Gia tộc ‘quyền lực’ của làng nghệ thuật Việt Nam có tới 4 NSND và nhiều NSƯT: Tất cả đều là những tên tuổi lớn
Đây là một gia tộc có truyền thống nghệ thuật lâu đời, đồng thời cũng là gia đình sở hữu tới 4 NSND và nhiều NSƯT.
Gia đình “quyền lực” bậc nhất nền điện ảnh Việt
Gia tộc Nguyễn Đình tại làng Thụy Lôi, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên nổi tiếng là một dòng họ có truyền thống nghệ thuật lâu đời. Trong gia tộc, tên tuổi nổi bật nhất chính là soạn giả Nguyễn Đình Nghị (hay còn được gọi là cụ Trùm Nghị). Ông là người tiên phong đưa chèo cải lương trở thành một trào lưu, đồng thời góp phần hiện đại hóa nghệ thuật chèo trong thế kỷ 20.
NSND Tuấn Hải cho biết, mẹ ông là hậu duệ của cụ Nguyễn Đình Nghị. Từ nhiều thế hệ trước, gia đình ông đã theo gánh hát, gắn bó trọn đời với sân khấu. Nhờ sinh trưởng trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật sâu sắc, cả ông và chị gái - NSND Mai Hương, đều đam mê và dành cả cuộc đời cho nghiệp diễn.
NSND Tuấn Hải chia sẻ rằng cả hai bên nội ngoại của ông đều là những cái nôi nghệ thuật, nuôi dưỡng tâm hồn nghệ thuật cho các thế hệ trong gia đình. Đến ông và chị gái là đời thứ tư tiếp nối truyền thống này. Ông bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với Tổ nghiệp, cũng như các bậc tiền bối trong gia đình, từ ông bà, cha mẹ, vì đã giúp ông có cơ hội gắn bó với sân khấu từ khi còn nhỏ và cống hiến cho nghệ thuật đến tận hôm nay.
Theo NSND Tuấn Hải, gia tộc họ Nguyễn Đình có đến 4 NSND gồm: NSND Nguyễn Đình Tưởng (nghệ danh Mạnh Tưởng) - Đoàn Cải lương Hoa Mai; NSND Nguyễn Đình Chí (nghệ danh Quang Chí) - Đoàn Cải lương Nam Định; NSND Trần Thị Mai Hương - Nhà hát Chèo Hà Nội; NSND Trần Hải - Nhà hát Kịch Hà Nội.
Ngoài ra, gia đình còn có nhiều NSƯT như: NSƯT Kim Oanh (nghệ danh Kim Oanh) - Đoàn Cải lương Hoa Mai; NSƯT Nguyễn Đình Tư (nghệ danh Đình Tư) - Đoàn Cải lương Hoa Mai.
Tất cả đều là những cái tên tài danh của sân khấu phía Bắc
NSND Mạnh Tưởng - Nghệ sĩ đa tài của cải lương Việt Nam
NSND Mạnh Tưởng, nguyên Trưởng đoàn Cải lương Hoa Mai (Hà Tây cũ), là một trong những tên tuổi lớn của nghệ thuật cải lương nước ta. Ông không chỉ nổi bật với lối diễn xuất đầy cảm xúc, giọng hát truyền cảm mà còn có khả năng dàn dựng và chuyển thể tác phẩm sang sân khấu cải lương.
Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, tiếng hát của ông từng vang lên trên làn sóng Đài Tiếng nói Việt Nam, góp phần động viên tinh thần chiến đấu của quân và dân cả nước. Những ca khúc như Võ Thị Thắng, Cây sáo trúc, Hoa tím chiều thu, Hạt lúa quê mình,... đã trở thành giai điệu quen thuộc, được đông đảo thính giả yêu cầu phát lại nhiều lần.
Sự nghiệp của NSND Mạnh Tưởng gắn liền với những dấu ấn quan trọng. Năm 1970, ông giành Huy chương Vàng tại Hội diễn Sân khấu Chuyên nghiệp với vở Tình yêu và tội phạm. Hai mươi năm sau, ông tiếp tục khẳng định tài năng khi vừa đóng vai chính, vừa làm đạo diễn trong vở Ông Thánh sinh đôi và tiếp tục giành Huy chương Vàng.
Ngoài biểu diễn, ông còn có nhiều năm gắn bó với công tác giảng dạy tại Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội. Dù nghỉ hưu từ năm 1996, NSND Mạnh Tưởng vẫn không ngừng cống hiến cho nghệ thuật cải lương.
NSND Quang Chí - Giọng ca cải lương Nam Định
Là em trai ruột của NSND Mạnh Tưởng, NSND Quang Chí cũng có một sự nghiệp rực rỡ trong làng cải lương. Ông gia nhập Đoàn Cải lương An Lạc từ khi mới 14 tuổi và nhanh chóng khẳng định tài năng. Ở tuổi 23, với chất giọng ngọt ngào, biểu cảm tinh tế và khả năng hóa thân đa dạng, ông đã được giao đảm nhiệm nhiều vai quan trọng trên sân khấu.
Năm 1994, tên tuổi của NSND Quang Chí được khẳng định mạnh mẽ với vai Giám đốc Nghĩa trong vở Xin đừng lầm lỡ, diễn tại Hội diễn Miền Duyên Hải ở Thái Bình. Vai diễn này giúp ông dành cả Huy chương Vàng và giải Nam nghệ sĩ xuất sắc nhất.
Suốt sự nghiệp, ông đã đạt được nhiều Huy chương Vàng với những vai diễn ấn tượng như: Giáo sư Lân (Cánh cửa hy vọng), Giáo sư Hoàng (Hoa đời chớm nở), Trần Hưng Đạo (Đức Thánh Trần), Trần Thủ Độ (Tình sử vương triều),...
Năm 1997, ông được bổ nhiệm làm Trưởng đoàn Cải lương Nam Định, tiếp tục cống hiến cho nghệ thuật cải lương nước nhà. Đến năm 2012, ông vinh dự được phong tặng danh hiệu NSND, trở thành người đầu tiên của Nam Định nhận danh hiệu cao quý này. Dù đã nghỉ hưu từ năm 2013, NSND Quang Chí vẫn miệt mài biểu diễn và truyền nghề cho thế hệ trẻ.
NSND Mai Hương - Nữ nghệ sĩ tài sắc của Chèo Hà Nội
Là cháu gái của NSND Mạnh Tưởng và NSND Quang Chí, NSND Mai Hương cũng ghi dấu ấn sâu đậm trên sân khấu truyền thống. Bà từng giữ chức Phó Giám đốc Nhà hát Chèo Hà Nội và có đến 40 năm gắn bó với nghệ thuật chèo.
Không giống như nhiều nghệ sĩ khác phải đi lên từ vai phụ, NSND Mai Hương được trao cơ hội vào vai chính ngay từ đầu. Bà không chỉ thành công với các vai đào thương mà còn thể hiện xuất sắc cả những vai chính diện và phản diện. Những vai diễn nổi bật trong sự nghiệp của bà có thể kể đến: Ni cô Đàm Vân (Ni cô Đàm Vân), cô Son (Cô Son), Hoàng hậu Thượng Dương (Thái úy Lý Thường Kiệt), Ngọc Dung (Đêm hội Long Trì),...
Với khả năng diễn xuất linh hoạt cùng giọng hát truyền cảm, bà đã giành được nhiều Huy chương Vàng tại các hội diễn sân khấu chuyên nghiệp, trở thành một trong những nữ nghệ sĩ chèo hàng đầu của Hà Nội.
NSND Tuấn Hải - Nghệ sĩ đa tài của sân khấu kịch
NSND Tuấn Hải, em trai NSND Mai Hương, là một gương mặt tiêu biểu của sân khấu kịch Việt Nam. Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh năm 1972, ông bắt đầu sự nghiệp tại Đoàn Kịch nói Công an Hà Nội và ghi dấu ấn với các vai diễn trong các vở: Hương gai, Thủ phạm là ai, Kẻ rỗi hơi, Sống ngoài tiêu chuẩn,...
Năm 1990, ông gia nhập Đoàn Kịch Hà Nội (nay là Nhà hát Kịch Hà Nội) và nhanh chóng khẳng định được tài năng. Trong thời gian công tác tại đây, ông giành nhiều Huy chương Vàng và Giải thưởng Tài năng Sân khấu Trẻ.
Đến năm 1994, ông chuyển về Nhà hát Kịch Việt Nam và gắn bó lâu dài tại đây. Không chỉ là một diễn viên xuất sắc, NSND Tuấn Hải còn được đánh giá là một nghệ sĩ đa năng khi có thể đảm nhận cả vai hài, bi, chính diện, phản diện, thậm chí có thể hóa thân vào nhân vật già hay trẻ đều rất tự nhiên.
Với vai trò đạo diễn, ông tiếp tục sáng tạo, mang đến cho sân khấu nhiều vở diễn chất lượng như: Bản danh sách điệp viên, Giấc mộng đêm hè, Vợ chồng rởm, Bệnh sĩ,... Ngày 17/12/2015, Tuấn Hải được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ký quyết định Phong tặng NSND, ghi nhận những đóng góp to lớn của mình cho nền nghệ thuật sân khấu Việt Nam.
