Phó Tổng Thư ký Hội Tư vấn thuế Việt Nam: Hộ bán rau ngoài chợ không thuộc diện bắt buộc nộp thuế
Bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng Thư ký Hội Tư vấn thuế Việt Nam hiện chỉ có khoảng 31.000 hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên, được xem là hộ khoán lớn nằm trong diện thí điểm áp dụng hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế (tức phải dùng máy tính tiền).
Theo các chuyên gia kinh tế, sự hoang mang của nhiều hộ kinh doanh sau khi Nghị định 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực đã cho thấy khoảng trống lớn trong việc truyền thông chính sách. Không ít tiểu thương lo sợ bị “siết thuế”, bị phạt do thiếu hóa đơn, trong khi phần lớn họ không thuộc diện bị ảnh hưởng.
 |
| Không ít tiểu thương lo sợ bị “siết thuế”, bị phạt do thiếu hóa đơn, trong khi phần lớn họ không thuộc diện bị ảnh hưởng. |
Tại tọa đàm “Hộ kinh doanh trước vấn nạn hàng giả và tuân thủ thuế”, bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng Thư ký Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho biết, phần lớn tâm lý bất an này đến từ việc thiếu thông tin, hiểu sai quy định về hóa đơn điện tử, máy tính tiền và nghĩa vụ thuế.
"Vừa qua, có không ít người gọi điện hỏi tôi rằng họ chỉ bán rau ngoài chợ có cần máy tính tiền không, có bị đánh thêm thuế gì nữa không. Thực tế là họ không thuộc diện bắt buộc", bà Duyên Hải cho biết.
Theo bà Duyên Hải, hiện chỉ có khoảng 31.000 hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên, được xem là hộ khoán lớn nằm trong diện thí điểm áp dụng hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế (tức phải dùng máy tính tiền). Trong số này, 16.000 hộ ở TP. Hồ Chí Minh, 9.000 hộ ở Hà Nội, phần còn lại tập trung ở một số đô thị lớn. Các hộ tại vùng sâu, vùng xa hoàn toàn không thuộc diện bị ảnh hưởng.
“Trong nhiều năm qua, nhiều hộ sống trong vùng an toàn phi chính thức: không hóa đơn, không đăng ký, không bị kiểm tra an toàn thực phẩm hay phòng cháy chữa cháy. Hiện nay, khi môi trường kinh doanh thay đổi, vùng an toàn ấy bị lay động khiến họ lo sợ. Một số khác vì lo sợ nên đóng cửa hàng, đóng sạp bán…
Vì vậy, chúng ta cần đẩy mạnh truyền thông đúng bản chất chính sách để tránh gây hoang mang cho các tiểu thương. Khi truyền thông chính sách cần nhấn mạnh chính sách đã có sự phân loại rõ ràng, dựa trên năng lực thực thi của từng nhóm hộ kinh doanh chứ không phải áp đồng nhất hay đại trà”, bà Duyên Hải nói.
Về vấn đề này, bà Đặng Thị Bình An, Chủ tịch Công ty TNHH Tư vấn thuế C&A thừa nhận, ngay cả người làm nghề chuyên môn cũng gặp khó khăn khi đọc và hiểu Nghị định 70. “Tôi phải đến họp ở Cục Thuế, được giải thích trực tiếp mới hiểu rõ ai cần máy tính tiền, ai không", bà Bình An nói.
Theo bà Bình An, trước mắt, các cơ quan chức năng cần xây dựng tài liệu hướng dẫn đơn giản, sử dụng ngôn ngữ phổ thông, chia nhóm cụ thể để người dân dễ hiểu. Các thông tin này nên được phổ biến qua truyền hình, mạng xã hội, các hội nhóm ngành nghề… nhằm tránh tạo tâm lý bất ổn lan rộng như thời gian qua.
Đối với loại hàng hóa không có hóa đơn đầu vào, bà Bình An đề xuất thay vì xử phạt ngay nên cho phép người bán tự kiểm kê, phân loại đâu là hàng nội địa không hóa đơn (nhưng hợp pháp), đâu là hàng đáng nghi ngờ. Với hàng nội địa không có giấy tờ nhưng không vi phạm, có thể thu phí một lần hoặc áp dụng cơ chế quản lý tồn kho có điều kiện để vừa bảo vệ quyền lợi người bán, vừa tránh thất thu thuế.
"Đối với hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, nguyên tắc là cần xử lý nghiêm. Tuy nhiên, cần phân biệt giữa người sản xuất cố tình vi phạm và người bán lẻ không nhận thức được bản chất hàng hóa, tránh tình trạng đánh đồng và dồn trách nhiệm không công bằng với tiểu thương", bà Bình An đề nghị.
