Người Mỹ ‘còng lưng’ gánh nợ vì giấc mơ 4 bánh
Hàng triệu người dân Hoa Kỳ đang đối diện cơn ác mộng mang tên “thị trường ô tô Mỹ” khi giá xe tăng, lãi vay cao, nợ vượt giá trị xe và nguy cơ vỡ nợ lan rộng. “Sóng gió” còn chưa dừng lại khi cuộc chiến thuế quan mới có thể đẩy giá xe tăng thêm hàng nghìn USD.
Ngỡ ngàng “núi nợ” 1,64 nghìn tỷ USD khi người Mỹ vay tiền mua ô tô
Thị trường ô tô Mỹ đang đối mặt với một “cơn bão lớn” đang nhanh chóng nhấn chìm những người sở hữu xe bình thường trên khắp cả nước. Dấu hiệu cảnh báo rõ ràng nhất chính là tỷ lệ người vay mua ô tô không trả được nợ đúng hạn đang ngày một gia tăng.
Theo báo cáo của Fitch Ratings, tính đến tháng 1 năm nay, 6,6% người vay thuộc nhóm rủi ro cao đã quá hạn thanh toán ít nhất 60 ngày.
Đây là tỷ lệ cao nhất kể từ khi Fitch bắt đầu thu thập dữ liệu này vào đầu những năm 1990. Và tình hình được dự đoán sẽ tiếp tục xấu đi. Báo cáo cho biết thị trường cho vay mua ô tô dành cho nhóm khách hàng không trả nợ được đúng hạn đang có “khả năng xấu đi” trong phần còn lại của năm 2025.
Điều này đặc biệt đáng lo ngại khi xét đến quy mô của thị trường cho vay mua ô tô ở Mỹ. Tính đến quý I/2025, các hộ gia đình tại nền kinh tế lớn nhất thế giới đang gánh khoản nợ vay mua ô tô lên tới 1,64 nghìn tỷ USD, vượt qua cả khoản nợ thẻ tín dụng (1,18 nghìn tỷ USD) và khoản nợ vay sinh viên (1,63 nghìn tỷ USD), theo thống kê của trang Debt.org.
Xe hơi - từ biểu tượng tự do đến gánh nặng nợ nần
Căn nguyên của cuộc khủng hoảng hiện nay bắt đầu từ 5 năm trước, trong thời kỳ đại dịch Covid-19. Gián đoạn chuỗi cung ứng và nhiều nhà máy đóng cửa đã tạo ra những bất thường khiến giá xe hơi tăng vọt.
Theo Edmunds, vào tháng 1 năm 2022, 80% người mua ô tô mới đã trả giá cao hơn mức giá bán lẻ đề xuất của nhà sản xuất (MSRP). Còn theo Cox Automotive, giá xe cũ khi đó thậm chí còn tăng nhanh hơn giá xe mới.
Nói cách khác, người mua đã chi quá nhiều tiền để sở hữu một chiếc xe hơi nhằm thỏa mãn "giấc mơ 4 bánh".
Giờ đây, giá trị xe đã giảm trong khi lãi suất lại tăng đều đặn, khiến nhiều chủ xe rơi vào tình trạng “âm vốn” (khoản vay lớn hơn giá trị xe).
Thực tế, vào cuối năm ngoái, cứ 5 xe đem đi đổi thì có 1 xe mang khoản nợ âm hơn 10.000 USD (gần 262 triệu đồng), theo Edmunds. Tình hình rất nghiêm trọng và triển vọng tiến triển cũng ảm đạm không kém.
Chuyện gì sẽ xảy ra sắp tới?
Trong lúc đang vật lộn với lãi suất tăng và giá xe giảm, thị trường ô tô Mỹ còn phải đối mặt thêm một thử thách khác: cuộc chiến thương mại dưới thời Tổng thống Donald Trump trong nhiệm kỳ 2 của ông.
Khoảng một nửa số ô tô bán ra ở Mỹ trong năm 2024 là xe nhập khẩu và nhiều hãng sản xuất trong nước cũng phụ thuộc vào linh kiện ngoại nhập. Mức thuế 25% mới áp lên ô tô nhập khẩu có thể làm tăng chi phí sản xuất thêm 6.000 USD (hơn 157 triệu đồng) đối với xe dưới 40.000 USD (hơn 1 tỷ đồng).
Trong bối cảnh người tiêu dùng đã bị siết chặt chi tiêu, các nhà sản xuất khó có thể chuyển phần chi phí tăng này cho người mua nên họ đang buộc phải cắt giảm chi phí và nhân sự. General Motors (GM) và Stellantis đã sa thải hàng trăm người, trong khi Ford mới đây cũng cắt giảm 350 nhân sự ở mảng phần mềm với lý do “cần nâng cao hiệu suất”.
Người mua xe hơi nên chuẩn bị tâm lý cho một thị trường Mỹ đầy khó khăn phía trước.
Theo Moneywise
