Philippines đột ngột ngừng nhập khẩu gạo, đại diện 147 doanh nghiệp Việt Nam kiến nghị khẩn lên Bộ Công Thương

Theo thông tin từ Báo Thanh Niên, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) vừa có văn bản gửi Bộ Công Thương sau khi Philippines bất ngờ thông báo tạm ngừng nhập khẩu gạo. Đây là thị trường tiêu thụ lớn nhất của gạo Việt, đóng góp khoảng 40–45% kim ngạch xuất khẩu mỗi năm. Việc “đóng cửa” đột ngột có thể khiến hàng loạt hợp đồng đang chờ giao bị treo lại, hàng tồn chất kho và doanh nghiệp đối mặt áp lực xoay vốn.

Báo cáo nêu rõ, ngay trong tháng 8 này, nhiều hợp đồng đã ký nhưng chưa thể xuất hàng do phía đối tác chưa kịp nhận. Khi lệnh tạm ngừng nhập khẩu áp dụng cho cả tháng 9 và 10, lượng gạo tồn đọng sẽ càng nhiều, giá xuất khẩu có nguy cơ giảm khiến biên lợi nhuận bị bào mòn. Nếu đầu ra bế tắc, giá trong nước cũng khó giữ, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của người trồng lúa.

Trước viễn cảnh đó, các doanh nghiệp cho rằng cần sớm được hỗ trợ tín dụng lãi suất thấp, gia hạn thời gian trả nợ và bố trí kho dự trữ, chờ đến khi Philippines dỡ bỏ lệnh cấm để tránh phải bán tháo.

Ngoài ra, một khó khăn khác là từ 1/7, thuế VAT 5% áp cho mặt hàng gạo theo luật mới đã khiến áp lực vốn lưu động tăng cao, đến nay vẫn chưa được tháo gỡ. Lệnh cấm từ Philippines càng khiến gánh nặng tài chính thêm nặng nề.

VFA lên tiếng sau khi Philippines thông báo ngừng nhập khẩu gạo

VFA kiến nghị Bộ Công Thương làm việc với Bộ Nông nghiệp Philippines nhằm tìm hướng tháo gỡ, bao gồm việc cho phép tiếp tục xuất khẩu hoặc ít nhất có hướng dẫn rõ về các loại gạo thuộc phạm vi lệnh cấm, dựa trên Biên bản ghi nhớ hợp tác thương mại gạo giữa hai nước ký ngày 30/1/2024, có hiệu lực đến 31/12/2028.

Trước đó, ngày 6/8, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. ký quyết định tạm dừng toàn bộ nhập khẩu gạo trong 60 ngày, bắt đầu từ 1/9. Động thái này được Bộ Nông nghiệp Philippines đề xuất với mục tiêu bảo vệ nông dân nội địa trong mùa thu hoạch.

Việt Nam hiện là nhà cung cấp gạo lớn nhất cho Philippines, trung bình xuất khẩu 3–4 triệu tấn mỗi năm kể từ 2022. Riêng năm 2024, con số đạt 4,15 triệu tấn, chiếm gần 73% tổng lượng gạo nhập khẩu của quốc gia này. Ở chiều ngược lại, Philippines vẫn là “khách hàng số một” của gạo Việt, chiếm khoảng 45% kim ngạch xuất khẩu.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam là tổ chức xã hội – nghề nghiệp tập hợp các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, chế biến, xuất nhập khẩu lương thực, chủ yếu là gạo. Tính đến nay, VFA có khoảng 147 hội viên, gồm 126 hội viên chính thức và 21 hội viên liên kết, bao gồm nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo lớn nhất Việt Nam.