Ngôi chùa là di sản văn hoá 200 năm tuổi, nơi sinh hoạt văn hoá của trên 30% dân số địa phương, chỉ cách TP. Sóc Trăng hơn 50km
Trải qua những năm tháng chiến tranh ác liệt, ngôi chùa đã phải hứng chịu nhiều lần ném bom của địch.
Tọa lạc tại ấp Vĩnh Thanh, xã Vĩnh Quới, thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng, cách TP. Sóc Trăng hơn 50km, chùa Ô Chum (hay còn gọi là chùa Aram Prếk Chếk) mang trong mình bề dày lịch sử hơn 200 năm, là niềm tự hào của cộng đồng dân cư Khmer nơi đây.
Được xây dựng vào năm 1798, chùa Ô Chum từ lâu đã trở thành trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng, văn hóa và thể thao của người dân Khmer, chiếm hơn 30% dân số địa phương. Nơi đây không chỉ là chốn tâm linh thanh tịnh mà còn là nơi lưu giữ bản sắc văn hóa độc đáo của người Khmer Nam Bộ.
Trải qua những năm tháng chiến tranh ác liệt, chùa Ô Chum đã phải hứng chịu nhiều lần ném bom của địch. Vào năm 1968 và 1969, ngôi chùa bị tàn phá nặng nề, gần như hoàn toàn bị san phẳng. Tuy nhiên, với tinh thần kiên cường, các vị sư sãi và bà con Phật tử nơi đây vẫn quyết tâm bám trụ, bảo vệ phum sóc và góp sức cho phong trào cách mạng.
Đến nay, chùa Ô Chum vẫn sừng sững hiên ngang như một minh chứng lịch sử hào hùng của quân và dân Sóc Trăng. Vào thập niên đầu của thế kỷ XXI, chùa Ô Chum vẫn còn nghèo nàn và hoang sơ. Nhưng nhờ sự đoàn kết và nỗ lực không ngừng của mỗi thế hệ, cùng với sáng tạo của Đại đức Sơn Phước Lợi - trụ trì đời thứ 15, ngôi chùa đã từng bước phát triển và trở thành biểu tượng sáng rực của cộng đồng, góp phần làm rạng danh vùng đất anh hùng Vĩnh Quới. Năm 2008, ngôi chùa được UBND tỉnh Sóc Trăng công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh, trở thành điểm đến tâm linh và văn hóa thu hút đông đảo du khách.
Nhờ sự chung tay góp sức của các mạnh thường quân, Phật tử gần xa cùng sự hỗ trợ của các cấp chính quyền, vào tháng 3 năm nay, chùa đã được xây dựng lại trên diện tích hơn 2ha. Dựa trên dáng dấp của ngôi chùa cũ, công trình mới mong muốn giữ gìn nguyên vẹn những giá trị kiến trúc và văn hóa độc đáo của chùa Ô Chum.
Chùa Ô Chum hiện lên rực rỡ giữa khung cảnh thanh bình với lối kiến trúc Khmer đặc trưng, sử dụng tông màu đỏ cam chủ đạo. Nổi bật trên tổng thể là mái chùa được thiết kế theo hình tam giác cân cân đối, uy nghi. Góc mái được trang trí tinh tế với hình tượng bốn đuôi rồng uốn lượn uyển chuyển, mềm mại, tạo điểm nhấn ấn tượng cho ngôi chùa.
Điểm nhấn trong kiến trúc chùa Ô Chum chính là những bức tranh vẽ tay bởi các nghệ nhân dân gian Khmer. Những bức tranh này được trang trí khắp nơi trong chùa, từ chánh điện đến các dãy hành lang, miêu tả sinh động cuộc đời của Đức Phật Thích Ca, từ lúc mới sinh đến khi đắc đạo.
Đối với người Khmer, Đức Phật được xem như vị thần che chở, ban phúc lành cho họ. Chính vì vậy, hầu như ở mỗi phum sóc, người dân đều tự nguyện đóng góp để xây dựng ngôi chùa riêng cho địa phương mình. Chùa Ô Chum cũng là minh chứng cho truyền thống tốt đẹp này của cộng đồng người Khmer.
Bên cạnh những bức tranh vẽ tay, các bức tường, cột kèo và cánh cửa trong chùa cũng được trang trí bằng các bức phù điêu và hình ảnh lấy cảm hứng từ cuộc đời của Đức Phật. Những họa tiết này được chạm khắc tỉ mỉ, tinh tế, thể hiện sự tôn kính và lòng thành kính của người dân đối với Đức Phật.
Bên cạnh kiến trúc độc đáo, du khách còn ấn tượng bởi hình ảnh hoa sen xuất hiện trong khuôn viên chùa. Hoa sen được xem như biểu tượng linh thiêng trong Phật giáo, thể hiện sự thanh tao, thoát tục và sự nảy nở của tinh thần hướng thiện. Hình ảnh tượng Phật dù ở tư thế đứng hay ngồi đều ngự trên tòa sen nhiều tầng càng làm nổi bật ý nghĩa thiêng liêng và sự thanh cao của đạo Phật.
Với diện tích rộng rãi, khang trang, chùa Ô Chum hứa hẹn sẽ trở thành một điểm đến tâm linh và văn hóa lý tưởng, nơi du khách có thể tìm kiếm sự thanh tịnh, bình an trong tâm hồn và khám phá những nét đẹp văn hóa truyền thống của người Khmer Nam Bộ. Mỗi năm, nơi này tổ chức nhiều lễ hội của người Khmer, thu hút đông đảo người dân từ khắp nơi đến tham dự như lễ Chôl Chnăm Thmây, lễ Sen Đôlta,…