‘Siêu đô thị giáo dục’ của Việt Nam đang sử dụng 125 trường học quá hạn

Sau khi hoàn tất đợt tổng rà soát cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) ngày 12/10 cho biết, toàn thành phố hiện có 125 trường học đã sử dụng trên 20 năm, xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho học sinh và giáo viên.

Trong số này, bậc mầm non có 40 trường, tiểu học 53 trường và THCS 29 trường, phần lớn do UBND xã, phường và các đặc khu quản lý. Theo Sở GD-ĐT, việc sửa chữa nhỏ lẻ với các công trình này không còn hiệu quả, cần được xây mới hoàn toàn để bảo đảm an toàn và chất lượng dạy học.

Kết quả rà soát cũng chỉ ra hơn 3.200 phòng học thuộc ba cấp mầm non, tiểu học và THCS đang hư hỏng, cần được duy tu, sửa chữa với tổng kinh phí dự kiến hơn 616 tỷ đồng. Trong đó, bậc mầm non có 845 phòng cần sửa chữa, kinh phí khoảng 259,3 tỷ đồng; tiểu học có 1.370 phòng, dự kiến 165,9 tỷ đồng; THCS có 1.038 phòng, kinh phí khoảng 191,4 tỷ đồng.

Không chỉ cơ sở vật chất xuống cấp, tình trạng thiếu hụt trang thiết bị dạy học cũng là vấn đề đáng lo ngại. Toàn thành phố hiện còn thiếu gần 29.000 bộ bàn ghế, hơn 5.600 bộ máy vi tính và gần 3.000 thiết bị nghe nhìn như tivi, máy chiếu, bảng tương tác. Tổng kinh phí để mua sắm bổ sung dự kiến khoảng 72,3 tỷ đồng.

Cụ thể, cấp mầm non cần 3.919 bộ bàn ghế, 706 máy vi tính và 609 thiết bị nghe nhìn; bậc tiểu học thiếu 12.318 bộ bàn ghế, 2.502 máy vi tính và 1.167 thiết bị; còn THCS cần bổ sung 12.519 bộ bàn ghế, 2.396 máy vi tính và 1.164 thiết bị nghe nhìn.

Thực tế, ngay từ đầu năm học mới, tình trạng thiếu phòng học, phòng tạm bợ và cơ sở xuống cấp đã khiến nhiều phụ huynh bức xúc. Trường Tiểu học Đông An (phường Tân Đông Hiệp) là ví dụ điển hình, nơi nhiều lớp học tạm được dựng bằng tôn, vừa nóng bức vừa thiếu ánh sáng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng dạy và học.

Với hơn 2,5 triệu học sinh đang theo học tại khoảng 3.500 trường, TP. Hồ Chí Minh được xem là “siêu đô thị giáo dục” của cả nước. Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở GD-ĐT, hệ thống trường lớp hiện nay vẫn chưa đáp ứng kịp tốc độ phát triển đô thị. Tại nhiều khu vực có mật độ dân cư tăng nhanh, đặc biệt quanh các khu công nghiệp và khu chế xuất, tình trạng thiếu phòng học cục bộ diễn ra thường xuyên, gây áp lực lớn lên hệ thống trường công lập.

Sở GD-ĐT TP. Hồ Chí Minh nhận định, dù thành phố luôn ưu tiên đầu tư cho giáo dục, nhưng nguồn lực vẫn còn hạn chế so với nhu cầu thực tế. Việc bảo đảm đủ trường lớp, đạt tỷ lệ học hai buổi/ngày theo quy định là thách thức lớn.

Bên cạnh đó, quỹ đất dành cho giáo dục còn hạn hẹp, nhiều dự án vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng và thủ tục đầu tư, khiến tiến độ xây mới trường lớp bị chậm so với nhu cầu dân sinh.

Về trang thiết bị dạy học, hầu hết các trường đã đáp ứng được yêu cầu tối thiểu của Bộ GD-ĐT. Tuy nhiên, trong bối cảnh đổi mới phương pháp giảng dạy và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, nhiều thiết bị đã trở nên lạc hậu, chưa đáp ứng được xu hướng giáo dục hiện đại.

Trước thực trạng này, Giám đốc Sở GD-ĐT TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Hiếu kiến nghị thành phố sớm bổ sung kinh phí để các địa phương đánh giá tổng thể mức độ xuống cấp của công trình, giao đơn vị chuyên môn làm chủ đầu tư, tổ chức đấu thầu và triển khai sửa chữa, bảo dưỡng kịp thời nhằm duy trì chất lượng sử dụng lâu dài. Ông cũng yêu cầu các cơ sở giáo dục thực hiện bảo trì định kỳ để ngăn ngừa tình trạng xuống cấp tái diễn.

Đối với những công trình xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, Sở GD-ĐT đề xuất UBND TP cho phép lập báo cáo đầu tư xây dựng mới hoặc gia cố công trình hiện hữu, trình Sở Tài chính và các cấp có thẩm quyền xem xét, sớm cấp ngân sách để triển khai, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho học sinh và giáo viên.

Theo Sở GD-ĐT TP. Hồ Chí Minh, đây là nhiệm vụ cấp thiết không chỉ nhằm bảo đảm an toàn trường học mà còn là bước quan trọng trong chiến lược nâng cao chất lượng giáo dục đô thị, hướng đến xây dựng môi trường học tập hiện đại, an toàn và bền vững cho thế hệ tương lai của thành phố.