Thị trường gạo số 1 của Việt Nam tạm ngừng nhập khẩu giữa lúc nhiều doanh nghiệp lớn đang 'thoi thóp'

Trước việc Philippines thông báo tạm dừng nhập khẩu gạo Việt Nam trong 60 ngày kể từ 1/9, Bộ Công Thương vừa có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) và các doanh nghiệp xuất khẩu gạo.

Theo đó, các mặt hàng bị tạm ngừng là gạo xay xát thường, gạo xay xát kỹ, ngoại trừ những giống gạo đặc sản không được sản xuất phổ biến tại địa phương. Bộ Công Thương đề nghị các địa phương thông tin kịp thời tới doanh nghiệp để nắm bắt tình hình, đồng thời rà soát, tổng hợp khó khăn, vướng mắc của cộng đồng doanh nghiệp để báo cáo và đề xuất giải pháp.

Ảnh minh họa

VFA được yêu cầu thông tin nhanh tới hội viên, hướng dẫn doanh nghiệp điều chỉnh hoạt động sản xuất, kinh doanh; cập nhật, dự báo tình hình thị trường trong nước và thế giới để tham mưu cho Chính phủ các biện pháp thúc đẩy tiêu thụ lúa gạo và đẩy mạnh xuất khẩu.

“

VFA được thành lập năm 1989, là một tổ chức xã hội của các doanh nghiệp, chịu sự quản lý của Nhà nước. VFA hiện có 147 hội viên, số gạo xuất khẩu hàng năm của các hội viên chiếm trên 90% tổng lượng xuất khẩu gạo của cả nước.

Bộ cũng nhấn mạnh việc phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội Các nhà nhập khẩu gạo Philippines để theo dõi diễn biến chính sách, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường, tăng cường xúc tiến thương mại.

Bộ Công Thương khuyến nghị thương nhân không chỉ duy trì các thị trường truyền thống mà còn cần chủ động khai thác thị trường mới nhằm phân tán rủi ro; tích cực mua tạm trữ lúa gạo cho nông dân.

Theo thống kê, năm 2024, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt khoảng 9 triệu tấn, kim ngạch 5,7 tỷ USD, đứng thứ ba thế giới. Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam với 3,6 triệu tấn, chiếm 40% trong tổng lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam và chiếm hơn 79% trong tổng số 3,68 triệu tấn gạo nhập khẩu của Philippines.

Các doanh nghiệp gạo trên sàn "thoi thóp"

Dù gạo là nhóm ngành chủ lực của Việt Nam với nhiều lợi thế, nhưng các doanh nghiệp đầu ngành trên sàn đa số làm ăn bết bát.

Cổ phiếu của nhiều doanh nghiệp gạo lớn liên tục lao dốc từ năm 2022, hiện tại có thị giá "trà đá"

Cụ thể, Lộc Trời (LTG) đặt mục tiêu năm 2025 doanh thu 4.200 tỷ đồng và lỗ EBITDA 524 tỷ đồng. Doanh nghiệp này chưa công bố kết quả kinh doanh từ quý II/2024 sau những khủng hoảng nội bộ. Số lượng nhân sự giảm mạnh từ 2.600 xuống còn 1.500 người. Lộc Trời từng là doanh nghiệp gạo hàng đầu Việt Nam, năm 2023 ghi nhận doanh thu hơn 16.000 tỷ đồng.

Angimex (AGM) thua lỗ triền miên từ năm 2022. Tại thời điểm cuối quý I/2025, công ty lỗ lũy kế 429 tỷ đồng, khiến vốn chủ sở hữu âm 247 tỷ đồng. Trong giai đoạn 2006 – 2021, AGM thường ghi nhận doanh thu hàng nghìn tỷ đồng, đỉnh cao năm 2021 đạt hơn 3.900 tỷ đồng và chưa bao giờ thua lỗ.

Trung An (TAR) – một trong những công ty đứng đầu ngành chế biến gạo sạch và xuất khẩu khép lại 6 tháng đầu năm với doanh thu chỉ quanh 1.000 tỷ đồng, bằng 1/3 cùng kỳ và lỗ ròng 22 tỷ đồng. Doanh nghiệp này cũng liên tục thua lỗ trong năm 2023 và 2024, lần lượt 16 tỷ đồng và 58 tỷ đồng.