Mách nước 'tân trang' xe máy cũ, ngăn ngừa phát thải

Kiểm định khí thải xe máy (mô tô và xe gắn máy) lưu hành đang trở thành chủ đề nóng tại Việt Nam. Đa phần người dân lo rằng, xe máy đã hoạt động nhiều năm sẽ gặp khó khăn khi vượt qua các tiêu chuẩn khí thải sắp tới, do xe đã mài mòn động cơ, hệ thống xả bị hư hỏng, nhiên liệu không được đốt cháy hoàn toàn... gây ra lượng khí thải vượt mức cho phép.

Nói về việc kiểm định khí thải xe máy, Cục Đăng kiểm Việt Nam (ĐKVN) cho biết đã nghiên cứu, rà soát kỹ vấn đề kiểm định khí thải xe máy đang lưu hành từ kinh nghiệm một số nước trong khu vực.

Qua kết quả khảo sát kiểm tra khí thải thực tế cho khoảng 20.000 xe máy tại 3 thành phố lớn trên cả nước là Hà Nội, Đà Nẵng và TPHCM, Cục ĐKVN nhận định: Xe máy có thời gian sử dụng dưới 5 năm (tính theo năm sản xuất, đến thời điểm thực hiện kiểm tra khí thải) thì mức phát thải chất gây ô nhiễm (HC, CO; theo TCVN 6438:2018) hầu như không có sự thay đổi lớn.

Đối với các xe có thời gian sử dụng trên 5 năm, phát thải chất gây ô nhiễm đã có sự gia tăng đáng kể, phụ thuộc vào chế độ bảo dưỡng và tần suất sử dụng phương tiện của chủ xe. Còn những xe máy quá cũ (thời gian sử dụng trên 12 năm) thì tỷ lệ phát thải chất gây ô nhiễm tăng cao.

Để phòng ngừa việc phát thải chất gây ô nhiễm, cơ quan đăng kiểm khuyến nghị người dân cần kiểm tra khí thải hằng năm (chu kỳ kiểm định 12 tháng). Theo đó, cần bảo dưỡng xe máy bằng cách thay lọc gió, dầu bôi trơn, bugi... chuyển đổi từ phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang phương tiện sử dụng nhiên liệu xanh, sạch.

Góp ý về lộ trình áp dụng quy định kiểm soát khí thải xe môtô, xe máy lưu hành do Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang soạn thảo, Cục ĐKVN cho rằng việc kiểm định khí thải đồng loạt với xe máy từ đầu năm 2027 tại Hà Nội và TPHCM không đảm bảo tính khả thi, gây ùn tắc vì số xe máy ở hai thành phố lớn hơn nhiều năng lực của các cơ sở kiểm định.

Cục ĐKVN đề xuất kéo giãn lộ trình, thay vì Hà Nội, TP HCM cùng kiểm định khí thải từ 1/1/2027 thì bắt đầu từ 1/7/2027 với xe sản xuất trước năm 2008 (tiêu chuẩn khí thải mức 1). Từ 1/7/2029, kiểm định khí thải xe máy sản xuất trước năm 2016 (áp dụng mức 2); từ 1/1/2032 áp dụng với xe sản xuất trước năm 2026 (mức 3).

Các thành phố trực thuộc trung ương còn lại (Hải Phòng, Đà Nẵng, Huế, Cần Thơ) áp dụng tương tự Hà Nội, TP HCM, nhưng lộ trình lùi một năm. Các địa phương khác kiểm định khí thải xe máy mức 1 từ 1/1/2029 với xe sản xuất từ 2008 trở về trước và mức 2 từ 1/1/2031 với xe sản xuất từ năm 2009 trở đi...