Tesla chi gần 30 tỷ USD chỉ để Elon Musk ở lại thêm 2 năm

Tesla vừa trao cho CEO Elon Musk gói cổ phiếu trị giá khoảng 29 tỷ USD trong một thỏa thuận thưởng mới, nhằm giữ chân vị tỷ phú đứng đầu công ty trong giai đoạn then chốt khi hãng xe điện đang chuyển hướng khỏi mảng kinh doanh ô tô cốt lõi đang gặp khó, sang robotaxi và robot hình người.

Theo đó, Musk sẽ nhận được số cổ phiếu này nếu tiếp tục giữ vai trò điều hành cấp cao tại Tesla trong 2 năm tới và tòa án không khôi phục lại gói thưởng cũ (hiện đang được kháng cáo).

Cổ phiếu được định giá mua vào ở mức 23,34 USD, tương tự gói năm 2018, và Musk phải giữ số cổ phiếu này trong ít nhất 5 năm. Tesla dự kiến sẽ trình một kế hoạch thưởng CEO dài hạn hơn để cổ đông bỏ phiếu vào ngày 6/11.

Quyết định này thể hiện rằng ban lãnh đạo Tesla vẫn đặt niềm tin vào Musk bất chấp chuỗi tháng ngày hỗn loạn gần đây và việc ông lấn sâu vào chính trường. Một số nhà phân tích nhận định: thay vì xa rời, Tesla đang “trao thêm quyền lực” cho Musk để ứng phó với loạt thách thức đang chờ phía trước.

Tesla đang chật vật với doanh số sụt giảm do đội xe cũ kỹ, cạnh tranh gay gắt, và hình ảnh thương hiệu bị tổn hại bởi các phát ngôn thiên hữu của Musk. Theo dữ liệu từ S&P Global Mobility, mức độ trung thành với thương hiệu Tesla đã giảm mạnh kể từ khi Musk công khai ủng hộ Tổng thống Donald Trump vào mùa hè năm ngoái.

Ngoài ra, việc Musk mở rộng đế chế kinh doanh sang AI với startup xAI và các hoạt động ngoài Tesla khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại về mức độ cam kết của ông với công ty. Musk từng tuyên bố sẽ rời đi nếu không được nắm thêm quyền kiểm soát.

Sau khoản thưởng này, tỷ lệ sở hữu Tesla của Musk sẽ tăng từ 12,7% lên hơn 15%, theo tính toán của Reuters. Trước đó, ông không còn gói lương thưởng nào đang hiệu lực và theo Tesla, ông không nhận được khoản thu nhập thực chất nào kể từ 2017.

Ủy ban đặc biệt của Tesla, gồm Chủ tịch Robyn Denholm và Giám đốc độc lập Kathleen Wilson-Thompson, cho biết: “Dù chúng tôi hiểu Elon có nhiều mối quan tâm và dự án khác nhau, chúng tôi tin rằng gói thưởng mới sẽ đủ động lực để ông tiếp tục đồng hành với Tesla”.

Tesla cho biết hiện chưa ghi nhận khoản này vào chi phí, vì chưa chắc điều kiện hiệu suất sẽ đạt được. Nếu khả năng thành hiện thực cao hơn sau 2 năm, chi phí sẽ được tính lại. Trước đó, công ty từng ước tính một gói thưởng tương đương năm 2018 sẽ khiến họ ghi nhận hơn 25 tỷ USD chi phí kế toán.

Cổ đông phản ứng tích cực

Ngay sau tin tức, cổ phiếu Tesla đã tăng gần 2% trong phiên giao dịch đầu ngày thứ Hai. Dù vậy, tính từ đầu năm, cổ phiếu đã mất khoảng 25% giá trị.

“Thông thường, một gói lương hàng chục tỷ USD sẽ khiến giới đầu tư e dè. Nhưng rõ ràng, cổ đông Tesla đã hưởng lợi từ vai trò lãnh đạo của Musk”, Shawn Campbell – cố vấn tại Camelthorn Investments – nhận xét. “Khoản thưởng này sẽ giữ chân Musk thêm ít nhất hai năm tới”.

Trận chiến pháp lý chưa hồi kết

Phán quyết của tòa án Delaware hồi đầu năm – hủy gói thưởng 2018 lớn nhất lịch sử doanh nghiệp Mỹ – cho rằng quy trình phê duyệt của hội đồng quản trị Tesla có nhiều sai sót và thiếu công bằng với nhà đầu tư. Musk đã kháng cáo, cho rằng thẩm phán đã mắc nhiều sai lầm pháp lý.

Ông lập luận rằng gói thưởng đó đã giúp Tesla tăng trưởng vượt bậc, và thực tế đã được cổ đông bỏ phiếu thông qua hai lần.

Trong một thập kỷ qua, cổ phiếu Tesla đã tăng gần 2.000%, vượt xa mức tăng khoảng 200% của chỉ số S&P 500 trong cùng kỳ.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến vẫn hoài nghi. “Đây chỉ là phiên bản làm lại của một gói đã bị tòa án bác bỏ. Nó gần như vô hiệu hóa phán quyết trước đó”, Charles Elson – Giám đốc sáng lập Trung tâm Quản trị Doanh nghiệp Weinberg (Đại học Delaware) – nhận xét. “Không cần phải tặng thưởng mới để giữ chân ông ấy. Nếu Elon rời đi, ông ấy sẽ mất 13% cổ phần Tesla – đó vẫn là phần lớn tài sản ròng của ông”.

Theo Reuters