Mua mặt hàng phổ biến trên sàn TMĐT, nhiều người có nguy cơ tiếp xúc chất gây ung thư nồng độ vượt ngưỡng gần 1.200 lần

Thời gian gần đây, một loạt vụ phát hiện trang sức giá rẻ bán trên các sàn thương mại điện tử có hàm lượng kim loại nặng vượt chuẩn đang khiến người tiêu dùng và cơ quan quản lý cảnh giác. Những vụ việc này được ghi nhận ở nhiều quốc gia. Tại Hàn Quốc, hải quan Incheon và chính quyền Seoul phát hiện hàng chục mẫu trang sức từ các nền tảng như AliExpress, Temu, Shein có cadimi và chì vượt hàng chục đến hàng trăm lần so với tiêu chuẩn an toàn.

Ở Anh, Cơ quan An toàn Sản phẩm (OPSS) thu hồi sản phẩm bán trên Amazon do chứa cadimi vượt chuẩn, trong khi Liên minh châu Âu cũng chặn nhập khẩu nhiều lô hàng khuyên tai, vòng cổ nhiễm kim loại nặng. Báo cáo an toàn sản phẩm quốc tế cho thấy, chỉ trong quý I/2025 đã có hàng chục vụ thu hồi trang sức toàn cầu, phần lớn xuất xứ từ Trung Quốc.

Hàm lượng kim loại nặng vượt chuẩn trong những mẫu trang sức giá rẻ rất nguy hiểm cho sức khỏe. Ảnh minh họa

Từ những chiếc khuyên tai mang dấu “925” nhưng thực tế là hợp kim, đến vòng cổ mạ bóng bán trong livestream, nhiều sản phẩm bị phát hiện chứa cadimi, niken, chì, có thể gây dị ứng cấp tính và độc tính lâu dài. Thông tin ban đầu từ một vụ kiểm nghiệm do một blogger Trung Quốc công bố cho thấy một mẫu có cadimi vượt mức tới 1.179 lần, còn nhiều mẫu khác có niken vượt nhiều lần so với ngưỡng an toàn.

Nguy cơ sức khỏe không phải lời cảnh báo suông. Cadimi được Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) xếp vào nhóm gây ung thư cho người. Khi xâm nhập vào cơ thể, cadimi khó thải trừ và tích lũy lâu dài, đặc biệt nguy hiểm nếu trẻ em nhai hoặc mút đồ trang sức. Niken, crôm và chì cũng là những kim loại có khả năng gây dị ứng da, viêm da tiếp xúc hoặc tổn thương nội tạng nếu tiếp xúc, nuốt hoặc tiếp xúc kéo dài. Nhiều nghiên cứu môi trường - y tế đã chỉ ra rủi ro khi dùng trang sức sản xuất đại trà mà không kiểm soát chất lượng.

Hãy chọn mua trang sức tại cơ sở uy tín, đặc biệt là trang sức cho trẻ nhỏ. Ảnh minh họa

Nguyên nhân của vấn đề mang tính hệ thống: chi phí sản xuất thấp, chuỗi cung ứng phức tạp và tiêu chí kiểm duyệt hàng hóa trực tuyến lỏng lẻo. Nhiều món trang sức giá rẻ được mạ phủ bề mặt để trông giống bạc hoặc vàng, nhưng lõi bên trong là hợp kim rẻ tiền, thậm chí làm từ phế liệu công nghiệp chứa tạp chất kim loại nặng. Bên cạnh đó, áp lực cạnh tranh về giá trên các nền tảng TMĐT thúc đẩy nhà bán giảm chi phí, dẫn tới việc dùng vật liệu không đạt chuẩn để giữ biên lợi nhuận. Các cơ quan quản lý các nước đã nhiều lần phát hiện và thu hồi sản phẩm nhiễm độc, cho thấy đây không phải là vấn đề riêng lẻ mà có tính toàn cầu.

Thực tế kiểm nghiệm và điều tra cho thấy giới tiêu dùng khó phân biệt “hàng thật”. Nhiều sản phẩm mang tem “S925” hay “vàng 999” nhưng không có giấy chứng nhận kiểm định độc lập; trong một số trường hợp người bán có thể giả mạo chứng nhận hoặc khai báo sai nguồn gốc. Bằng mắt thường khó phân biệt chất liệu và việc gửi mẫu đi xét nghiệm độc lập tốn kém, mất thời gian. Các chuyên gia khuyến nghị người tiêu dùng nên hạn chế mua trang sức kim loại giá rẻ, đặc biệt cho trẻ em, ưu tiên sản phẩm từ thương hiệu uy tín có chứng nhận.