Loạt điện gió, mặt trời gặp vướng, rủi ro khiếu kiện: Bộ Công Thương nói là trách nhiệm của EVN

Bộ Công Thương vừa báo cáo Thủ tướng về việc giải quyết vướng mắc liên quan đến việc hưởng giá điện hỗ trợ (FIT) đối với các dự án điện năng lượng tái tạo của các nhà đầu tư theo Nghị quyết số 233 ngày 10/12/2024 của Chính phủ về tháo gỡ khó khăn cho các dự án điện năng lượng tái tạo.

EVN vừa có thẩm quyền, vừa có trách nhiệm

Về thẩm quyền giải quyết vướng mắc hưởng giá FIT, Bộ Công Thương nhấn mạnh, theo quy định của pháp luật về điện lực, việc thỏa thuận, ký hợp đồng mua bán điện và công nhận ngày vận hành thương mại (COD) của các dự án điện mặt trời, điện gió thuộc thẩm quyền của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Theo Kết luận 1027, Thanh tra Chính phủ kết luận “trách nhiệm đối với những khuyết điểm, vi phạm công nhận COD và mua điện các nhà máy điện mặt trời, điện gió theo giá cố định đang áp dụng thuộc về các chủ đầu tư dự án, công ty mua bán điện và EVN”.

Như vậy, EVN là cơ quan có thẩm quyền và trách nhiệm giải quyết vướng mắc về COD để xác định hưởng giá FIT, có trách nhiệm phối hợp với các chủ đầu tư để đưa ra phương án quyết định và thống nhất về hưởng giá FIT cho các dự án điện năng lượng tái tạo, theo Bộ Công Thương.

Về giải pháp xử lý vướng mắc, Bộ Công Thương đã báo cáo Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình và được Phó Thủ tướng thống nhất về kế hoạch triển khai Nghị quyết 233.

Theo đó, EVN là đơn vị xác định các điều kiện để được hưởng giá khuyến khích và cũng là cấp thẩm quyền giải quyết.

Còn về trình tự giải quyết, EVN chủ trì, phối hợp với chủ đầu tư các dự án xác định điều kiện hưởng giá khuyến khích. Đối với dự án không được hưởng giá khuyến khích, EVN báo cáo cơ quan có thẩm quyền ban hành quy định về giá mua bán điện để các bên có liên quan làm căn cứ bù trừ thanh toán tiền mua điện.

Theo đó, Bộ Công Thương đã có nhiều văn bản đôn đốc, hướng dẫn EVN thực hiện. EVN cũng có nhiều văn bản, báo cáo liên quan đến việc giải quyết vướng mắc về hưởng giá FIT của các dự án điện gió, điện mặt trời.

Tuy nhiên, Bộ này khẳng định các báo cáo của EVN chưa thực hiện theo đúng Nghị quyết 233. Vì vậy, Bộ Công Thương đã nhiều lần nhắc nhở bằng văn bản.

Trong báo cáo mới nhất gửi Bộ Công Thương, EVN có nêu: “EVN không đủ thông tin để đánh giá tác động tổng thể đến kinh tế - xã hội, ảnh hưởng môi trường đầu tư trong nước và quốc tế do đây là vấn đề vĩ mô, cần có sự hỗ trợ đánh giá từ các cấp quản lý nhà nước cao hơn. Ý kiến của các chủ đầu tư đối với tác động đến môi trường đầu tư, tài chính và lợi ích của chủ đầu tư, nguy cơ phá sản và dừng vận hành...

Tại các biên bản làm việc và văn bản chính thức sau đó, các chủ đầu tư đều đề cập và bảo lưu quyền khiếu nại, khiếu kiện trong trường hợp EVN thực hiện tạm thanh toán. EVN cho rằng rủi ro về khiếu kiện, tranh chấp (bao gồm khiếu kiện quốc tế) là hoàn toàn có thể xảy ra ở quy mô lớn.

Song, Bộ Công Thương cho rằng báo cáo của EVN là chưa đủ cơ sở, việc thực hiện chưa bảo đảm tuân thủ Nghị quyết 233. Các văn bản của EVN gửi Bộ chủ yếu tổng hợp ý kiến của các chủ đầu tư mà chưa thể hiện được vai trò, trách nhiệm của đơn vị này trong việc giải quyết các vướng mắc.

Vướng mắc về xác định điều kiện hưởng giá FIT, công nhận COD và thực hiện các nội dung của Hợp đồng mua bán điện đã ký của các dự án điện năng lượng tái tạo hiện nay thuộc quyền và trách nhiệm của các doanh nghiệp (các chủ đầu tư và EVN). Bộ này nhấn mạnh, các cơ quan quản lý nhà nước chỉ có thể hướng dẫn việc tuân thủ quy định pháp luật, chỉ đạo, đôn đốc doanh nghiệp liên quan tích cực phối hợp để giải quyết.

Các nhà đầu tư không nhất trí với cách giải quyết của EVN

Bộ Công Thương cũng cho biết, cuối tháng 5 vừa qua, Cục Điện lực đã tổ chức họp với các nhà đầu tư dự án năng lượng tái tạo (có hơn 36 đại diện doanh nghiệp, hiệp hội tham gia) để trao đổi, nghe ý kiến của các nhà đầu tư về kết quả giải quyết các khó khăn, vướng mắc của EVN.

Tại cuộc họp, các nhà đầu tư đều nêu ý kiến không nhất trí với cách giải quyết về việc tạm thanh toán, áp dụng giá tạm đối với các dự án năng lượng tái tạo của EVN hiện nay.

Trước thực trạng trên, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo EVN khẩn trương giải quyết vướng mắc, thống nhất với chủ đầu tư các dự án điện gió, điện mặt trời về COD, hưởng giá FIT. Đồng thời, báo cáo về Bộ này để tổng hợp trước ngày 5/6.

Việc chậm trễ giải quyết, EVN phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ.

Về đánh giá của EVN “rủi ro về khiếu kiện, tranh chấp là hoàn toàn có thể xảy ra trên diện rộng, trong đó có khiếu kiện của Tập đoàn Super Energy”, đề nghị giao Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với EVN và các cơ quan liên quan nghiên cứu đánh giá, sớm báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

>> EVN gửi đề xuất khung giá điện gió ngoài khơi, Bộ Công Thương vẫn chờ thêm ý kiến