Lo kịch bản xấu, các lãnh đạo châu Âu cùng đến Mỹ với Tổng thống Ukraine Zelensky

Chuyến đi diễn ra sau cuộc gặp của Tổng thống Trump với người đồng cấp Nga Vladimir Putin tại Alaska mà sau đó ông Trump tỏ ra đồng tình hơn với Mátxcơva về việc tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình thay vì ngừng bắn trước. Ông Trump sẽ gặp ông Zelensky tại Nhà Trắng vào ngày 18/8.

Trong bài đăng trên mạng xã hội ngày 17/8, ông Trump hứa hẹn sẽ có “tiến bộ lớn về Nga”, nhưng ông không cho biết cụ thể.

Reuters dẫn các nguồn tin nắm được tình hình ở Mátxcơva cho biết, lãnh đạo Mỹ và Nga đã thảo luận về đề xuất Nga từ bỏ một số vùng lãnh thổ nhỏ mà họ đang kiểm soát ở Ukraine để đổi lấy việc Kiev nhượng lại một vùng đất ở miền đông và đóng băng tiền tuyến ở những nơi khác.

Ông Mikhail Ulyanov, đại sứ Nga tại các tổ chức quốc tế ở Vienna, cho biết Nga đồng ý, rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào về Ukraine cũng phải đảm bảo an ninh cho Kiev.

"Nhiều lãnh đạo của các quốc gia Liên minh châu Âu (EU) nhấn mạnh thỏa thuận hòa bình trong tương lai nên mang lại đảm bảo an ninh đáng tin cậy hoặc cam kết bảo đảm cho Ukraine. Nga đồng ý với điều đó. Nhưng Nga cũng có quyền kỳ vọng sẽ nhận được các đảm bảo an ninh hiệu quả”, Đại sứ Ulyanov viết trong bài đăng trên mạng xã hội X.

Các quan chức cấp cao của Mỹ ám chỉ rằng số phận vùng Donbas thuộc miền đông Ukraine đang bị đe dọa, đồng thời một số hiệp ước phòng thủ đang được thảo luận.

"Chúng tôi đã đạt được nhượng bộ về việc Mỹ có thể cung cấp sự bảo vệ tương tự Điều 5", Đặc phái viên tổng thống Mỹ Steve Witkoff phát biểu trong chương trình của CNN ngày 17/8. Ông cho biết điều này sẽ thay thế việc Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Ông Witkoff cho biết đây là "lần đầu tiên chúng tôi nghe thấy người Nga đồng ý với điều đó".

Điều 5 trong hiệp ước thành lập NATO quy định nguyên tắc phòng thủ tập thể, trong đó một cuộc tấn công vào bất kỳ thành viên nào đều bị coi là cuộc tấn công vào tất cả các thành viên.

Cam kết như vậy có thể không đủ để thuyết phục Kiev từ bỏ Donbas.

Sẵn sàng triển khai lực lượng

Ngày 17/8, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer chủ trì một cuộc họp với các đồng minh để củng cố vị thế của ông Zelensky, với hy vọng sẽ đạt được những đảm bảo an ninh vững chắc cho Ukraine.

Các nước châu Âu mong muốn giúp ông Zelensky tránh lặp lại kịch bản tệ hại khi nhà lãnh đạo Ukraine nói chuyện với Tổng thống Trump và Phó Tổng thống JD Vance tại Phòng Bầu dục hồi tháng 2, nơi tổng thống Ukraine bị cáo buộc vô ơn và thiếu tôn trọng.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cũng sẽ đến Washington, cùng với Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, người đã chơi golf với ông Trump trong năm nay, và Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, người có mối quan hệ tốt đẹp với nhà lãnh đạo Mỹ.

Trong cuộc họp ngày 17/8, các nhà lãnh đạo châu Âu thể hiện sự đoàn kết, hoan nghênh việc Mỹ thảo luận về đảm bảo an ninh nhưng nhấn mạnh rằng không có cuộc thảo luận nào về lãnh thổ có thể diễn ra nếu không có sự tham gia của Kiev và thỏa thuận rõ ràng để bảo vệ phần lãnh thổ còn lại của Ukraine.

"Không thể đàm phán hòa bình dưới bom đạn", Bộ Ngoại giao Ba Lan tuyên bố.

Thông cáo chung do Anh, Pháp và Đức đưa ra sau cuộc họp cho biết các nhà lãnh đạo của họ đã sẵn sàng "triển khai lực lượng bảo đảm sau khi giao tranh chấm dứt, giúp bảo vệ bầu trời và vùng biển của Ukraine cũng như tái thiết lực lượng vũ trang Ukraine".