Một 'sản vật' của Việt Nam bùng nổ tại Trung Quốc: Xuất khẩu vượt 1 tỷ USD, cạnh tranh gay gắt nhưng cơ hội vẫn rộng mở

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) dẫn số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam cho biết, tính đến ngày 15/10/2025, kim ngạch xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc) đạt hơn 1 tỷ USD, tăng 66% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức tăng trưởng mạnh nhất trong tất cả các thị trường xuất khẩu tôm của Việt Nam, đồng thời củng cố vị trí Trung Quốc là thị trường số 1, chiếm 28,2% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam.

Cấu trúc sản phẩm xuất khẩu thay đổi rõ rệt
Trong 9 tháng đầu năm, cơ cấu mặt hàng xuất khẩu sang Trung Quốc có sự phân hóa rõ rệt so với các thị trường khác. Nhóm tôm loại khác (trừ tôm chân trắng và tôm sú) chiếm ưu thế tuyệt đối với 633 triệu USD, tăng 139%, chiếm 65,6% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm sang Trung Quốc.

Đáng chú ý, nhóm tôm sống, tươi và đông lạnh đạt 614 triệu USD, tăng 145%, phản ánh nhu cầu tiêu thụ mạnh đối với các sản phẩm cao cấp, đặc biệt là tôm hùm sống. Trong khi đó, tôm chân trắng đạt 247 triệu USD, tăng 3%, trong đó nhóm sản phẩm chế biến tăng 114%, phản ánh xu hướng tiêu dùng đa dạng, chuyển dịch sang sản phẩm tiện lợi tại các đô thị lớn. Tôm sú đạt 86 triệu USD, tăng 7,7%, vẫn duy trì chỗ đứng ổn định tại các thành phố ven biển như Quảng Châu và Thượng Hải, nơi người tiêu dùng đánh giá cao chất lượng thịt và màu sắc đẹp.
Với cơ cấu sản phẩm đặc thù và tốc độ tăng trưởng mạnh, Trung Quốc đang trở thành điểm tựa tăng trưởng chính của ngành tôm Việt Nam năm 2025, không chỉ về lượng mà còn về giá trị, nhờ nhu cầu mở rộng theo cả chiều lượng và chiều chất.
Áp lực cạnh tranh gay gắt

Tuy nhiên, cạnh tranh tại thị trường này ngày càng khốc liệt. Ecuador và Ấn Độ bán mạnh tôm đông lạnh giá thấp cho các kênh nhà hàng bình dân, trong khi Việt Nam và Thái Lan tập trung vào phân khúc cao cấp, chế biến và tươi sống.

Mức tăng trưởng khiêm tốn 3% của nhóm tôm chân trắng cho thấy Việt Nam vẫn chịu sức ép lớn tại phân khúc giá rẻ. Để mở rộng thị phần, các doanh nghiệp cần chú trọng xây dựng thương hiệu, cải thiện bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc, đồng thời đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật cao của thị trường Trung Quốc.
Cuối tháng 10, tại Thanh Đảo, Trung Quốc, Hội chợ Thủy sản và Nghề cá 2025 diễn ra với sự tham gia của 15 doanh nghiệp thủy sản Việt Nam dưới sự hỗ trợ của VASEP tại Gian hàng Quốc gia Việt Nam. Sự kiện này là cơ hội quan trọng để tiếp cận khách hàng mới, mở rộng thị phần, cập nhật xu hướng tiêu dùng, tăng cường nhận diện thương hiệu tại thị trường trọng điểm.
Trung Quốc là động lực tăng trưởng chính của tôm Việt trong năm 2025, nhưng cơ hội lớn luôn đi kèm thách thức. Thị trường thay đổi nhanh, chính sách nhập khẩu thường xuyên điều chỉnh, cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Để giữ vững đà tăng và phát triển bền vững, các doanh nghiệp Việt Nam cần tái định vị chiến lược xuất khẩu theo hướng chuyên nghiệp, bền vững; Tăng giá trị gia tăng; Khẳng định vị thế tôm Việt trong chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu.
Với nền tảng lợi thế về vị trí địa lý gần Trung Quốc, chất lượng sản phẩm và khả năng phản ứng nhanh, ngành tôm Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để củng cố thị phần và mở rộng sang các phân khúc cao cấp, đồng thời tăng sức cạnh tranh trong bối cảnh thị trường biến động liên tục.