Iran bất ngờ ra điều kiện với Mỹ, tuyên bố sẵn sàng nối lại đàm phán hạt nhân

Ông Araghchi khẳng định chỉ đối thoại mới có thể mang lại kết quả, đồng thời tiết lộ Tehran đã nhận được một số đề nghị từ các bên trung gian muốn nối lại đàm phán với chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Ông nhấn mạnh Iran không có bất kỳ cơ sở hạt nhân bí mật nào, và hiện chưa thể để Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Liên Hợp Quốc (IAEA) tiếp cận những cơ sở từng bị tấn công vì lý do an ninh.

Trong bối cảnh Iran phải cân bằng giữa thiện chí ngoại giao và việc không để bị xem là yếu thế, Araghchi liên tục khẳng định Tehran đã “mạnh hơn về quân sự lẫn tinh thần” sau cuộc tấn công của Mỹ và Israel vào các cơ sở hạt nhân hồi tháng 6.

Phát biểu tại một hội nghị an ninh ở Tehran, ông tái khẳng định Iran có “quyền không thể chuyển nhượng” trong việc tự làm giàu uranium, và “sẽ không bao giờ từ bỏ quyền này” – điểm nghẽn lớn nhất khiến vòng đàm phán trước bế tắc.

Đàm phán đổ vỡ sau cuộc tấn công 12 ngày

5 vòng đối thoại trước đó giữa Mỹ và Iran đã kết thúc đột ngột và trong căng thẳng sau ngày 12/6, khi Israel, với sự hậu thuẫn từ Washington, mở cuộc tấn công kéo dài 12 ngày nhằm vào các cơ sở hạt nhân Iran.

Tổng thống Trump tuyên bố những cơ sở này đã “bị xóa sổ”, trong khi các nước châu Âu sau đó kích hoạt lại cơ chế tái áp đặt trừng phạt của Liên Hợp Quốc. Tuy nhiên, Tehran quả quyết các lệnh trừng phạt mới “không tạo ra tác động lớn”.

Theo các quan chức Iran, đôi bên từng đạt gần đến một “giải pháp kỳ diệu” về vấn đề làm giàu uranium: một liên danh đặt tại Iran, có sự tham gia của Mỹ, sẽ đảm nhiệm quá trình làm giàu. Điều này cho phép cả hai bên cùng tuyên bố chiến thắng, Iran vẫn duy trì làm giàu trong nước, còn Washington có thể yên tâm chương trình hạt nhân Iran chỉ phục vụ mục đích hòa bình.

Dù đàm phán không quy định các nhà khoa học Mỹ sẽ hoạt động tại Iran, đây được xem là hệ quả logic của mô hình liên danh. Giới chức Iran cho biết ba lần hai bên đạt được thỏa thuận với đặc phái viên Steve Witkoff của Tổng thống Trump, nhưng mỗi lần đều sụp đổ bởi “những lực lượng phá hoại ở Washington”.

Phía Iran nói đề xuất liên danh hiện đã được rút lại, nhưng không loại trừ khả năng ý tưởng này sẽ tái xuất nếu đàm phán nối lại.

Tín hiệu muốn đối thoại nhưng thiếu đề xuất rõ ràng từ Washington

Tuần trước, ông Trump tuyên bố đã nhận được tín hiệu rằng Iran muốn nối lại đối thoại. Nhưng các quan chức Iran cho biết họ chưa nhận được đề xuất rõ ràng từ Washington, dù trực tiếp hay thông qua các nước trung gian như Qatar, Ai Cập, Oman hay Saudi Arabia.

Bộ Ngoại giao Iran bị chỉ trích là quá thụ động trước cách tiếp cận “bản năng và trực diện” của ông Trump, song Tehran phản bác: “Ngoại giao không phải là một màn trình diễn”.

Trong bài phát biểu tại diễn đàn an ninh, nơi Iran muốn nhấn mạnh hình ảnh Mỹ như một cường quốc thống trị, lợi dụng luật pháp quốc tế, Araghchi nói cuộc chiến kéo dài 12 ngày cho thấy xung đột không thể giải quyết bằng quân sự.

Ông nói cuộc tấn công bắt đầu bằng yêu cầu của Mỹ đòi Iran đầu hàng vô điều kiện, và kết thúc bằng yêu cầu ngừng bắn vô điều kiện.

Tehran tin rằng Israel đã hành động với “sự biết trước và phối hợp đầy đủ” của Mỹ, khiến niềm tin giữa hai bên trở nên khó khôi phục.

“Nếu họ tôn trọng người dân Iran, chúng tôi sẽ đáp lại bằng sự tôn trọng”

“Không phải Iran rời bỏ ngoại giao; chính Mỹ và phương Tây mới là bên tìm cách áp đặt ý chí của họ. Ngoại giao vẫn tồn tại và là giải pháp cuối cùng, nhưng mọi nguyên tắc và chuẩn mực phải được tuân thủ”, Araghchi nhấn mạnh. “Nếu họ nói với người dân Iran bằng ngôn ngữ của phẩm giá và tôn trọng, họ sẽ nhận được câu trả lời bằng chính ngôn ngữ ấy”.

Trong chiến dịch mà Tehran mô tả là “cuộc chiến tái thiết”, Araghchi khẳng định năng lực phòng thủ của Iran “mạnh hơn nhiều” so với trước ngày 13–14/6.

“Chúng tôi đã vượt qua cuộc chiến này. Công nghệ hạt nhân, thứ mà họ muốn phá hủy, vẫn tồn tại. Cơ sở và thiết bị có thể bị đánh sập, nhưng sẽ được xây dựng lại. Quan trọng nhất là ý chí của người dân Iran và sự gắn kết quốc gia mà họ tìm cách phá vỡ nhưng đã thất bại. Người dân Iran giờ đây mạnh mẽ hơn, đoàn kết hơn và ủng hộ chính phủ nhiều hơn trong cuộc đối đầu này”.

Theo Yahoo