của Thượng viện nhanh đến mức nào. Quốc hội Mỹ đang trong kỳ nghỉ đến tháng 9, nên để kịp bổ nhiệm trước cuộc họp chính sách tiền tệ của Fed ngày 16-17/9, tiến trình này sẽ phải diễn ra với tốc độ hiếm thấy.

Dù bất kỳ ứng viên nào cũng chỉ nắm giữ ghế hội đồng quản trị trong vài tháng, lựa chọn của Trump vẫn thu hút sự chú ý lớn từ giới đầu tư, bởi nó có thể hé lộ ý định của ông trong việc định hình chính sách tiền tệ. Từ khi bổ nhiệm Jerome Powell làm Chủ tịch Fed năm 2018, Trump nhiều lần công khai chỉ trích và gây áp lực buộc ngân hàng trung ương hạ lãi suất.

Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng Miran là một trong số những người phản đối chính sách của ông Powell mạnh mẽ nhất, đặc biệt là quyết định cắt giảm lãi suất năm ngoái. Ông lên tiếng chỉ trích những người ưu tiên bảo vệ thị trường lao động đã quá dễ dàng chấp nhận mức lạm phát gần 3%, cao hơn mục tiêu 2% mà Fed đặt ra.

Ông cũng cảnh báo, việc Fed hạ lãi suất từ mức cao nhất trong hai thập kỷ – 5,3% vào tháng 9/2024 – có nguy cơ duy trì lạm phát ở mức cao, gây sức ép lên toàn bộ nền kinh tế. Quan điểm này được nhiều quan chức Fed chia sẻ trong năm nay, khi xuất hiện các dấu hiệu cho thấy lạm phát có thể tăng mạnh hơn dự báo.

“Một chút suy yếu kinh tế tạm thời chỉ là cái giá nhỏ để đổi lấy sự giảm lạm phát lâu dài,” ông Miran viết trên mạng xã hội X vào năm 2024. Ông lập luận rằng tác động tiêu cực do lãi suất chính sách cao có thể nhanh chóng được đảo ngược bằng việc hạ lãi suất, khác với những hậu quả nghiêm trọng khi bong bóng tài sản vỡ gây suy thoái bảng cân đối kế toán.

Năm nay, Fed đã tạm dừng chu kỳ cắt giảm lãi suất sau khi hạ lãi suất chuẩn xuống khoảng 4,3% và giữ nguyên mức này. Theo thước đo lạm phát ưa dùng của Fed, lạm phát tháng 6 tăng nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong tháng trước, ông Miran từng bày tỏ quan điểm phản đối việc Fed cắt giảm lãi suất vào cuối năm 2024 và ủng hộ việc duy trì mức lãi suất chính sách hiện tại, với lý do lạm phát vẫn duy trì ở mức tương đương cùng kỳ năm trước.

Trên mạng xã hội X, ông khẳng định chính sách "ba trụ cột" của Tổng thống Trump - cắt giảm thuế, bãi bỏ quy định đối với khu vực tư nhân và thúc đẩy sản xuất năng lượng - sẽ tạo ra áp lực giảm phát, đủ để bù đắp cho mức tăng tạm thời có thể xảy ra từ chính sách thuế quan.

"Các chính sách kinh tế phía cung của Tổng thống Trump sẽ làm giảm đáng kể lạm phát. Giống như nhiều người không nhận ra tầm quan trọng của chính sách tài khóa và quy định trong giai đoạn 2021-2022, họ vẫn đang bỏ qua tầm quan trọng này", ông Miran viết.

Ông Miran đã có những lời chỉ trích gay gắt về cách Fed điều hành chính sách kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008-2009, cho rằng ngân hàng trung ương thường xuyên "làm mờ ranh giới" giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ.

Trong một bài nghiên cứu đồng tác giả năm ngoái với Daniel Katz - hiện là Chánh Văn phòng của Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, ông Miran cho rằng Fed đã "hy sinh quyền tự chủ thể chế", hay còn gọi là tính độc lập.

Hai tác giả đề xuất một cuộc cải tổ do Quốc hội thực hiện, trao cho Nhà Trắng quyền kiểm soát lớn hơn trong việc bãi nhiệm các quan chức Fed được bổ nhiệm. Đồng thời, họ kêu gọi cấm các thành viên Hội đồng Thống đốc Fed phục vụ trong nhánh hành pháp trong vòng bốn năm sau khi kết thúc nhiệm kỳ tại Fed.

"Việc ngăn chặn sự luân chuyển qua lại giữa Fed và nhánh hành pháp có ý nghĩa quan trọng nhằm giảm thiểu động cơ thúc đẩy các quan chức hành động vì lợi ích chính trị ngắn hạn của Tổng thống", hai tác giả viết.

Tham khảo Wall Street Journal (WSJ)