Thêm 1 di tích Việt Nam được lập hồ sơ đề nghị công nhận Di sản thế giới
Di tích này đã được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt từ cuối năm 2022.
Theo Báo Gia Lai, UBND tỉnh Gia Lai vừa tổ chức cuộc họp để nghe báo cáo đề xuất triển khai ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng về Chương trình nghiên cứu tổng thể, toàn diện Di tích khảo cổ Rộc Tưng - Gò Đá, đá cũ An Khê.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Thanh Lịch yêu cầu trong thời gian tới, các sở, ngành và địa phương liên quan phải chủ động xây dựng kế hoạch, phối hợp và trao đổi với các đơn vị chức năng theo đúng phân cấp quản lý. Đồng thời, cần thường xuyên theo dõi, đôn đốc, kiểm tra tiến độ thực hiện các nhiệm vụ được giao và kịp thời báo cáo kết quả về UBND tỉnh để tổng hợp, theo dõi và trình cấp thẩm quyền xem xét, chỉ đạo.
Trong đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch được giao chủ trì thực hiện Chương trình nghiên cứu tổng thể toàn diện Di tích khảo cổ Rộc Tưng - Gò Đá, đá cũ An Khê; đồng thời phối hợp cùng các sở, ngành liên quan để xây dựng khung nhiệm vụ cụ thể, lượng hóa các nội dung công việc, đảm bảo tinh thần “6 rõ” (rõ người làm - rõ việc - rõ thời gian - rõ trách nhiệm - rõ kết quả - rõ thẩm quyền) và tránh tình trạng chồng chéo nhiệm vụ giữa các đơn vị.
Sở cũng được giao tham mưu xây dựng hồ sơ trình UNESCO công nhận Quần thể khảo cổ Rộc Tưng - Gò Đá, đá cũ An Khê là Di sản thế giới. Công tác quản lý di tích phải tuân thủ đúng quy định của Luật Di sản văn hóa.
Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì triển khai các nhiệm vụ liên quan đến hoạt động nghiên cứu tại Di tích Quốc gia đặc biệt Rộc Tưng - Gò Đá. UBND phường An Bình và xã Cửu An có trách nhiệm rà soát quy hoạch đô thị, nông thôn và kế hoạch sử dụng đất, đảm bảo tích hợp yếu tố di tích vào các quy hoạch chung của địa phương…
Trước đó, vào cuối năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định xếp hạng Di tích khảo cổ Rộc Tưng - Gò Đá là di tích quốc gia đặc biệt. Đáng chú ý, bộ rìu tay được phát hiện tại di tích này cũng đã được công nhận là bảo vật quốc gia.
Liên quan đến cụm di tích này, Thủ tướng đã giao Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng các cơ quan chức năng xây dựng một chương trình nghiên cứu tổng thể, toàn diện đối với khu vực Rộc Tưng - Gò Đá, đá cũ An Khê.
Di tích Gò Đá được các nhà khảo cổ lần đầu phát hiện vào năm 2014, trong khuôn khổ đề tài “Lịch sử Gia Lai từ nguồn gốc đến nay” do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai chủ trì. Từ dấu mốc này, Viện Khảo cổ học đã triển khai đề tài nghiên cứu chuyên sâu và phát hiện thêm 5 di tích thời đại đá cũ tại khu vực An Khê.
Năm 2015, các nhà khảo cổ Việt Nam và Nga đã tiến hành khai quật Gò Đá và Rộc Tưng I tại xã Xuân An, thị xã An Khê (cũ). Qua các đợt khai quật, nhiều dấu tích văn hóa của người nguyên thủy đã được phát hiện cùng hàng ngàn di vật đá như công cụ mũi nhọn, công cụ ghè hai mặt, công cụ chặt thô, công cụ tam diện, rìu bốn tay...
Kết quả phân tích đồng vị phóng xạ và xác định niên đại địa chất do Viện Hàn lâm Khoa học Nga thực hiện cho thấy: Di tích Gò Đá có niên đại khoảng 806.000 năm trước, còn Rộc Tưng I có niên đại khoảng 782.000 năm trước.
Với những phát hiện này, lịch sử Việt Nam được kéo dài thêm hàng trăm nghìn năm về trước. Vùng thượng lưu sông Ba (Gia Lai) vì thế được ghi dấu trên bản đồ khảo cổ học thế giới như một trong những nơi lưu giữ dấu tích văn hóa của tổ tiên loài người – Người đứng thẳng (Homo erectus).
Tháng 11/2016, Hội thảo khoa học quốc tế lần thứ nhất về kỹ nghệ sơ kỳ đá cũ An Khê đã được tổ chức tại TP. Pleiku (cũ), thu hút sự tham gia của hàng trăm nhà khoa học trong và ngoài nước.
Tại hội thảo, các nhà nghiên cứu khẳng định, việc phát hiện các di tích khảo cổ thuộc giai đoạn sơ kỳ đá cũ ở An Khê có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc nghiên cứu thời kỳ bình minh của lịch sử nhân loại.
