Hàng loạt mặt hàng xuất khẩu từ nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á nhiễm phóng xạ: Mỹ trả hàng, các nước cần chú ý
Hai thị trường lớn là Mỹ và Hà Lan đã đồng loạt phát hiện dấu vết phóng xạ Cesium-137 (Cs-137) trong một số sản phẩm xuất khẩu từ Indonesia, bao gồm giày thể thao, tôm đông lạnh và đinh hương. Vụ việc đang khiến dư luận quốc tế lo ngại về mức độ an toàn trong chuỗi cung ứng công nghiệp của quốc gia này.
Bộ Công nghiệp Indonesia cho biết Hải quan Hà Lan đã phát hiện một lô giày thể thao xuất khẩu từ Indonesia bị nhiễm Cesium-137, một đồng vị phóng xạ nhân tạo có thể gây hại cho sức khỏe con người nếu tiếp xúc kéo dài.
Thông tin được công bố bởi ông Setia Diarta, Tổng cục trưởng Tổng cục Công nghiệp Kim loại, Máy móc, Thiết bị Vận tải và Điện tử (ILMATE), trong phiên điều trần với Ủy ban VII của Hạ viện Indonesia (DPR RI) tại Jakarta ngày 10/11.
“Công chúng gần đây chỉ chú ý đến vụ tôm nhiễm xạ, nhưng trước đó chúng tôi đã nhận được báo cáo từ phía Hà Lan về việc phát hiện một số thùng giày thể thao có dấu hiệu nhiễm Cesium-137”, ông Diarta cho biết.
Theo ông, mức phơi nhiễm phóng xạ được ghi nhận tối đa 110 nano-sievert/giờ và kết quả điều tra cho thấy lô giày xuất phát từ tỉnh Banten, gần khu vực từng xảy ra rò rỉ phóng xạ ở miền Tây đảo Java. Báo cáo điều tra chi tiết cho thấy một hộp giày có chứa một đôi giày nhiễm xạ ở mức hoạt độ khoảng 1,5 kilobecquerel Cs-137, tương đương 1,6 becquerel trên mỗi gram.
Trước đó, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (US FDA) cũng đã phát hiện phóng xạ Cesium-137 trong sản phẩm tôm và đinh hương xuất khẩu từ Indonesia. Cụ thể, FDA phát hiện tôm đông lạnh của PT Bahari Makmur Sejati (BMS) – một trong những nhà cung cấp lớn nhất của Indonesia cho thị trường Mỹ – bị nhiễm Cesium-137. Công ty này được ghi nhận đã xuất khẩu hơn 38 triệu kg tôm trong năm 2025.
Không chỉ vậy, FDA còn phát hiện dấu vết Cesium-137 trong sản phẩm đinh hương của PT Natural Java Spice (NJS) được xuất sang California. Ngay sau đó, cơ quan này đã đình chỉ toàn bộ việc nhập khẩu gia vị từ công ty trên để kiểm tra bổ sung.
Mới đây, Mỹ cũng phát hiện dấu vết phóng xạ Cesium-137 trong một lô hàng giày dép xuất khẩu từ Indonesia. Giới chức Jakarta cho biết, hai container giày dép nghi nhiễm này đã bị phía Mỹ từ chối nhập khẩu và gửi trả lại Indonesia.
Một quan chức thuộc lực lượng đặc nhiệm của Chính phủ Indonesia cho biết, các mẫu hàng bị nhiễm phóng xạ đều có liên quan đến khu vực công nghiệp ở phía Tây Java, nơi một công ty luyện thép quy mô nhỏ bị nghi đã nấu chảy phế liệu có lẫn Cesium-137.
Vụ việc khiến nhiều nhà máy xung quanh bị ô nhiễm phóng xạ và các cơ quan chức năng hiện đang triển khai công tác làm sạch khu công nghiệp, đồng thời rà soát quy trình xuất khẩu để ngăn chặn nguy cơ lan rộng.
