Hãng hàng không giá rẻ gây bão khi tuyển nữ tiếp viên đến 40 tuổi, ưu tiên đã có chồng con

Hãng hàng không giá rẻ Spring Airlines của Trung Quốc mới công bố đợt tuyển dụng tiếp viên với độ tuổi mở rộng: tuyển nữ ứng viên trong khoảng 25–40 tuổi, ưu tiên những người đã kết hôn hoặc có con, kèm theo yêu cầu bằng cử nhân và chiều cao từ 162–174 cm. Thông báo đăng tải nêu rõ vị trí này sẽ phục vụ các cơ sở tại Thượng Hải, Cam Túc và Lan Châu, với kế hoạch tuyển khoảng 30–60 người cho đợt này.

Quyết định của Spring Airlines lập tức khơi lên hai luồng phản ứng trái chiều. Một số ý kiến hoan nghênh động thái này vì xem đó là bước tiến về bình đẳng nghề nghiệp. Hãng chuyển trọng tâm sang “kinh nghiệm sống” và kỹ năng chăm sóc hành khách, đặc biệt là trẻ em và người lớn tuổi thay vì chỉ ưu tiên ngoại hình và tuổi trẻ. Những người ủng hộ cho rằng tuyển dụng người đã lập gia đình có thể mang lại sự điềm tĩnh, kỹ năng xử lý tình huống và sự thấu cảm cần thiết trong dịch vụ hành khách.

Tuy nhiên, phản ứng phản đối ngay lập tức xuất hiện, tập trung vào cách gọi vị trí là “dì hàng không”. Nhiều người đánh giá danh xưng này mang tính phân biệt và hạ thấp phụ nữ lớn tuổi, nhấn mạnh trạng thái hôn nhân hơn là năng lực chuyên môn. Các nhà phê bình cho rằng nếu mục tiêu là mở rộng cơ hội nghề nghiệp thì hãng nên dùng một chức danh trung lập, tránh phân loại nhân viên dựa trên tuổi tác hay tình trạng gia đình.

Spring Airlines đã lên tiếng giải thích rằng mục tiêu là tận dụng “kinh nghiệm sống và sự thấu cảm” của nhóm ứng viên này để phục vụ đoàn khách nhu cầu đặc biệt tốt hơn, đồng thời khẳng định “nhiệm vụ, thu nhập và lộ trình nghề nghiệp” của họ không khác các tiếp viên khác. Hãng cũng cho biết sẽ hỗ trợ chi phí đào tạo cho ứng viên lớn tuổi, nhưng chưa rõ liệu chương trình này có mở rộng cho ứng viên nam lớn tuổi hay không. Hãng nhắc lại rằng thuật ngữ dạng này đã từng xuất hiện từ thập niên 1990 khi một số nữ công nhân chuyển ngành sang làm tiếp viên.

Theo báo cáo nội bộ, Spring Airlines hiện có khoảng 3.400 tiếp viên, với độ tuổi trung bình 28, khoảng 70% dưới 30 tuổi, nên việc tìm kiếm nhân lực lớn tuổi hơn có thể là phản ứng với nhu cầu vận hành đang mở rộng sau đại dịch. Tuy nhiên, việc chính thức hóa tiêu chí “đã kết hôn/đã có con” lại chạm tới các vấn đề pháp lý và đạo đức liên quan đến phân biệt đối xử theo giới và tình trạng gia đình, vốn là chủ đề nhạy cảm trong tuyển dụng.

Chuyên gia nhân sự nhận định trong kỷ nguyên phục hồi của hàng không, các hãng cần đa dạng hóa nguồn nhân lực để ứng phó với nhu cầu dịch vụ khác nhau. Nhưng cách đặt tên, truyền thông và khung tiêu chí tuyển dụng phải thận trọng để tránh tạo ấn tượng kỳ thị hoặc bó hẹp cơ hội nghề nghiệp cho một nhóm nhân viên. Người lao động và nhà quan sát cho rằng quy trình tuyển dụng nên minh bạch, đánh giá dựa trên năng lực và trách nhiệm công việc thay vì các định kiến về tuổi tác hay vai trò gia đình.