'Thần đồng' Vật lý 15 tuổi đỗ đại học được cả quốc gia kỳ vọng, sang Mỹ nhận lương hơn 3 tỷ/năm nhưng 23 năm sau thành người ăn xin

Thần đồng xuất thân từ nghèo khó

Tôn Vệ Đông sinh năm1969, xuất thân từ một gia đình nghèo ở Giang Âm (Giang Tô, Trung Quốc). Nhưng, ngay từ khi còn nhỏ, ông đã luôn chăm chỉ học hành là học sinh giỏi nhất trường và trở thành tấm gương cho bạn bè noi theo.

Năm 1984, khi mới 15 tuổi, ông thi đỗ vào lớp học dành cho những thiên tài trẻ tuổi của Đại học Phúc Đán, ngành Vật lý. Tại đây, ông được giáo sư Lý Chính Đạo - một nhà vật lý danh tiếng và cũng là hiệu trưởng của trường đích thân hướng dẫn nghiên cứu khoa học. Tài năng xuất sắc của Tôn Vệ Đông khiến nhiều người ngưỡng mộ và gọi ông là "thiên tài Vật lý của Trung Quốc".

Năm 19 tuổi, Tôn Vệ Đông tốt nghiệp loại xuất sắc và quyết định tiếp tục học lên bậc thạc sĩ. Ông tham gia chương trình sau đại học về Vật lý (CUSPEA) do Giáo sư Tsung-Dao Lee - người từng đoạt giải Nobel sáng lập với mục tiêu tuyển chọn những tài năng trẻ từ Trung Quốc sang Mỹ du học. Chương trình này đã đào tạo nhiều nhà khoa học và giáo sư hàng đầu trong lĩnh vực Vật lý của Trung Quốc. Trong giai đoạn này, ông đã xuất bản hơn 30 bài báo trên tạp chí "Physical Review" của Anh.

Tuy nhiên, vì nhiều lý do, Tôn Vệ Đông buộc phải chuyển hướng sang ngành Khoa học Máy tính tại Đại học New York. Năm 21 tuổi, ông tốt nghiệp thạc sĩ và tiếp tục nghiên cứu lên bậc tiến sĩ.

Sau khi hoàn thành việc học tập, ông gia nhập một công ty công nghệ ở Phố Wall (Mỹ) với vai trò lập trình viên cao cấp. Mức lương của ông vào thời điểm hơn 20 năm trước đã đạt tới 130.000 - 134.000 USD/năm (tương đương 3,1 - 3,2 tỷ đồng), và ông cũng đã nhập quốc tịch Mỹ. Đây được đánh giá là mức thu nhập mà nhiều người mơ ước. Kể từ đó, gia đình ở Trung Quốc yên tâm rằng Tôn Vệ Đông đang có một cuộc sống sung túc tại Mỹ và họ ít liên lạc vì nghĩ rằng ông đang bận rộn với công việc.

Giấc mơ Mỹ dang dở

Khi sự nghiệp bắt đầu ổn định, anh Tôn lại gặp phải những biến cố trong cuộc sống gia đình. Anh quen và kết hôn với một người phụ nữ ở vùng đông bắc Trung Quốc và họ có với nhau hai người con. Tuy nhiên, chỉ sau 8 năm chung sống, cả hai ly hôn. Người vợ bỏ lại Tôn Vệ Đông cùng hai đứa trẻ.

Sau khi ly hôn, Tôn Vệ Đông dự định mang toàn bộ số tiền tiết kiệm để về nước lập nghiệp, nhưng sau đó anh cũng mất hết số tài sản.

Đầu năm 2024, Zhu - một blogger người Mỹ gốc Hoa - đã chia sẻ về cuộc sống hiện tại của Tôn Vệ Đông trên mạng xã hội. Trong video, "thiên tài vật lý" ngày nào cho biết ông đã trở thành người vô gia cư từ năm 2007, sống trên đường phố vào mùa hè, dưới ga tàu điện ngầm vào mùa đông và mỗi ngày chỉ có thể ăn nửa ổ bánh mì.

Truyền thông Trung Quốc cho rằng có thể đây là một cú sốc lớn khiến Tôn lâm vào trạng thái ảo giác và ảo tưởng thính giác. Ông không thể tiếp tục làm việc và cuối cùng trở thành người vô gia cư trên đường phố New York từ năm 2007.

Suốt 17 năm sống lang bạt trên đường phố, từ một người từng được mệnh danh là "thiên tài vật lý" của Trung Quốc, Tôn đã hoàn toàn thay đổi. Thể xác và tinh thần của ông bị tổn hại nghiêm trọng, quần áo rách nát, còn đôi mắt trở nên trống rỗng.

Tôn không còn quan tâm tới vật lý nữa. Hàng ngày, ông lang thang trên phố nhặt rác, xin ăn. Gia đình và bạn bè từ lâu cũng đã mất liên lạc với ông. Mọi chuyện chỉ bị vỡ lở khi gần đây một người Trung Quốc tình cờ gặp ông trên đường phố New York và nhận ra.

Sau khi câu chuyện được chia sẻ, nhiều bạn học cũ và người thân của Tôn đã bày tỏ mong muốn đưa ông về quê nhà. Mới đây, Hiệp hội Cựu sinh viên Phúc Đán tại Mỹ đã lên tiếng xác nhận hoàn cảnh của Tôn đúng như thực trạng và đưa ông tới nơi ở "đầy đủ cơ sở vật chất".

"Mong ước lớn nhất của ông là được trở về quê hương", một phần nội dung thông báo từ Hiệp hội cựu sinh viên Phúc Đán ở Mỹ.

*Tổng hợp

>> ‘Thần đồng’ vào lớp 1 năm 4 tuổi tự sát tại trường học ở tuổi 14, bức thư tuyệt mệnh đầy đau đớn