Nữ Tiến sĩ gốc Việt nổi tiếng được Tổng thống Đức trao huân chương toàn liên bang duy nhất, bố mẹ là nhà khoa học, du học sinh lứa đầu
Cô được biết đến như biểu tượng truyền thông khoa học không chỉ ở Đức mà còn lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng người Việt toàn cầu.
Thừa hưởng niềm đam mê hóa học từ bố
Tiến sĩ Mai Thi Nguyen-Kim, sinh ngày 7/8/1987 tại Heppenheim (Đức), là một trong những gương mặt nổi bật trong lĩnh vực truyền thông khoa học tại Đức. Cả cha và mẹ của cô đều là du học sinh Việt Nam tại Đức từ những năm 1970, thuộc thế hệ du học sinh đầu tiên của Việt Nam tại quốc gia này. Cha của cô là một nhà hóa học tại Đại học Kỹ thuật RWTH Aachen.
Trong cuốn sách “Komisch, alles chemisch” (tạm dịch: Kỳ lạ thay, mọi thứ đều là hóa học), Mai Thi chia sẻ: “Bố tôi là một nhà hóa học và ông nấu ăn cũng rất ngon. Ông bảo tôi: Tất cả các nhà hóa học đều biết nấu ăn - nếu anh không biết nấu ăn, anh không thể làm ngành hóa được.
Lúc tôi 13 tuổi và bắt đầu thích trang điểm, bố tôi giải thích tất cả mọi thứ cho tôi nghe: Chất nhuộm màu như thế nào, keo xịt tóc hoạt động ra sao, kem bôi mặt có độ pH bao nhiêu. Hóa học luôn là một phần của cuộc sống của tôi”.
Mai Thi theo học Hóa học tại Đại học Mainz, sau đó tiếp tục nghiên cứu tại các viện hàng đầu như MIT, Harvard (Mỹ), RWTH Aachen và bảo vệ luận án Tiến sĩ tại Đại học Potsdam với đề tài nghiên cứu về vật liệu hydrogel và polymer - lĩnh vực ứng dụng cao trong y học và kỹ thuật.
Từ nhà khoa học đến nhà báo, MC truyền hình
Mai Thi bắt đầu xây dựng kênh “Cuộc sống bí mật của các nhà khoa học” nhằm chia sẻ về đời sống thường nhật của những người làm khoa học. Sau đó, cô phát triển thêm kênh MaiLab (tên ban đầu là Schönschlau), được tài trợ bởi các đài truyền hình công cộng của Đức như ARD và ZDF. Trên kênh này, Mai Thi cùng các cộng sự cam kết nghiên cứu và cung cấp những thông tin khoa học đáng tin cậy đến công chúng. Cả hai kênh đều thu hút sự quan tâm lớn và có lượng người theo dõi đáng kể.
Không chỉ là một Tiến sĩ hóa học, Mai Thi còn là nhà báo khoa học, gương mặt quen thuộc trên truyền hình Đức khi đảm nhiệm vai trò dẫn dắt chương trình khoa học “Quarks” trên kênh WDR từ năm 2018. Một trong những chương trình nổi bật của cô, “Komisch, alles chemisch” (Kỳ lạ thay, mọi thứ đều là hóa học) không chỉ được phát sóng mà còn được xuất bản thành sách bán trên Amazon.
Cuốn sách kết hợp yếu tố giải trí với mục tiêu truyền cảm hứng khoa học, trở thành một trong những ấn phẩm ăn khách tại Đức. Trong đó, Mai Thi thể hiện là một nhà hóa học có tinh thần trách nhiệm, truyền tải niềm đam mê với thế giới nguyên tử và phân tử - những yếu tố cấu thành cuộc sống xung quanh.
Tháng 4/2020, video của tiến sĩ Mai Thi Nguyen-Kim về đại dịch COVID-19 gây “sốt” mạng xã hội khi thu hút hơn 4 triệu lượt xem chỉ trong 4 ngày, từng lọt top 1 trong danh mục YouTube Trends.
Ngày 7/4/2020, trong chương trình “Đề tài của ngày” của Tagesschau.de, cô đã chia sẻ rõ ràng về các biện pháp kiểm soát dịch bệnh, hệ số lan truyền và những hệ lụy nếu không kiềm chế dịch. Cô lý giải rằng nếu hệ số lây nhiễm trên 1, dịch có thể kéo dài 1-2 năm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế dù hệ thống y tế có thể kiểm soát được. Ngược lại, khi hệ số này dưới 1, dịch mới có thể sớm kết thúc. Những phân tích thẳng thắn và sáng rõ của cô nhận được sự lắng nghe và đồng tình từ cộng đồng.
Tại Việt Nam, trong những năm gần đây, Tiến sĩ Mai Thi Nguyen-Kim được biết đến rộng rãi qua hai cuốn sách dịch từ tiếng Đức: Ngộ quá, cái gì cũng hóa (2021) và Đừng như con ếch lên dây cót - Khoa học trong thời đại tin giả (2024).
Năm 2020, cô được Tổng thống Đức trao tặng Huân chương Thập tự Liên bang (Bundesverdienstkreuz) - huân chương toàn liên bang duy nhất của Đức nhằm ghi nhận những đóng góp xuất sắc trong việc phổ biến kiến thức khoa học đến công chúng một cách sinh động, dễ hiểu và đầy cảm hứng.
Trước đó, năm 2019, cô đã nhận Giải báo chí Hanns-Joachim-Friedrichs - một trong những giải thưởng uy tín tại Đức…
Với những thành tựu nổi bật, Mai Thi đã trở thành biểu tượng truyền thông khoa học không chỉ ở Đức mà còn lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng người Việt toàn cầu.
