'Mỏ vàng dưới nước' của Việt Nam bứt phá mạnh mẽ: Vượt 9,5 tỷ USD sau 10 tháng, Trung Quốc săn mua không ngớt

Kết quả này cho thấy sự nỗ lực bền bỉ của ngành trong bối cảnh thị trường nhiều biến động, đặc biệt là các cú sốc chính sách từ thị trường Mỹ. Dù quý III bắt đầu xuất hiện dấu hiệu chững lại do ảnh hưởng của thuế đối ứng, các nhóm sản phẩm chủ lực vẫn duy trì được sức bật tốt và tạo nền tảng để xuất khẩu cả năm cán mốc 11 tỷ USD.

Tôm hùm bùng nổ, cá rô phi nổi bật

Trong cơ cấu xuất khẩu, tôm vẫn là đầu tàu, đạt trên 3,9 tỷ USD sau 10 tháng. Tôm thẻ, tôm sú duy trì tăng ổn định, nhưng tâm điểm là tôm hùm với mức tăng trưởng kỷ lục, 712 triệu USD, tăng 134%, nhờ nhu cầu cao từ Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc), đặc biệt là phân khúc tôm sống cao cấp cho hệ thống HORECA.

Cá tra đạt kim ngạch khoảng 1,8 tỷ USD, duy trì vai trò chủ lực thứ hai, trong khi cá rô phi bứt phá mạnh, tăng 220% lên 62 triệu USD, trở thành ngành hàng chiến lược mới với nhu cầu tăng tại Mỹ và châu Âu.

Ngược lại, cá ngừ giảm gần 4% so với cùng kỳ, đạt 791 triệu USD, chịu áp lực từ thiếu nguyên liệu và xung đột tại Trung Đông. Mực và bạch tuộc phục hồi, tổng kim ngạch vượt 627 triệu USD, nhờ nhu cầu đông lạnh tại Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ. Nhóm chả cá, surimi cũng ghi nhận tăng 24%, đạt 291 triệu USD.

Trung Quốc là điểm tựa tăng trưởng

Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) tiếp tục là “điểm tựa”, xuất khẩu 10 tháng vượt 2 tỷ USD, tập trung vào tôm hùm, cá biển và cua sống. Nhu cầu cuối năm mở ra dư địa tăng trưởng cho doanh nghiệp.

Ngược lại, thị trường Mỹ bắt đầu giảm tốc từ quý III do thuế đối ứng 20%. Nhiều doanh nghiệp chủ động điều chỉnh lượng hàng tôm và cá tra để giảm rủi ro, đồng thời đối mặt thuế chống bán phá giá và quy định MMPA từ 2026, khiến Mỹ trở thành “điểm nóng rủi ro” ngành thủy sản.

Các thị trường khác như Nhật Bản, EU và Hàn Quốc tăng trưởng ổn định. Xuất khẩu sang Nhật Bản có kim ngạch gần 1,45 tỷ USD, tăng nhờ tôm, mực, cá biển và cua thanh trùng.

EU đạt 985 triệu USD, hưởng lợi từ nới lỏng rào cản kỹ thuật thủy sản nuôi; xuất khẩu sang Hàn Quốc có kim ngạch đạt 725 triệu USD, tăng hai con số nhờ mực, bạch tuộc và surimi.

Các thị trường CPTPP như Canada, Australia, Nhật Bản tiếp tục tăng nhanh, chứng tỏ lợi thế về thuế quan của Việt Nam.

Ngành thủy sản Việt Nam sẽ đối mặt với nhiều thách thức như thuế đối ứng Mỹ kéo dài, rủi ro MMPA, thẻ vàng IUU EU, cạnh tranh từ Ấn Độ, Ecuador, Indonesia. Để duy trì tăng trưởng, doanh nghiệp cần tái cơ cấu thị trường; Phát triển sản phẩm giá trị gia tăng; Đầu tư công nghệ chế biến; Nâng tiêu chuẩn bền vững nhằm giữ vững tốc độ xuất khẩu dài hạn.