Học sinh xúc phạm giáo viên, bạn bè có thể bị phạt tới 10 triệu đồng, buộc cách ly tạm thời khỏi trường học

Theo dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục, hiện đang được Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến đến ngày 16/10, học sinh có hành vi xúc phạm, làm tổn hại danh dự hoặc xâm phạm thân thể giáo viên, bạn học có thể bị phạt tiền từ 5-10 triệu đồng.

Ngoài hình phạt hành chính, người vi phạm còn phải công khai xin lỗi, trừ khi được nạn nhân miễn yêu cầu này. Trường hợp hành vi chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự nhưng gây ảnh hưởng đến môi trường an toàn hoặc hoạt động của nhà trường, học sinh có thể bị áp dụng thêm một trong các biện pháp cách ly tạm thời khỏi trường học hoặc chuyển đến cơ sở giáo dục chuyên biệt, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập, cơ sở tư vấn học đường, công tác xã hội hoặc cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn, hỗ trợ về tâm lý và hành vi, theo đề xuất của nhà trường và quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Dự thảo cũng nhấn mạnh, việc lựa chọn và triển khai các biện pháp xử lý cần có sự phối hợp giữa nhà trường, cơ quan quản lý giáo dục, gia đình, cơ sở y tế và công an (nếu cần). Thẩm quyền ra quyết định thuộc về cơ quan quản lý trực tiếp hoặc UBND cấp xã, tỉnh, tùy theo phân cấp.

Hiện nay, quy định hiện hành chỉ dừng lại ở mức phạt 5-10 triệu đồng và yêu cầu xin lỗi công khai. Giải thích cho việc đề xuất bổ sung các biện pháp mạnh hơn, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết tình trạng học sinh gây tổn hại về thể chất và tinh thần cho bạn học đang ngày càng phổ biến. Việc chỉ xử phạt hành chính và yêu cầu xin lỗi được đánh giá là chưa đủ sức răn đe, đồng thời không giúp ngăn ngừa tái diễn hay khắc phục những hệ lụy tiêu cực đối với môi trường học đường.

Tương tự, đối với hành vi xúc phạm giáo viên, Bộ cũng nhận định mức phạt hiện tại chưa đủ nghiêm khắc, đồng thời thiếu cơ chế can thiệp và hỗ trợ tâm lý - hành vi cho học sinh vi phạm.

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, quy định mới vừa bảo đảm tính nghiêm minh và an toàn trong trường học, vừa thể hiện tính nhân văn khi hướng đến việc giúp học sinh nhận thức, điều chỉnh hành vi sau vi phạm. Cơ chế này đồng thời tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho nhà trường và các cơ quan chức năng trong việc xử lý những tình huống phức tạp, với sự phối hợp của nhiều bên liên quan.

Bộ khẳng định, việc bổ sung quy định không chỉ nhằm duy trì kỷ cương, xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, mà còn thể hiện định hướng giáo dục lấy con người làm trung tâm, chú trọng giáo dục và hỗ trợ học sinh, thay vì chỉ dừng lại ở biện pháp trừng phạt.

Trước đó, vào giữa tháng 9, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 19 về khen thưởng và kỷ luật học sinh, có hiệu lực từ 31/10. Theo quy định mới, hình thức kỷ luật cao nhất đối với học sinh sẽ là viết bản tự kiểm điểm, thay cho biện pháp đình chỉ học có thời hạn như trước đây. Quy định này khiến không ít ý kiến băn khoăn về khả năng răn đe và giáo dục học sinh vi phạm, đặc biệt sau vụ việc một học sinh lớp 7 tại trường THCS Đại Kim (Hà Nội) có hành vi giật tóc, ghì đầu giáo viên chủ nhiệm xảy ra cuối tháng 9.

Tuy vậy, nhiều nhà giáo và chuyên gia giáo dục lại bày tỏ sự đồng tình, cho rằng quy định mới thể hiện tinh thần nhân văn trong giáo dục. Một số gợi ý được đưa ra như: biến bản tự kiểm điểm thành báo cáo thể hiện nhận thức và cam kết thay đổi của học sinh; tạm thời tách học sinh mắc lỗi khỏi lớp để tham gia các hoạt động mang tính giáo dục, chẳng hạn học riêng, hỗ trợ thư viện, sắp xếp sách vở và các công việc cộng đồng khác.