Kỳ tích y khoa lần đầu ghi nhận tại Việt Nam: Ngón tay đứt rời được cứu sống ngoạn mục sau 25 giờ

Lần đầu tiên trong lịch sử y học Việt Nam, các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội) nối thành công ngón tay bị đứt rời sau 25 tiếng đồng hồ. Đây là trường hợp có thời gian thiếu máu dài nhất từ trước đến nay tại Việt Nam, trong khi thời gian vàng để nối chi chỉ khoảng 6 giờ.

Bệnh nhân là một nam thủy thủ làm nhiệm vụ trên tàu viễn dương ngoài khơi miền Trung trong thời điểm bão số 12. Khi tàu chao đảo mạnh, thiết bị anh đang sửa chữa vô tình cắt lìa ngón trỏ tay phải. Trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt và khoảng cách xa đất liền, các thuyền viên đã nhanh chóng sơ cứu, bảo quản phần ngón tay trong bình giữ nhiệt trước khi đưa nạn nhân vào bờ.

Gia đình sau đó lập tức đặt chuyến bay khẩn từ Đà Nẵng ra Hà Nội trong đêm để đưa bệnh nhân đến Bệnh viện Việt Đức.

Khi nhập viện, thời gian chi thể đứt rời đã hơn 25 tiếng, vượt xa tiêu chuẩn thông thường đối với khả năng tái nối chi thể. Nhưng may mắn, ngón tay bị đứt được bảo quản đúng cách giúp mô và cấu trúc khớp vẫn còn nguyên vẹn, mở ra cơ hội hiếm hoi để thực hiện phẫu thuật vi phẫu.

Dù thời gian đã quá lâu và hy vọng cứu ngón tay không cao, tuy nhiên hội đồng chuyên môn của bệnh viện, gồm các bác sĩ phẫu thuật tạo hình, chấn thương chỉnh hình và gây mê hồi sức đã thống nhất quyết định “mạo hiểm” để cứu ngón tay cho bệnh nhân.

Các bác sĩ khoa Phẫu thuật Hàm mặt, Tạo hình và Thẩm mỹ cho biết, ekip đã huy động 2 kip phẫu thuật song song, nhằm rút ngắn tối đa thời gian mổ. Một nhóm tiến hành làm sạch, chuẩn bị phần ngón tay, nhóm còn lại xử lý mỏm cụt trên bàn tay bệnh nhân. Các bác sĩ cố định xương bằng kim chuyên dụng trước khi tiến hành nối gân, dây chằng.

Khó khăn lớn nhất nằm ở bước nối các mạch máu và dây thần kinh có đường kính chỉ 0,8 - 1mm dưới kính hiển vi. Chỉ cần một mối nối không thông suốt, ngón tay sẽ không thể sống do thiếu máu nuôi. Vì vậy, mọi thao tác đều phải chính xác tuyệt đối.

Sau sự nỗ lực của các y bác sĩ, ca phẫu thuật diễn ra thành công, ngón tay hồng hào trở lại và “sống” hoàn toàn. Sau điều trị, bệnh nhân đã được rút chỉ, tháo kim cố định. Tiên lượng cho thấy ngón tay có khả năng hoạt động gần như bình thường sau khi hồi phục hoàn toàn. Người bệnh đang được tập phục hồi chức năng để lấy lại khả năng vận động và cảm giác của ngón tay.

Từ trường hợp đặc biệt này, các bác sĩ đưa ra nhiều khuyến cáo quan trọng về sơ cứu chi thể đứt rời, yếu tố quyết định khả năng cứu sống phần cơ thể bị mất. Điều đầu tiên là tuyệt đối không ngâm chi thể trong nước hay bất kỳ dung dịch nào, bởi điều này khiến mô bị hư hại nhanh chóng. Nếu bị bẩn, phần đứt rời chỉ nên được rửa nhẹ dưới nước sạch hoặc nước đun sôi để nguội.

Sau đó, cần bọc chi thể bằng gạc hoặc khăn sạch, cho vào túi nilon buộc kín, rồi mới đặt túi này vào thùng đá. Đây là cách duy nhất giúp mô được giữ lạnh đúng mức mà không bị bỏng lạnh do tiếp xúc trực tiếp với đá. Song song, cần đưa nạn nhân đến bệnh viện có khả năng vi phẫu càng sớm càng tốt.

Chuyên gia nhấn mạnh, sơ cứu đúng cách giúp tăng cơ hội cứu sống phần chi thể đứt rời. Việc trang bị kiến thức sơ cứu, bình tĩnh xử lý và bảo quản đúng ngay từ hiện trường giúp gia tăng đáng kể khả năng thành công của phẫu thuật, giúp phục hồi chức năng và thẩm mỹ, giảm nguy cơ tàn tật cho người bị tai nạn.

Trường hợp nam thủy thủ trên là minh chứng rõ ràng rằng, với kỹ thuật bảo quản đúng cách và tay nghề cao của các bác sĩ, cơ hội nối lại chi thể vẫn có thể duy trì ngay cả khi đã vượt qua thời gian vàng. Thành công này không chỉ là bước tiến của y học Việt Nam mà còn mở thêm hy vọng cho nhiều bệnh nhân trong tương lai.