Nổ kho chứa hóa chất khiến gần 1.000 người thương vong, hàm lượng chất độc cao gấp 356 lần mức cho phép: Huy động hàng trăm xe chữa cháy, 1.000 binh sĩ đến cứu hộ
Không chỉ khiến hàng trăm người thương vong, thảm họa còn gây thiệt hại nghiêm trọng cho cơ sở hạ tầng.
Vào ngày định mệnh 12/8/2015, thành phố Thiên Tân (Trung Quốc) đã bị rung chuyển bởi hai vụ nổ liên tiếp tại một nhà kho hóa chất. Nhà kho này lưu trữ một lượng lớn các chất hóa học độc hại, trong đó đáng chú ý là khoảng 700 tấn natri xyanua.
Theo Tân Hoa xã, vụ nổ đầu tiên tại nhà kho hóa chất ở cảng Thiên Tân xảy ra vào khoảng 23 giờ 20 phút ngày 12/8 (22 giờ 20 phút giờ Việt Nam), với sức công phá tương đương 3 tấn thuốc nổ TNT. Ngay sau đó, vụ nổ thứ hai đã xảy ra với sức công phá mạnh hơn, tương đương 21 tấn thuốc nổ TNT, phá hủy hoàn toàn khu vực kho chứa "hóa chất và hàng hóa nguy hiểm" của Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Kho vận Quốc tế Thụy Hải.
Tuy nhiên, chính vụ nổ thứ hai đã gây thêm nhiều thương vong do lực lượng cứu hỏa và cứu hộ đang tập trung xử lý sự cố đầu tiên. Khi các hóa chất độc hại bị đốt cháy, chúng không chỉ gây ra những mối nguy hại nghiêm trọng cho sức khỏe của các nạn nhân mà còn khiến công tác cứu hỏa và cứu hộ sau đó trở nên khó khăn hơn. Sự phát tán của các chất độc càng làm tình hình thêm phức tạp, đẩy cao mức độ nguy hiểm trong quá trình khắc phục thảm họa.
Sau hai vụ nổ, một vùng rộng lớn của khu cảng Thiên Tân đã biến thành bình địa. Hàng loạt container chứa hàng hóa bị nghiền nát, trong khi hàng trăm chiếc xe hơi bị thiêu rụi. Nhiều tòa nhà trong khu vực cũng chịu thiệt hại nặng nề, không còn nguyên vẹn. Những cột khói dày đặc tiếp tục bốc lên, tạo nên khung cảnh hoang tàn, đổ nát tại một trong những trung tâm giao thương lớn nhất thế giới.
Ngọn lửa vẫn âm ỉ cháy suốt nhiều giờ sau vụ nổ khiến công tác tiếp cận hiện trường trở nên vô cùng khó khăn. Nhà kho chứa các loại hóa chất độc hại càng làm tình hình trở nên phức tạp hơn. Tuy nhiên, giới chức Trung Quốc cho biết hỏa hoạn ban đầu đã được khống chế nhờ sự tham gia của 1.000 nhân viên cứu hỏa cùng hơn 140 xe chữa cháy được huy động đến hiện trường. Bên cạnh đó, 217 chuyên gia về vật liệu hạt nhân và hóa học cũng được cử đến để thu dọn các chất độc hại, đảm bảo an toàn cho quá trình cứu hộ.
Đặc biệt, vào ngày 20/8/2015, Cục Bảo vệ Môi trường thành phố Thiên Tân (Trung Quốc) thông báo rằng lượng xyanua phát hiện trong nước tại khu vực xảy ra vụ nổ cao hơn mức cho phép tới 356 lần. Thông tin này đã làm dấy lên lo ngại lớn về ô nhiễm môi trường và an toàn sức khỏe cho những người sống gần khu vực.
Theo thống kê, thảm họa công nghiệp tại Thiên Tân được ghi nhận là một trong những sự cố tồi tệ nhất tại Trung Quốc trong nhiều năm qua, với tổng số người thiệt mạng lên tới 173, 8 người mất tích và 798 người bị thương. Thảm họa còn gây thiệt hại nghiêm trọng cho cơ sở hạ tầng, bao gồm 304 tòa nhà, 12.428 xe ô tô và 7.533 xe hàng bị hư hại, với tổn thất kinh tế ước tính lên tới 6,87 tỷ Nhân dân tệ.
Ngày 9/11/2016, các tòa án ở thành phố Thiên Tân, miền Bắc Trung Quốc, đã đưa ra phán quyết đối với 49 bị cáo liên quan đến vụ nổ kho hóa chất gây thảm họa. Trong số này, 24 người là quản lý và nhân viên của Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Kho vận Quốc tế Thụy Hải và 25 người khác là quan chức chính phủ. Các bị cáo phải đối mặt với nhiều tội danh khác nhau, từ quản lý yếu kém đến thiếu trách nhiệm trong công tác giám sát, dẫn đến sự cố nghiêm trọng này.
Tòa án kết luận rằng Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Thụy Hải, ông Vu Học Vĩ, đã phạm tội hối lộ các quan chức quản lý cảng. Cụ thể, ông Vu đã đưa tiền mặt và các vật chất khác trị giá 157.500 nhân dân tệ để nhận được giấy phép lưu kho các loại hóa chất nguy hiểm tại cảng Thiên Tân. Hành vi này là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự lỏng lẻo trong công tác quản lý, gây ra thảm họa nổ kho hóa chất.
Ông Vu Học Vĩ đã bị kết tội lưu kho bất hợp pháp các loại hóa chất độc hại, tiến hành hoạt động kinh doanh trái phép, gây ra các sự cố nghiêm trọng liên quan đến hóa chất nguy hiểm và tội hối lộ. Với những tội danh này, ông bị tuyên án tử hình nhưng việc thi hành án được hoãn trong vòng 2 năm.
Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Thụy Hải cùng với Tổng Giám đốc và ba nhân viên khác, đã bị kết án tù từ 15 năm đến chung thân. Bảy nhân viên chịu trách nhiệm trực tiếp về sự cố cũng nhận án từ 3 đến 10 năm tù giam.
Ngoài ra, 11 người phụ trách đánh giá an toàn của công ty, những người đã cung cấp các báo cáo giả mạo, cũng bị kết án tù giam. Trong số 25 quan chức bị xử lý, có Chủ tịch Ủy ban Vận tải thành phố Thiên Tân, Vũ Đại bị kết án từ 3 đến 7 năm do xao nhãng nhiệm vụ, lạm dụng quyền lực và nhận hối lộ. Những bản án này nhấn mạnh trách nhiệm của cả phía doanh nghiệp lẫn chính quyền trong việc đảm bảo an toàn hóa chất.
