Thành tích của Việt Nam tăng vọt trong bảng xếp hạng Tự do Kinh tế Thế giới

Theo báo cáo mới nhất của Viện Fraser công bố vào tháng 10/2024, Việt Nam đã tiếp tục ghi dấu ấn tích cực khi cải thiện vị trí của mình trong bảng xếp hạng Tự do Kinh tế Thế giới. Đặc biệt, trong ba năm liên tiếp, Việt Nam không chỉ tăng điểm mà còn thăng hạng đáng kể. Đến năm 2022, nước ta đạt 6,23 điểm và lần đầu tiên lọt vào top 100 quốc gia có mức độ tự do kinh tế cao nhất, xếp thứ 99 trên tổng số 165 quốc gia.

Điều đáng chú ý là sự tiến bộ của Việt Nam diễn ra trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đã tác động mạnh mẽ lên nhiều quốc gia, khiến điểm số tự do kinh tế toàn cầu giảm từ 6,8 (2019) xuống còn 6,56 (2022). Tuy nhiên, Việt Nam vẫn duy trì được đà phát triển, minh chứng cho sự kiên định và nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc củng cố nền tảng kinh tế.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.

Những yếu tố tạo nên dự bứt phá

Báo cáo của Viện Fraser đánh giá mức độ tự do kinh tế dựa trên năm yếu tố chính: quy mô Chính phủ, hệ thống pháp lý và quyền sở hữu, tiền tệ vững mạnh, tự do thương mại quốc tế và quy định kinh doanh. Đây đều là những chỉ số then chốt, phản ánh sức mạnh của mỗi quốc gia trong việc phát triển kinh tế bền vững.

Trong lĩnh vực quy mô Chính phủ, Việt Nam đã gặp phải một chút khó khăn khi điểm số giảm từ 6,51 (2021) xuống 6,28 (2022), kéo theo thứ hạng tụt từ 87 xuống 106. Sự sụt giảm này xuất phát từ tỷ lệ thuế thu nhập biên và tầm quan trọng của khu vực công trong nền kinh tế. Dù sự can thiệp của Chính phủ là cần thiết trong những thời điểm khó khăn, nhưng về lâu dài, việc giảm thiểu vai trò của khu vực công sẽ giúp khu vực tư nhân phát triển mạnh mẽ hơn.

Ngược lại, chỉ số về tiền tệ của Việt Nam ghi nhận sự cải thiện đáng kể. Từ 6,95 điểm (2021) tăng lên 6,98 điểm (2022), giúp Việt Nam thăng hạng từ vị trí 116 lên 105. Việc duy trì ổn định tiền tệ, kiểm soát lạm phát là nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế. Đặc biệt trong thời kỳ đại dịch, Việt Nam đã giữ được mức lạm phát thấp, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư và tiêu dùng.

Trong lĩnh vực thương mại quốc tế, dù điểm số của Việt Nam có sự gia tăng nhẹ từ 6,43 lên 6,57, thứ hạng lại tụt từ 101 xuống 113. Điều này phản ánh những thách thức mà Việt Nam vẫn đang đối mặt, bao gồm các rào cản về chính sách tỷ giá và quy định thương mại. Tuy nhiên, Việt Nam đã có những bước tiến rõ rệt trong việc giảm thuế quan và rào cản thương mại, tạo điều kiện cho hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế toàn cầu.

Môi trường kinh doanh tại Việt Nam cũng chứng kiến những tín hiệu tích cực. Chỉ số này đã tăng từ 6,16 lên 6,20, giúp Việt Nam vươn lên từ vị trí 103 lên 99. Chính phủ đã có những cải cách đáng kể trong việc đơn giản hóa thủ tục đầu tư và kinh doanh, mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp trong và ngoài nước. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều việc cần làm để cải thiện các quy định về lao động và thị trường tín dụng nhằm nâng cao mức độ tự do kinh tế.

Tự do kinh tế: Động lực cho tăng trưởng dài hạn

Sự tự do trong kinh tế không chỉ tạo điều kiện cho tăng trưởng ngắn hạn mà còn đóng vai trò nền tảng cho phát triển dài hạn. Khi các doanh nghiệp và cá nhân được tự do đầu tư và phát triển, nền kinh tế sẽ không ngừng tiến lên với tốc độ tăng trưởng cao hơn. Trong hơn một thập kỷ qua, Việt Nam đã duy trì mức tăng trưởng GDP trung bình trên 6% mỗi năm – một thành tựu đáng kể mà tự do kinh tế đóng vai trò quan trọng.

Dù đã đạt được nhiều tiến bộ, Việt Nam vẫn phải đối mặt với không ít thách thức để cải thiện thứ hạng trong bảng chỉ số Tự do Kinh tế Thế giới. Một trong những nhiệm vụ quan trọng là giảm vai trò của nhà nước trong nền kinh tế, đồng thời cải thiện hệ thống pháp lý và bảo vệ quyền sở hữu tài sản tư nhân.

Ngoài ra, Việt Nam cũng phải chuẩn bị cho những biến động toàn cầu như khủng hoảng chuỗi cung ứng và biến đổi khí hậu. Việc cân bằng giữa tự do kinh tế và các mục tiêu phát triển bền vững sẽ là bài toán khó trong những năm tới.

Sự thăng hạng của Việt Nam trong bảng xếp hạng Tự do Kinh tế Thế giới 2024 là một dấu hiệu đáng khích lệ, mở ra những triển vọng tươi sáng cho sự phát triển dài hạn. Để duy trì đà tăng trưởng này, Việt Nam cần tiếp tục kiên định với các chính sách thúc đẩy tự do kinh tế, cải thiện môi trường kinh doanh và đảm bảo phát triển bền vững trong tương lai.

>> Đẩy mạnh đầu tư công và giảm thuế: Giải pháp giúp kinh tế Việt Nam duy trì tăng trưởng trong những tháng cuối năm?