Sắp thử nghiệm vắc xin ung thư ‘cá nhân hóa’ ứng dụng AI trên người

Theo Reuters, ông Alexander Gintsburg, Giám đốc Viện Nghiên cứu Dịch tễ và Vi sinh Gamaleya, cho biết Nga đang phát triển một loại vắc xin mRNA cá nhân hóa, được hỗ trợ bởi AI, nhằm tiêu diệt các khối u ác tính dựa trên dữ liệu di truyền đặc thù của từng bệnh nhân.

Trong phát biểu với hãng tin RIA Novosti hôm 2/8, ông Gintsburg xác nhận rằng quá trình thử nghiệm lâm sàng loại vắc xin này sẽ bắt đầu trong vài tháng tới với sự phối hợp của hai cơ sở ung bướu hàng đầu tại Moscow là Viện Nghiên cứu Hertsen và Trung tâm Ung thư Blokhin. Theo đó, Viện Gamaleya sẽ đảm nhận vai trò sản xuất vắc xin, trong khi các cơ sở y tế đối tác chịu trách nhiệm triển khai thử nghiệm trên người.

“Theo kế hoạch đã được Bộ Y tế phê duyệt, chúng tôi đang chuẩn bị bắt đầu điều trị thử nghiệm bằng vắc xin ung thư dựa trên các kháng nguyên mới ở một nhóm bệnh nhân u hắc tố (ung thư da ác tính)”, ông Gintsburg cho biết.

Ông nhấn mạnh rằng loại vắc xin này hoàn toàn cá nhân hóa, được thiết kế riêng biệt dựa trên đặc điểm khối u của từng bệnh nhân và không thể áp dụng cho người khác.

Dự án vắc xin mRNA cá nhân hóa bắt đầu được triển khai từ giữa năm 2022. Vắc xin hoạt động bằng cách huấn luyện hệ miễn dịch nhận diện các protein đặc hiệu của khối u (còn gọi là kháng nguyên) từ đó kích hoạt các tế bào lympho gây độc để tấn công và tiêu diệt tế bào ung thư trên toàn bộ cơ thể.

Ông Gintsburg giải thích, do tính chất đặc thù và cá nhân hóa cao, loại vắc xin này được quản lý theo một khung pháp lý riêng biệt mà Chính phủ Nga đã ban hành hồi đầu năm nay. Đây là một quy trình hoàn toàn khác biệt so với việc đăng ký các loại thuốc thông thường. Đồng thời cho biết nhóm nghiên cứu đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan y tế để đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định mới.

Loại vắc xin này được thiết kế trước tiên cho bệnh nhân u hắc tố và đã ghi nhận những kết quả khả quan trong các thử nghiệm trên động vật cũng như một số thử nghiệm ban đầu trên người. Ông Gintsburg từng chia sẻ rằng toàn bộ quy trình sản xuất, từ phân tích dữ liệu khối u đến hoàn thiện vắc xin dành riêng cho mỗi bệnh nhân, có thể được thực hiện trong vòng một tuần nhờ vào sự hỗ trợ của AI.

Viện Gamaleya, đơn vị từng phát triển vắc xin Covid-19 Sputnik V, hiện cũng đang nghiên cứu mở rộng phương pháp điều trị này sang các dạng ung thư khác như ung thư tuyến tụy, thận và ung thư phổi không tế bào nhỏ.

Theo ước tính của Bộ Y tế Nga, hiện nay nước này có khoảng 4 triệu bệnh nhân ung thư, với khoảng 625.000 ca mắc mới mỗi năm. Nếu loại vắc xin này chứng minh được hiệu quả và độ an toàn trong giai đoạn thử nghiệm sắp tới, nó có thể trở thành một bước ngoặt quan trọng trong chiến lược y tế công cộng của Nga.

Sáng kiến này cũng đã thu hút sự quan tâm từ cộng đồng quốc tế. Ông Gintsburg xác nhận rằng một số tổ chức y tế nước ngoài đã bày tỏ mong muốn hợp tác trong quá trình nghiên cứu và phát triển vắc xin.