Hiệp hội Kinh doanh Vàng đề nghị không để ngân hàng tham gia sản xuất vàng miếng, lo ngại một điều từng xảy ra trước năm 2012

Kiến nghị điều chỉnh điều kiện cấp phép, tránh tạo thế độc quyền mới

Trong góp ý mới nhất gửi tới Ngân hàng Nhà nước, Hiệp hội Kinh doanh Vàng Việt Nam (VGTA) đề xuất không nên cho phép các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất vàng miếng khi sửa đổi Nghị định 24/2012, do lo ngại những hệ lụy đã từng xảy ra trước năm 2012 có thể tái diễn.

Theo dự thảo sửa đổi Nghị định 24, Ngân hàng Nhà nước dự kiến cho phép một số doanh nghiệp và ngân hàng đáp ứng điều kiện được sản xuất vàng miếng, thay vì chỉ một đơn vị độc quyền như hiện tại.

Tuy nhiên, VGTA cho rằng việc để ngân hàng thương mại tham gia là không phù hợp, bởi đây không phải là tổ chức chuyên sâu trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh vàng. Việc đầu tư vào dây chuyền, nhà xưởng, máy móc, nhân công sẽ đòi hỏi một nguồn lực lớn, làm lệch trọng tâm hoạt động của ngân hàng, vốn là cấp tín dụng cho nền kinh tế.

Thực tế trước năm 2012, một số ngân hàng như Agribank, Sacombank, ACB từng tham gia thị trường vàng miếng, song hiệu quả thấp, thậm chí gây ra những biến động lớn buộc cơ quan quản lý phải can thiệp. Do đó, VGTA kiến nghị loại ngân hàng ra khỏi danh sách được phép sản xuất vàng miếng.

Hiệp hội cũng đề xuất bãi bỏ các quy định như “doanh nghiệp phải có giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng” và “vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng” để được cấp phép sản xuất vàng miếng. Theo VGTA, chỉ có khoảng ba doanh nghiệp hiện đáp ứng tiêu chí vốn này, điều này vô hình trung vẫn duy trì thế độc quyền sản xuất, cung ứng vàng miếng – trái với tinh thần mở rộng thị trường của chính sách mới.

Thay vào đó, VGTA đề xuất cơ quan quản lý nên căn cứ vào năng lực sản xuất thực tế (cơ sở vật chất, kỹ thuật), hiệu quả kinh doanh, uy tín thương hiệu và nhu cầu vốn thực tiễn. Kinh nghiệm từ SJC cho thấy mức đầu tư khoảng 500 tỷ đồng là phù hợp để xây dựng hệ thống sản xuất vàng miếng bài bản.

Về hoạt động xuất nhập khẩu vàng miếng và vàng nguyên liệu, VGTA đề nghị Ngân hàng Nhà nước thiết lập cơ chế cấp hạn mức hằng năm với nguyên tắc công khai, minh bạch, tránh phát sinh thêm các “giấy phép con”.

Việc phân bổ hạn mức ngay từ đầu năm sẽ giúp doanh nghiệp chủ động lựa chọn thời điểm, khối lượng nhập khẩu trong phạm vi được cấp và báo cáo định kỳ với cơ quan chức năng. Hạn mức này cũng cần được điều chỉnh linh hoạt theo diễn biến thị trường.

Hiệp hội Kinh doanh Vàng Việt Nam (VGTA) đề xuất không nên cho phép các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất vàng miếng khi sửa đổi Nghị định 24/2012.

Hoàn thiện pháp lý, khuyến khích chuyển hóa vàng tích trữ

Một nội dung đáng chú ý khác được VGTA nhấn mạnh là cần đưa nội dung “phát triển thị trường vàng trang sức” vào nghị định sửa đổi, phù hợp với định hướng của Tổng Bí thư về việc từng bước đưa Việt Nam trở thành trung tâm chế tác và xuất khẩu vàng trang sức chất lượng cao.

Theo đó, Hiệp hội đề nghị cho phép doanh nghiệp sản xuất chế tác vàng trang sức được nhập khẩu vàng nguyên liệu không giới hạn, trên cơ sở khai báo đầy đủ về nhu cầu nội địa và kim ngạch xuất khẩu.

Ước tính, mỗi năm doanh nghiệp cần mua khoảng 5 tỷ USD ngoại tệ để nhập khẩu vàng nguyên liệu, tương đương 416 triệu USD/tháng – chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ so với doanh số giao dịch ngoại tệ trên thị trường liên ngân hàng (dao động từ 18,9–25,2 tỷ USD/tháng).

VGTA khẳng định doanh nghiệp trong nước có năng lực đáp ứng nhu cầu thị trường và cạnh tranh xuất khẩu, với giá trị gia tăng cao khi hơn 25% giá trị sản phẩm đến từ sức lao động chế tác. Do đó, việc nhập khẩu vàng nguyên liệu có thể chuyển hóa thành ngoại tệ thông qua xuất khẩu, góp phần bổ sung cho dự trữ ngoại hối quốc gia, thay vì gây thâm hụt cán cân thanh toán.

Gần đây, Tổng Bí thư đã chỉ đạo hoàn thiện hành lang pháp lý quản lý thị trường vàng theo hướng “thị trường hóa có kiểm soát”, kết nối với thị trường quốc tế và khuyến khích phát triển vàng trang sức, giúp chuyển hóa vàng tích trữ trong dân thành sản phẩm có giá trị gia tăng cao.

Ngoài ra, Tổng Bí thư cũng đề nghị nghiên cứu áp dụng thuế với giao dịch mua bán vàng nhằm nâng cao tính minh bạch và khả năng theo dõi thị trường; đồng thời xem xét xóa bỏ thuế xuất khẩu đối với vàng trang sức mỹ nghệ để thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu.

Trong bối cảnh thị trường vàng miếng vẫn còn hạn chế nguồn cung và giá chênh lệch lớn so với thế giới, các góp ý của VGTA được kỳ vọng sẽ giúp sửa đổi Nghị định 24 theo hướng phù hợp hơn với thực tiễn, đồng thời thúc đẩy vai trò điều tiết của Nhà nước một cách hiệu quả, bền vững hơn.

>> Chủ tịch Fed vượt qua áp lực từ ông Trump: Giá vàng lao dốc, tài chính toàn cầu rúng động