Minh bạch hóa trao đổi dữ liệu xuyên biên giới để chống hoạt động rửa tiền

Chiều 14/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến lần đầu về dự án Luật Dữ liệu.

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang cho biết, việc xây dựng dự án Luật Dữ liệu nhằm tạo sự thống nhất, đồng bộ, sử dụng hiệu quả dữ liệu phục vụ công tác quản lý nhà nước và phát triển KT-XH; phục vụ phát triển Chính phủ số...

Bộ Công an đánh giá tác động

Một trong những nội dung đáng chú ý của dự luật là quy định về chuyển dữ liệu ra nước ngoài cho tổ chức, cá nhân nước ngoài.

Dự luật quy định rõ: Hoạt động cung cấp, chuyển dữ liệu ra nước ngoài cho tổ chức, cá nhân nước ngoài phải bảo đảm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể dữ liệu, bảo vệ an ninh, quốc phòng và lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng.

Dữ liệu được phân loại là dữ liệu cốt lõi, quan trọng cần được cung cấp, chuyển giao bên ngoài biên giới Việt Nam, cho tổ chức, cá nhân nước ngoài phải được cơ quan có thẩm quyền đánh giá tác động và chấp thuận. Đối với dữ liệu cá nhân, thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Dự luật quy định rõ, Thủ tướng Chính phủ quyết định việc cung cấp, chuyển giao dữ liệu cốt lõi. Bộ Quốc phòng chủ trì thực hiện xác định, đánh giá tác động và quyết định cung cấp, chuyển giao các dữ liệu quan trọng thuộc lĩnh vực quân sự, quốc phòng, cơ yếu.

Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan thực hiện đánh giá tác động việc chuyển giao dữ liệu quan trọng (trừ dữ liệu quan trọng thuộc lĩnh vực quân sự, quốc phòng, cơ yếu).

Việc đánh giá tác động tập trung vào các rủi ro mà hoạt động cung cấp, chuyển giao dữ liệu có thể ảnh hưởng đến an ninh, quốc phòng và lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức.

Dự luật cũng đặt ra yêu cầu đánh giá tác động nguy cơ dữ liệu sẽ bị giả mạo, phá hủy, rò rỉ, bị mất, chuyển giao hoặc thu thập, sử dụng bất hợp pháp trong hoặc sau khi dữ liệu được chuyển giao.

Trao đổi dữ liệu phải bảo đảm chủ quyền số

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, có ý kiến cho rằng, đây là nội dung mới nhưng tờ trình chưa làm rõ sự cần thiết của quy định này.

“Trong bối cảnh toàn cầu hóa, chuyển đổi số mạnh mẽ, luồng dữ liệu xuyên biên giới ngày càng gia tăng đòi hỏi phải có khung pháp lý rõ ràng để quản lý. Việc quy định chuyển dữ liệu ra nước ngoài cần được cân nhắc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân liên quan đến dữ liệu cá nhân của công dân Việt Nam", ông Tới nhấn mạnh.

Dự luật cần xác định rõ các loại dữ liệu quan trọng bị cấm hoặc hạn chế chuyển ra nước ngoài, quy định về lưu trữ bản sao dữ liệu quan trọng tại Việt Nam và truy xuất, kiểm soát dữ liệu khi đã chuyển giao.

Đồng thời, cần xác định rõ trách nhiệm bồi thường khi xảy ra sự cố dữ liệu, quy định về thẩm quyền của các cơ quan trong việc quyết định chuyển giao dữ liệu, tuân thủ quy định về đánh giá dữ liệu để tránh chồng chéo trong quản lý.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học - Công nghệ Lê Quang Huy đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ thêm nội hàm trao đổi dữ liệu xuyên biên giới, nhất là về mặt quản lý nhà nước, hợp tác quốc tế.

Nội dung này sẽ thúc đẩy dòng chảy dữ liệu, giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường, chuỗi cung ứng và mở rộng nguồn lực tài chính. Đây cũng là cách minh bạch hóa, chống hoạt động rửa tiền, hành vi tham nhũng.

Tuy nhiên, ông Huy lưu ý, việc trao đổi dữ liệu phải bảo đảm chủ quyền số, quy định với dữ liệu số Việt Nam để bảo vệ tối đa lợi ích của nước ta và các thỏa thuận quốc tế.

Tiếp thu các góp ý, Bộ trưởng Công an cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ rà soát, chỉnh lý để đảm bảo đồng bộ, thống nhất với Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đồng thời bổ sung quy định giao Chính phủ nêu chi tiết quy trình và các nội dung liên quan.

>>Triệt xóa nhóm đối tượng rửa tiền, lừa đảo hàng tỷ đồng qua đầu tư tiền ảo