Nhìn từ mục tiêu đưa CPI tăng khoảng 3,3% đến giải pháp giúp 'hạ cánh mềm' lạm phát cuối năm

Trong mười tháng đầu năm 2025, công tác quản lý giá đã đạt được mục tiêu Quốc hội và Chính phủ đề ra, với lạm phát tiếp tục được kiểm soát.

Cụ thể, tại cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá diễn ra chiều 21/11 do Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc chủ trì, báo cáo của Bộ Tài Chính đã chỉ rõ, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 10 tháng năm 2025 tăng 3,27% so với cùng kỳ năm 2024. Diễn biến giá cả thị trường cơ bản tuân theo quy luật hàng năm, khi đa số các tháng có CPI tháng trước chỉ tăng nhẹ 0,2% hoặc thấp hơn.

Trong 10 tháng năm 2025, thị trường hàng hóa trong nước tiếp tục duy trì ổn định, nguồn cung hàng hóa đáp ứng tốt nhu cầu tiêu dùng của người dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, đặc biệt trong các dịp tiêu dùng cao điểm.

Theo số liệu của Cục Thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ 10 tháng đầu năm đạt 5.773 nghìn tỷ đồng, tăng 9,3% so với cùng kỳ năm 2024. Điều này cho thấy sức mua của thị trường đã có sự cải thiện đáng kể.

Trong 10 tháng năm 2025, lạm phát vẫn tiếp tục được kiểm soát trong phạm vi mục tiêu Quốc hội và Chính phủ đề ra, đồng thời thực hiện một bước điều chỉnh giá một số hàng hóa, dịch vụ Nhà nước quản lý theo lộ trình thị trường.

Nhìn vào con số CPI 3,27% này, Bộ Tài chính đã cập nhật 2 kịch bản (kịch bản 1, CPI bình quân tăng khoảng 3,3%, kịch bản 2 CPI tăng khoảng 3,5% so với năm 2024), đồng thời đề xuất các biện pháp cần tập trung quản lý, điều hành giá trong thời gian tới. Mặc dù đã đạt được mục tiêu trong 10 tháng đầu năm, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh rằng không được chủ quan và cần tiếp tục tập trung triển khai hiệu quả các giải pháp kiềm chế lạm phát, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng.

Về mục tiêu, giải pháp quản lý, điều hành giá trong thời gian tới, Phó Thủ tướng đề nghị tập trung, kiên trì triển khai các giải pháp điều hành CPI năm 2025 theo kịch bản thứ nhất với mức tăng khoảng 3,3% so với năm 2024; đồng thời phải kiểm soát chặt chẽ đối với những mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống nhân dân như điện, nước, thực phẩm…

Tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình kinh tế thế giới, nhất là các nước đối tác để chủ động có những giải pháp phù hợp, kịp thời, hiệu quả. Giám sát chặt chẽ biến động thị trường trong nước, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, sốt giá.

Nhấn mạnh, trong những tháng cuối năm, các bộ ngành, địa phương sẽ đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, Phó Thủ tướng đề nghị các tỉnh phải tập trung triển khai các giải pháp, tạo điều kiện tối đa để đảm bảo cung ứng nguyên vật liệu xây dựng (cát, đá, sỏi) phục vụ thi công.

Đồng thời tiếp tục đảm bảo cân đối cung - cầu, đặc biệt là các nhóm hàng hóa: Lương thực, thực phẩm, xăng dầu, nguyên liệu đầu vào, bất động sản… bảo đảm nguồn cung hàng hóa cho các địa phương bị ảnh hưởng bởi lũ lụt; cũng như phục vụ cho dịp Tết Âm lịch sắp tới.

Sử dụng linh hoạt các công cụ kiểm soát và bình ổn giá gắn với các nhóm hàng hóa, tiêu dùng thiết yếu.

Để giữ lạm phát trong tầm kiểm soát, đặc biệt trong những tháng cuối năm và dịp Tết Âm lịch sắp tới, trong bài viết được đăng tải trên Báo Lao động, PGS-TS Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế cũng chỉ ra hàng loạt giải pháp cần triển khai đồng bộ. Các giải pháp này không chỉ là bài toán kỹ thuật mà còn là nhiệm vụ gắn trực tiếp với đời sống nhân dân.

Một trong những giải pháp quan trọng nhất là kiểm soát chặt chẽ đối với những mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống nhân dân như điện, nước và thực phẩm. Đối với nhóm hàng nông sản - thực phẩm, Nhà nước cần phối hợp với các địa phương để khôi phục sản xuất sau thiên tai, tổ chức lại vùng trồng và chuỗi cung ứng, và xem xét nhập khẩu linh hoạt để bổ sung nguồn cung thiếu hụt cục bộ, tránh tình trạng găm hàng, thổi giá. Đồng thời, hệ thống bình ổn giá tại các đô thị lớn cần tăng cường vai trò điều tiết trong thời điểm cao điểm Tết.

Bên cạnh đó, việc điều hành các mặt hàng do Nhà nước quản lý cũng cần có sự chủ động và tầm nhìn. Đối với xăng dầu, điện, cần xây dựng kịch bản điều hành theo hướng dự báo được, tránh điều chỉnh giá dồn dập trong thời gian ngắn. Khi buộc phải tăng giá, cần giải thích minh bạch về nguyên nhân, lộ trình và tác động, đồng thời cân nhắc sử dụng công cụ thuế - phí để giảm một phần áp lực trong giai đoạn nhạy cảm.

Kiểm soát chi phí sản xuất cũng là một yếu tố then chốt. Các khoản chi phí phi sản xuất, không đến từ nguyên liệu mà từ thủ tục hành chính rườm rà, phí kiểm tra chuyên ngành, chi phí logistics hay các khâu trung gian không cần thiết, cần được cắt giảm để giảm áp lực tăng giá hàng hóa.

Cuối cùng, việc kiểm soát kỳ vọng lạm phát thông qua minh bạch thông tin là vô cùng quan trọng. Khi doanh nghiệp và người dân tin rằng các yếu tố vĩ mô ổn định, đặc biệt là tỉ giá không biến động sốc, tâm lý găm giữ ngoại tệ sẽ giảm, giúp nhiều nhóm hàng tránh tăng giá theo hiệu ứng "tự vệ".

Chính sách điều hành tỉ giá phải linh hoạt nhưng có mục tiêu. Khi người dân hiểu rõ nguyên nhân tăng giá và thấy Nhà nước có giải pháp cụ thể, nhất quán, tâm lý hoang mang, mua tích trữ hay nâng giá theo tin đồn sẽ giảm đáng kể, ngăn chặn việc kỳ vọng lạm phát tự "thổi phồng" giá cả ngay cả khi chi phí thực tế chưa tăng. Tóm lại, việc giữ lạm phát trong tầm kiểm soát là giữ vững vùng an toàn cho đời sống người dân và tạo nền tảng ổn định cho tăng trưởng năm 2026 và các năm tiếp theo.